Το 1985, ο καλός ποδοσφαιριστής Γρηγόρης Τσινός, ένα αεράτο λίμπερο της εποχής, που σήμερα θα έκανε καριέρα ακόμα μεγαλύτερη, έπεισε τους ανθρώπους του ΟΦΗ να δώσουν μια ευκαιρία στον Ευγένιο Γκέραρντ, που γνώριζε από τον καιρό που αγωνιζόταν στην Ρόντα.

Του Αντώνη Καρπετόπουλου

Υποθέτω πως ούτε ο Τσινός, ούτε οι άνθρωποι του ΟΦΗ, ούτε ο ίδιος ο Γκέραρντ δεν μπορούσαν να φανταστούν την τεράστια ιστορία αγάπης που ακολούθησε. Γιατί η ιστορία του Γκέραρντ είναι αυτό κυρίως: ο Ευγένιος αγάπησε την Κρήτη κι έγινε «Ευγένης» και «Γκεραρντάκης» αργότερα, αλλά και όλοι όσοι στον ΟΦΗ τον γνώρισαν τον αγάπησαν σαν δικό τους άνθρωπο. Και με μεγάλο σεβασμό σήμερα τον αποχαιρετούν.

Η λατρεία των παικτών του

Ένα πράγμα θέλω να πω για τον περίφημο Ολλανδό, για τον οποίο θα γράψουν και θα πουν πολλά και σημαντικότερα όσοι καλύτερα από μένα τον γνωρίζουν: δεν πρέπει να υπάρχει προπονητής που να αγαπήθηκε από τους παίκτες του περισσότερο. Πριν λίγο καιρό διοργανώθηκε στο Ηράκλειο ένα ματς προς τιμή του και με είχε πάρει τηλέφωνο ο Ηλίας Πουρσανίδης – ομολογώ ότι δεν θυμάμαι τι ακριβώς ήθελε, δεν θυμάμαι καν αν κατάφερα να τον βοηθήσω. Θυμάμαι, όμως, ότι μιλούσε για αυτό το φιλικό σαν ένα είδος ιερής υποχρέωσης: όταν μου είπε ότι ο «Ολλανδός» δεν είναι καλά, η συγκίνησή του ήταν φανερή και δεν έκανε και κάτι για να την κρύψει. Όλα τα παιδιά που δούλεψαν στον ΟΦΗ με τον Γκέραρντ, ακόμα σήμερα μιλάνε για τον «Ολλανδό» με τρόπους που σπάνια συναντάς. Οι αναφορές σ’ αυτόν γίνονται πάντα με την πρέπουσα προσοχή – συνήθως γίνονται για να σε πείσουν για το πόσο σημαντικό είναι αυτό για το οποίο μιλάνε. Αν υπάρχει μια ιστορία με τον Γκέραρντ, ή μια φράση του Γκέραρντ, αυτή κατατίθεται πάντα σαν τεκμήριο σοφίας. Ο Γκέραρντ για όλους ήταν κάτι παραπάνω από προπονητής. Ολοι δέχονται ότι επηρέασε καταλυτικά τον χαρακτήρα τους, το ποδοσφαιρικό τους γούστο, την γενικότερη αντίληψή τους για τη ζωή. Στο πρόσωπό του οι παίκτες του δεν έβλεπαν απλά ένα καλό προπονητή ή ένα μεγάλο δάσκαλο, αλλά κάποιον που σημάδεψε τα πιστεύω τους, μαθαίνοντας τους να αγαπούν το σπορ, πρώτα από όλα. Για όλους ο Γκέραρντ υπήρξε ένα είδος «δεύτερου πατέρα» – και για αυτό οι παίκτες που δούλεψαν μαζί του πρέπει να αισθάνονται αρκετά τυχεροί.

Μια σπάνια τύχη

Λίγοι άνθρωποι έχουν την τύχη στη ζωή τους να συναντήσουν ένα τέτοιο «δεύτερο πατέρα». Συνήθως πρόκειται για ένα δάσκαλο, ή ένα καθηγητή ή ένα οικογενειακό φίλο, σπανιότερα κάποιον συγγενή ή κάποιον προϊστάμενο. Με τον άνθρωπο αυτό σε χωρίζει πάντα μια μεγάλη διαφορά ηλικίας – τέτοια που δεν σου επιτρέπει να τον αποκαλείς φίλο σου. Δεν έχετε πολλά κοινά ή για την ακρίβεια έχετε, αλλά δεν το ξέρεις. Σύντομα διαπιστώνεις πως είναι ένας άνθρωπος σοφός, που ξέρει ένα σωρό ιστορίες, που έχει πάντα να σου δώσει μια συμβουλή ανιδιοτελώς, χωρίς μάλιστα ποτέ να σε πιέσει να την δεχτείς ως την μία και μοναδική αλήθεια. Με τον άνθρωπο αυτό, όταν τον βρεις, αποκτάς μια παράξενη οικειότητα, μολονότι πάντα νοιώθεις ένα είδος σεβασμού, που σε κρατά σε απόσταση. Με τον μπαμπά σου μπορείς να τσακωθείς: με αυτόν όχι. Νοιώθεις ότι είναι άνθρωπος δικός σου και την ίδια στιγμή είναι και ξένος – έχει δηλαδή την δυνατότητα να σου μιλήσει χωρίς συναισθηματισμούς. Μπορεί καμιά φορά να είναι μαζί σου σκληρός στις κρίσεις του, την ίδια στιγμή, όμως, είναι και χρήσιμος και το ξέρεις: έχεις μάθει να τον εμπιστεύεσαι γιατί τον βλέπεις σαν παράδειγμα. Κι αν ποτέ χαθείτε, γιατί εσύ μεγαλώνεις και παίρνεις άλλους δρόμους ή γιατί αυτός φεύγει από τη ζωή σου ξαφνικά, η ανάμνηση του είναι πάντα χρήσιμη. Οι ιστορίες του γίνονται με τον καιρό μαθήματα ζωής, οι συμβουλές του αποκτούν ανθεκτικότητα απέναντι στο χρόνο, οι περιπέτειές του πάντα σε διασκεδάζουν: στεναχωριέσαι μόνο όταν σκέφτεσαι πως δεν κατάφερες να του πεις πόσο τυχερός ήσουν που τον γνώρισες. Αυτός ο «δεύτερος πατέρας» σου χει μάθει τόσα πολλά, που δεν τον ξεχνάς. Αυτό νομίζω ήταν ο Γκέραρντ για τους παίκτες του.

Παράξενο ότι έφυγε

Έχω ακούσει πολλές ιστορίες για τον «Ολλανδό». Ο  Γκέραρντ δεν ήταν ούτε διοικητής, ούτε παιδαγωγός: ήταν ένας προφήτης που μπόλιασε τους παίκτες του με την αγάπη για το ποδόσφαιρο – πράγμα που στην Ελλάδα έχουμε ανάγκη. Μετέφερε στην Κρήτη την γνώση του για το ποδόσφαιρο και την ολλανδική συνταγή του: αναβάθμισε τις Ακαδημίες, έφτιαξε το προπονητικό κέντρο, έπεισε τους παίκτες του για την αξία της προπόνησης, απαιτούσε επαγγελματισμό από τους παίκτες του, αλλά και συνέπεια στις πληρωμές από τη διοίκηση. Για την μεθοδικότητα του τον εκτιμούσε ο Θόδωρος Βαρδινογιάννης, για την εργατικότητα του τον χρησιμοποιούσαν ως παράδειγμα όλοι. Όμως το μυστικό ήταν πάντα η αγάπη του για το νησί και τους ανθρώπους του: αυτή τον όπλιζε πάντα με την υπομονή και την επιμονή, που η δουλειά αυτή απαιτεί. Παράξενο δεν είναι ότι έμεινε στον ΟΦΗ δεκαπέντε χρόνια – παράξενο έμοιαζε σε όλους ότι έφυγε.

Η θέληση να γίνει Κρητικός

Ο Ολλανδός έδωσε στον ΟΦΗ πολλά αλλά πήρε και από την Κρήτη περισσότερα. Βρήκε στην Κρήτη τον δικό του προορισμό, την αγάπησε όσο λίγοι, έμαθε τις παραδόσεις της, τις ιστορίες της, την τρέλα των ανθρώπων της, τα μυστικά της. Όχι τυχαία επιτυχίες είχε μόνο στον ΟΦΗ και στο μυαλό όλων μας είναι προπονητής του ΟΦΗ και μόνο: τα περάσματά του από την ΑΕΚ, τον Ηρακλή, την Παναχαϊκή δεν έγραψαν – δεν υπάρχουν καν στο μυαλό των περισσότερων. Αν οι παίκτες του ήταν τυχεροί γιατί βρήκαν σε αυτόν τον πάντοτε σπάνιο και χρήσιμο «δεύτερο πατέρα», τυχερός άνθρωπος ήταν κι αυτός, όχι μόνο γιατί βρήκε ένα προορισμό, αλλά και γιατί αγαπήθηκε πολύ από όσους ήθελε να τον αγαπάνε. Το ρεκόρ παραμονής του στον πάγκο του ΟΦΗ θα μείνει ακατάρριπτο όχι μόνο γιατί οι ελληνικές ομάδες δεν έχουν την υπομονή, που είχαν τότε στον ΟΦΗ μαζί του, αλλά και γιατί Ευγένιος Γκέραρντ υπήρξε μόνο ένας. Είναι δύσκολο να υποπτευθείς ότι θα υπάρξει κάποια στιγμή κάποιος άλλος με την δική του θέληση να γίνει Κρητικός, με την δική του λατρεία για το υπέροχο νησί.

Ήσυχα όπως κάποτε ήρθε, έφυγε στην ανατολή του 2018. Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιρανθρώπους μας και για όλα τα παιδιά του ΟΦΗ ένας δεύτερος πατέρας. Το χώμα θα είναι ελαφρύ και η ανάμνησή του, όσο τα χρόνια περνούν, θα δυναμώνει…