Η εισαγωγή ενός ανοικού ασθενή σε μονάδα φροντίδας είναι μια απόφαση που αφορά τόσο τον ίδιο, όσο και τα μέλη του συστήματος στήριξης που τον περιβάλλουν και τον φροντίζουν.

Της Ευθυμίας Καρβουνοπούλου, Γεροντολόγου

Ίσως ελπίζατε πως δεν θα σας συνέβαινε ποτέ. Ίσως πιστεύατε πως η κατ ‘ οίκον περίθαλψη και φροντίδα του γονιού, συζύγου ή συγγενή σας, αποτελεί βασική σας υποχρέωση και ορίζει την πολιτιστική σας ταυτότητα.

Τι συμβαίνει όμως όταν η παραμονή στο σπίτι δεν εγγυάται την ασφάλεια του ασθενούς και η φροντίδα που παρέχεται υποβαθμίζεται μέσα στο χρόνο;

Όταν εσείς νιώθετε σωματικά εξαντλημένος και η ψυχοκοινωνική σας κατάσταση ισοπεδώνεται καθημερινά;

Όταν τα έξοδα για την φροντίδα στο σπίτι αυξάνονται δραματικά και η ενοχή σας  μεγαλώνει κάθε φορά που οι επαγγελματίες που παρακολουθούν την πορεία του ασθενή σας μιλούν για ιδρύματα φροντίδας;

Περίπου το 40% των ατόμων που διανύουν την έκτη δεκαετία της ζωής τους και νοσούν από κάποια ασθένεια που απαιτεί σημαντική φροντίδα και προσοχή, αναμένεται να εισαχθεί για κάποιο διάστημα της ζωής του σε μια δομή περίθαλψης κλειστού τύπου (Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων, Κέντρα αποκατάστασης, Ιδιωτική Κλινική κλπ.).

Μην επιτρέπετε στην ενοχή να σας κατακλύσει. Η φροντίδα ενός ασθενή με νόσο Alzheimer ή άλλη συναφή διαταραχή είναι αρκετά απαιτητική και συχνά διαταράσσει την εσωτερική δύναμη της οικογένειας σαν ολότητα αλλά και των μελών μεμονωμένα. Στην εξέλιξη της νόσου, ‘φροντίζω’ δεν σημαίνει μόνο περιθάλπω αλλά και ‘μάχομαι’ για να εξασφαλίσω τις καλύτερες δυνατές συνθήκες με γνώμονα την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής του ασθενή. Αυτός είναι ο στόχος. Η αποδοχή αυτής της διεύρυνσης του ρόλου απαλλάσσει από περιοριστικές σκέψεις που παρεμποδίζουν την δράση, την παρέμβαση και την συμμετοχή του φροντιστή στην πρακτική φροντίδα, την καθημερινότητα, την διάδραση, την επικοινωνία με τον ασθενή.

Σε αντίθεση, θέσεις όπως « δεν κατάφερα να τον φροντίσω και τώρα τον εγκαταλείπω» δείχνουν να αποτελούν μια σύγκρουση προσωπική η οποία αποπροσανατολίζει τον φροντιστή από τον στόχο. Μην ξεχνάτε πως η πολυσχιδής νόσος πλήττει όλη την οικογένεια και  συγκεκριμένα η ενοχή αποτελεί σύμπτωμα που όχι μόνο προκαλεί αλλά και παρεμποδίζει το έργο του φροντιστή. Αντισταθείτε!

Η απόφαση και ο ασθενής σας

Έχοντας αποφασίσει για την πιθανότητα εισαγωγής του ασθενή σας σε μονάδα φροντίδας έχετε κερδίσει μια μάχη με τον εαυτό σας. Η επιλογή του κατάλληλου κέντρου φροντίδας για τον ασθενή σας αποτελεί την δεύτερη μεγάλη πρόκληση. Ο βαθμός στον οποίο ένας ασθενής εμπλέκεται στην διαδικασία επιλογής καθορίζεται από το στάδιο της νόσου και τον βαθμό αντίληψης του για τα πράγματα, γεγονός που καθιστά tην κάθε περίπτωση μοναδική. Ωστόσο, η ενημέρωση του ασθενή για αυτή τη νέα συνθήκη διαβίωσης και φροντίδας παραμένει απαραίτητη. Ξεκινήστε την έρευνα αναζητώντας πληροφορίες από ανθρώπους (φίλους, συγγενείς, γείτονες) που είχαν παρόμοια εμπειρία. Ετοιμάστε μια λίστα με τις πιο ενδιαφέρουσες επιλογές. Επισκεφτείτε τις μονάδες φροντίδας της λίστας και συγκεντρώστε ενημερωτικό και φωτογραφικό υλικό. Καταλήξτε σε δύο επιλογές και συμπεριλάβατε τον ασθενή σας στην τελική απόφαση.

Τι να προσέξετε κατά την επίσκεψη σας

Εξετάστε το επίπεδο καθαριότητας και συντήρησης. Υπάρχουν οσμές που να κατακλύζουν τον χώρο ( οσμές άσχημες ή έντονα αρώματα), σε τι κατάσταση βρίσκονται τα έπιπλα της υποδοχής, των κοινόχρηστων χώρων και των δωματίων; Τα δάπεδα και οι τοίχοι είναι ενδεδειγμένα ή παρουσιάζουν ρωγμές και φέρουν υγρασία; Όλοι οι χώροι πρέπει να αποτελούν ένα υγιές περιβάλλον καθώς και να εγγυώνται άνεση και ασφάλεια. Είναι η πρόσβαση σε όλους τους χώρους εύκολη; Είναι οι διάδρομοι άνετοι, υπάρχουν ράμπες και χειρολαβές ώστε να αποφεύγονται οι πτώσεις και πόρτες ασφαλείας για να μην χάνεται ο ασθενής σας; Υπάρχει δυνατότητα εξατομίκευσης των δωματίων για να αισθάνεται ο ασθενής οικεία στο χώρο του;

Ρωτήστε ότι αφορά στην στελέχωση της μονάδας φροντίδας. Τηρούνται οι κατάλληλες αναλογίες ασθενών και επαγγελματιών φροντίδας στις βάρδιες; Πόσο συχνά επισκέπτονται γιατροί τους ασθενείς και ποιες ειδικότητες καλύπτονται; Υπάρχει συνεργασία με ειδικό προσωπικό ( ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, εργοθεραπευτής, γυμναστής κλπ); Είναι επαρκές το προσωπικό καθαριότητας;

Εκπονούνται εκπαιδευτικά προγράμματα ή ενθαρρύνεται το προσωπικό να μετεκπαιδεύεται; Το προσωπικό στο σύνολο του θα πρέπει να είναι ευχάριστο και πρόθυμο να απαντήσει σε όλα σας τα ερωτήματα. Αν δείχνει εξαντλημένο και βιαστικό στις απαντήσεις του ίσως να είναι έτσι και με τον ασθενή σας αργότερα.

Στην συνέχεια απευθυνθείτε στους ασθενείς- ένοικους της μονάδας. Προστατεύεται η ιδιωτικότητα των ενοίκων; Δύνονται ευκαιρίες κοινωνικοποίησης ή ενθαρρύνονται να μένουν αποκλεισμένοι στα δωμάτια τους; Δείχνουν ευχαριστημένοι, καθαροί και περιποιημένοι; Είναι σε εγρήγορση ή φαίνονται να βρίσκονται υπό την επήρειαφαρμάκων; Μη διστάσετε να μιλήσετε μαζί τους. Θα σας δώσουν σημαντικέςπληροφορίες σχετικά με την καθημερινότητα της μονάδας. Ενθαρρύνεται η ανεξαρτησία και παρέχονται ερεθίσματα στην συνολική φροντίδα;

Υπάρχει ποικιλία ψυχοκοινωνικών δραστηριοτήτων και δημιουργικής απασχόλησης; Ζητήστε να παρακολουθήσετε κάποια δραστηριότητα καθώς και να δοκιμάσετε το φαγητό που προσφέρεται. Είναι εύγεστο και επαρκές; Πόσο συχνά επαναλαμβάνονται τα μενού και τι επιλογές υπάρχουν; Υπάρχει δυνατότητα ικανοποίησης ειδικών διατροφολογίων;

Τέλος, ενημερωθείτε για την συμμετοχή σας στη ζωή της μονάδας. Πόσο συχνά μπορείτε να επισκέπτεστε τον ασθενή σας και με τι διάρκεια; Υπάρχει δυνατότητα συμμετοχής στην προσωπική του φροντίδα και στο καθημερινό, θεραπευτικό του πρόγραμμα; Ερευνήστε αν μπορείτε μαζί με τον υπεύθυνο περίθαλψης να σχεδιάσετε ένα πρόγραμμα φροντίδας για τον ασθενή σας εκμεταλλευόμενοι τις γνώσεις του ειδικού και την δική σας εμπειρία μαζί του ( τι του αρέσει, τι τον ηρεμεί, κλπ).

Να θυμάστε πως τώρα αναλαμβάνετε ρόλο συνηγόρου του ασθενούς σας και στην προσπάθεια αυτή το προσωπικό της μονάδας φροντίδας είναι σύμμαχος σας.