Οι περισσότεροι γνωρίζουμε κάποιους ανθρώπους που αποφασίζουν γρήγορα και με μεγάλη ευκολία είτε πρόκειται για κάτι απλό είτε ακόμα και για πιο περίπλοκα πράγματα. Σίγουρα όμως έχουμε και άλλους ακόμα και στο άμεσο περιβάλλον μας που είναι αναποφάσιστοι αναζητώντας συνήθως την επιβεβαίωση και την σιγουριά από τους άλλους. Οι άνθρωποι αυτοί αργούν στο να πάρουν μία απόφαση ακόμα κι αν έχουν καταλήξει σε ένα συμπέρασμα.

Η αναποφασιστικότητα είναι χαρακτηριστικό της δομής της προσωπικότητας. Μπορεί να έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία ή σε κάποιες «λάθος» επιλογές που οδήγησαν σε αποτελέσματα που δεν ικανοποίησαν το άτομο σε μία χρονική περίοδο. Ως γνώρισμα σχετίζεται άμεσα με την ανασφάλεια, την χαμηλή αυτοεκτίμηση και την έλλειψη εμπιστοσύνης στην κριτική ικανότητα. Στην κλινική πράξη, η αναποφασιστικότητα μπορεί να εμφανιστεί ως σύμπτωμα διαταραχών του συναισθήματος ή άγχους, ιδιαιτέρως στην Κατάθλιψη και την Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή αντίστοιχα.

Τέλος, η αναποφασιστικότητα, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να έχει τις ρίζες της σε μία μαθημένη συμπεριφορά μέσα από την οικογένεια (αν οι γονείς είναι και οι ίδιοι αναποφάσιστοι) ή λόγω αυστηρής διαπαιδαγώγησης και κριτικής απέναντι στις αποφάσεις του παιδιού.

Ως συνέπεια, τα παιδιά σταδιακά αρχίζουν και αμφιβάλλουν για το κριτήριο τους και δεν εμπιστεύονται τον εαυτό τους εφόσον δεν έχουν επιβραβευτεί για πετυχημένες επιλογές τους.

Ένα αναποφάσιστο άτομο δυσκολεύεται επειδή οι περισσότερες επιλογές απέναντι στην κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει σε μία δεδομένη στιγμή φαίνονται να έχουν εξίσου πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η ζυγαριά δηλαδή δεν γέρνει περισσότερο προς μία κατεύθυνση έχοντας περισσότερα «υπέρ».

Η λήψη αποφάσεων είναι μία ανώτερη εκτελεστική λειτουργία, που έχει αποτέλεσμα την επιλογή ενός πράγματος απορρίπτωντας ταυτόχρονα ένα άλλο. Το άτομο που είναι αναποφάσιστο κυριεύεται από άγχος και ανησυχία καθώς δεν ανέχεται την πιθανότητα του λάθους.

Φοβάται δηλαδή ότι το σφάλμα θα είναι σοβαρό, θα του καταλογιστεί και δεν θα μπορέσει να το διαχειριστεί. Ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αποφασίσουν με ευκολία επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την γνώμη των άλλων και αλλάζουν την δική τους ακόμα και με μία ασήμαντη λεπτομέρεια.

Ένας ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει κάποιον μέσω τεχνικών να αντιμετωπίσει την ανησυχία που προκαλείται από την λήψη μίας ενδεχόμενης απόφασης. Αρχικά θα πρέπει το άτομο να αναγνωρίσει ότι η δυσκολία του προέρχεται λόγω της τελειοθηρίας ώστε να αντιμετωπίσει και τα αίτια εμφάνισής της. Όπου εμφανίζεται η τελειοθηρία συνήθως οδηγεί το άτομο και σε μεγάλη αναβλητικότητα. Εξίσου σημαντικό είναι το κομμάτι της αυτοπεποίθησης και το πώς χτίζοντας μία υγιή εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, επιλέγουμε με δικά μας κριτήρια ευκολότερα χωρίς να αναζητούμε την τελειότητα που είναι πάντα ανέφικτη.

Η εκπαίδευση γίνεται κλιμακωτά, ξεκινώντας με απλές ή ασήμαντες επιλογές ώστε προοδευτικά να φτάσουμε σε πιο σοβαρές αποφάσεις. Η ιεράρχηση είναι μία πολύ αποτελεσματική τεχνική για τον διαχωρισμό μεταξύ σημαντικών και καθημερινών επιλογών. Καθώς το πιο δύσκολο στα άτομα με αναποφασιστικότητα είναι η αναζήτηση της σιγουριάς της γνώμης των άλλων, είναι καλό αυτό να γίνεται από ανθρώπους που έχουν ανάλογη γνώση.

Για να χτίσει γερές βάση ένα παιδί, είναι σκόπιμο, να το αφήνουμε να αποφασίζει, επιλέγοντας όσο πιο συχνά γίνεται από μόνο του. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και σε μικρότερες ηλικίες έχοντας αρχικά περιορισμένες επιλογές προκειμένου να μην μπερδευτεί.

Σημαντικό είναι να μην περνάμε στα παιδιά την εντύπωση ότι πρέπει να πάρουν την τέλεια απόφαση, πιέζοντάς τα ή κρίνοντας μία ενδεχόμενη επιλογή. Ο στόχος μας θα πρέπει να είναι να τους μάθουμε ότι με τις ικανότητές τους και τη στήριξη των άλλων που εμπιστεύονται μπορούν να αποφασίσουν.

Τέλος βασική είναι και η επιβράβευση προκειμένου να αναγνωρίζει το παιδί την προσπάθειά του.