Τι έφερε η έκτακτη επίσκεψη Δενδια στην Ουάσιγκτον;

Τίποτε ακόμη δεν έχει δει το φως της δημοσιότητας, ίσως γιατί δεν υπάρχει τίποτε ή γιατί έχει επιβεβαιωθεί ένα “πλαίσιο” που δεν απέχει από το παραδοσιακό.

Το ότι δηλαδή οι αμερικανο-τουρκικές σχέσεις και η έξαρση με τους S-400 είναι εντελώς διακριτές από τις ελληνο-αμερικανικές σχέσεις, κάτι που δεν έχει κουραστεί να επαναλαμβάνει δημόσια σε κάθε ευκαιρία και σε κάθε συνομιλητή του ο αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα.

Οι περιπλοκές της αμερικανικής διπλωματίας με την Άγκυρα ασφαλώς και επηρεάζουν τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και απαιτούν ελληνική προετοιμασία και συγκεκριμένες επιλογές.

“Σε όλο αυτό το απαίσιο και ανάρμοστο διπλωματικό σκηνικό η Ελλάδα και η Κύπρος πρέπει να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους, να παραμείνουν πιστές και συνεπείς στις θέσεις τους και στις νέες συμμαχίες στην Μεσόγειο, διότι οι Πρόεδροι έρχονται και παρέρχονται, όμως το «βαθύ κράτος» της Αμερικής παραμένει και πάντα κερδίζει…” Η πολιτική αυτή θέση “αδράνειας”, που με διάφορες παραλλαγές προβάλλεται στην δημοσιότητα, παραγνωρίζει μια σειρά πραγματικά δεδομένα:
(α) Η Ελλάδα “παραμένει πιστή και συνεπής στις θέσεις της” αλλά κανένα ουσιαστικό αντάλλαγμα δεν έχει αποκομίσει από την αμερικανική διπλωματία σε κρίσιμα εθνικά θέματα ασφάλειας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Πέρα από ευχολόγια δεν υπάρχει ούτε αμερικανική αναγνώριση του εθνικού εναέριου χώρου των 10 μιλίων, ούτε σαφής και κατηγορηματική αναγνώριση της εδαφικής κυριαρχίας στο Αιγαίο (π.χ. Ίμια),ούτε της ελληνικής ΑΟΖ…

Οι ΗΠΑ ακολουθούν σταθερά “ίσες αποστάσεις” στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις και στην πράξη ανέχονται (και επομένως ενθαρρύνουν) τις τουρκικές διεκδικήσεις ακριβώς επειδή δεν τις αντιστρατεύονται. Την ίδια πρακτική ακολουθούν και στο Κυπριακό, όπου φέρουν ιστορική ευθύνη για την τουρκική εισβολή και κατοχή.
(β) Είναι “μύθος” η διάσταση Προεδρίας και λεγόμενου “βαθέως κράτους” ακριβώς επειδή τα παραπάνω απορρέουν και στηρίζονται σ’ ένα πλέγμα σταθερών αντιλήψεων και συμφερόντων που διαπερνά τους αμερικανικούς λήπτες αποφάσεων. Βεβαίως και υπάρχουν αντιθέσεις και αντιφάσεις όπως και αλληλοσυγκροόμενες επιδιώξεις μέσα στο αμερικανικό σύστημα λήψεων αποφάσεων. Βεβαίως και η συζήτηση για τους S-400 αντανακλά και ενδεχομένως κυρίως μια σειρά ευρύτερων αλληλοσυγκρουόμενων από ελληνική σκοπιά επιδιώξεων μέσα στο αμερικανικό σύστημα, που φτάνουν μέχρι το “ρήγμα” που δημιούργησε η εκλογή Τραμπ και η εσωτερική πολιτική του. Θα ήταν καλή υπηρεσία των “αναλυτών” να αναδείξουν αυτές τις πτυχές και την σχέση τους με την διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Γιατί ακριβώς εκεί βρίσκεται η λεγόμενη “συνέχεια και αλλαγή” των αμερικανικών επιδιώξεων.
(γ) Στο προκείμενο, από ελληνικής σκοπιάς ζήτημα, το ερώτημα που προβάλει αβίαστα είναι κατά πόσο η Ουάσιγκτον θεωρεί τις εξελίξεις στην Τουρκία ως μια περίοδο “παρένθεσης Ερντογάν” που είναι υποχρεωμένη να τη διαχειριστούν με όρους “μη-ρήξης”. Πρακτικά δηλαδή το όλο ζήτημα εστιάζεται στην χρησιμότητα του εργαλείου των κυρώσεων για την τουρκική ευθυγράμμιση με το αμερικανικό σχεδιασμό πολιτικής. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Τουρκία στις σχέσεις με τη Ρωσία, αλλά και την Συρία και το Ιράκ και βεβαίως το Ιράν και πρωτίστως το Ισραήλ. Διαβάζουμε “ερμηνείες” ότι το “διακύβευμα Τουρκία” έχει πλέον καταστεί ο “επιτήδειος ουδέτερος” και κοντολογίς αυτό σημαίνει “εχθρός” των ΗΠΑ και επομένως ότι η “ρήξη” είναι μέσα στις αμερικανικές επιλογές – κι όλα αυτά λόγω της νομοθεσίας των κυρώσεων. Είναι μια προωθημένη “ερμηνεία” αλλά αποτελεί “ευσεβή πόθο” ορισμένων κύκλων και δεν μπορεί να είναι η βάση πολιτικών εκτιμήσεων για την αμερικανική στάση.
(δ) Τέλος, το ελληνικό ενδιαφέρον οφείλει να εστιαστεί στην πορεία των ελληνο-αμερικανικών σχέσεων, που όπως αναφέρθηκε υπάρχει απόκλιση σε ζωτικά θέματα της εθνικής μας ασφάλειας. Η ελληνική διπλωματία πρέπει να θέσει με έμφαση τον ρόλο των ΗΠΑ στο εδαφικό SQ και να ζητήσει η αμερικανική διπλωματία να κάνει συγκεκριμένα πρακτικά βήματα δείχνοντας ότι η ελληνική ασφάλεια είναι για τις ΗΠΑ αδιαπραγμάτευτη.

Δεδομένων των παραπάνω, μάλλον ζητάμε … πολλά,  έτσι δεν είναι;

H Ελλάδα οφείλει να αναπτύσσει και να στηρίζεται στις “δικές της δυνάμεις”.
Ωστόοο, το ουσιώδες πρόβλημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής βρίσκεται στο …εσωτερικό.

Σε μια πολιτική ελίτ, που ακόμη κι όταν είναι ικανή να αντιληφθεί την πραγματικότητα, δεν διαθέτει την αναγκαία πολιτική βούληση…