• emo.gr
  • Τέχνες
  • Το τελευταίο άρθρο του Ασμοδαίου
Το τελευταίο άρθρο του Ασμοδαίου

Εμμανουήλ Ροΐδης

Ο Ασμοδαίος ήταν τετρασέλιδο (ή, κάποιες φορές, οκτασέλιδο) εβδομαδιαίο σατιρικό περιοδικό, που εκδιδόταν στην Αθήνα από το 1875 ως το 1885. Βασικός συνεργάτης της εφημερίδας ήταν ο Εμμανουήλ Ροΐδης, που υπέγραφε τους τίτλους «Σκνίπες» και «Ανεμομαζώματα» με τα ψευδώνυμα «Σφήκα», «Κουνούπης» και «Θεοτούμπης». Το περιοδικό σατίριζε την πολιτική, κοινωνική και καλλιτεχνική ζωή της χώρας και από το στόχαστρό του δεν ξέφυγαν ούτε τα σημαίνοντα πρόσωπα της περιόδου αλλά ούτε και άλλα έντυπα της εποχής. Η παύση της κυκλοφορίας του πρώτου αναγγέλθηκε με ένα ποίημα του Σουρή. Το τελευταίο άρθρο το Εμμανουήλ Ροΐδη ήταν το εξής:

Ο Θεοτούμπης παραιτείται του Ασμοδαίου, πιθανώς δε και ο Ασμοδαίος της δημοσιότητος επί τινα καιρόν· πράττει δε τούτο κατά καθήκον, πεισθείς ότι τας ιδέας του περί διαθέσεως του προϋπολογισμού της Ελλάδος υπέρ της Ελλάδος αδύνατον είναι να συμμερισθή η πλειονοψηφία του ευγενούς κοινού και της γενναίας φρουράς.

Η πεποίθησις αύτη ήστραψεν εις τους οφθαλμούς αυτού ακαταμάχητος και φοβερά προχθές εν τω θεάτρω του Απόλλωνος, ενώ διήρχετο διά των διόπτρων τα θρανία τα βρίθοντα, ένεκα της αργίας του Φαλήρου, γνωρίμων προσώπων. Αλλά μεταξύ εκατόν τοιούτων ουδέ εικόσιν υπήρχον μη υπηρετούντα την πατρίδα διά του ξίφους η του καλάμου επί δικαία αμοιβή.

Η αναλογία αύτη υπαγορεύει εις ημάς την ακόλουθον ορθήν, νομίζομεν, σκέψιν: Ο πολύ πληθυσμός της Ελλάδος συνίσταται εκ πεντήκοντα χιλιάδων ανθρώπων γνωριζόντων ανάγνωσιν και ανορθογραφίαν και τρεφομένων υπό ενός εκατομμυρίου αγραμμάτων φορολογουμένων. Αλλ᾿ ούτε οι αγράμματοι ούτοι δύνανται ν᾿ αναγνώσωσι τον υπέρ αυτών συνηγορούντα Ασμοδαίον, ούτε παρά των εν πρυτανείω τρεφομένων αναγνωστών του δύναται ούτος να ελπίση, ότι χάριν αυτού και της πατρίδος θέλουσιν ανταλλάξει αντί ποδιάς μαγείρου η βελόνης υποδηματοποιού το ευγενές επάγγελμα του κοσμείν τας στήλας του προϋπολογισμού. Ο κ. Ζαίμης έχει λοιπόν πληρέστατα δίκαιον αποφαινόμενος ότι άσκοπος είναι ο Ασμοδαίος, ο απαιτών παρ᾿ αυτού και των συμμάχων του ν᾿ αφίνωσι ψιχία τινά και υπέρ του λαού του ιδρώτι του προσώπου αυτού του τρέφοντος την αγέλην των δασοφυλάκων, καθηγητών, βαθμοφόρων, συνταξιούχων, υποτρόφων, γραφέων και άλλων στύλων της πλειονοψηφίας.

Εν πάση λοιπόν ταπεινότητι ομολογούμεν ότι ο πράγματι άσκοπος σήμερον Ασμοδαίος τότε μόνον δύναται να έχη πρακτικόν τινα σκοπόν, όταν δυνηθή να στρατολογήση αναγνώστας μεταξύ της τάξεως υπέρ ης συνηγορεί αντί εκείνης υφ᾿ ης αναγινώσκεται. Αλλά κατά του τοιούτου κινδύνου ασφαλή έλαβον μέτρα οι συντάκται του προϋπολογισμού, ορίσαντες εν αυτώ υπέρ μεν της ανωτέρας εκπαιδεύσεως, ήτοι του φυτωρίου εξ ου στρατολογείται ο ιερός λόχος των κηφήνων, εν και ήμισυ εκατομμύριον, διά δε τους παίδας του γεωργού, εξ αισχύνης να μη αφήσωσι τίποτε, δραχμάς εκατόν πεντήκοντα χιλιάδες.

Μη τις νομίση ότι προς κατηγορίαν των πολιτευομένων ανεγράψαμεν τους ανωτέρω δύο αριθμούς. Απ᾿ εναντίας προθύμως αναγνωρίζομεν ότι φρονίμως και συνετώς πολιτεύονται μη επιτρέποντες να μανθάνη γράμματα πας μη κηφήν. Εν τη Δύσει, άμα ηδυνήθη ν᾿ αναγνώση ο λαός το ευαγγέλιον, ευθύς απελάκτισε τον Πάπαν και εν τη πρώτη ορμή της αγανακτήσεώς του έκαυσε τα μοναστήρια και εκρέμασε τους ιερείς. Ομοία τις επίκειται και παρ᾿ ημίν διαμαρτύρησις, άμα, πλην των μυρίων φορολογούντων, δυνηθώσι και οι εκατοντακισμύριοι φορολογούμενοι ν᾿ αναγνώσωσι της Ελλάδος τον προϋπολογισμόν.

Εκ της αναγνώσεως ταύτης ήθελον διδαχθή μεταξύ των άλλων ότι, ενώ κατ᾿ αναλογίαν των άλλων εθνών, έπρεπε να αρκή εν ήμισυ εκατομμύριον προς είσπραξιν των φόρων, εξοδεύονται τέσσαρα προς τούτο παρ᾿ ημίν· ότι άνευ στόλου η στρατού καταβάλλονται περί τα πέντε εις μισθούς χερσαίων και θαλασσίων, εν ενεργεία, διαθεσιμότητι η συντάξει βαθμοφόρων, μετά δε την τελευταίαν κατά της στηλιτικής σπατάλης εξέγερσιν, αντί της ελπιζομένης ελαττώσεως, ηυξήθη κατά εκατόν είκοσι χιλιάδας δραχμών το ετήσιον έξοδον προς συντήρησιν επωμίδων.

Οι απηλπισμένοι αναθέτουσιν εις τον θάνατον τας ελπίδας. Ούτω και το ταμείον ημών ήλπιζεν εξ αυτού βαθμιαίαν ελάφρωσιν του πιέζοντος αυτό άχθους. Αλλά, κατά παράδοξον αντίφασιν, εφ᾿ όσον αποθνήσκουσι, πολλάκις επί της ψιάθης, οι συνταξιούχοι του μεγάλου αγώνος, επί τοσούτον αυξάνουσιν αι ήδη διπλασιασθείσαι συντάξεις. Οι όνυχες της αρπακτικής αγέλης είναι παρ᾿ ημίν οξύτεροι η το δρέπανον του θανάτου.

Αγαπώντες προ παντός άλλου την δικαιοσύνην, δεν λέγομεν ότι εις τοιαύτην κατάστασιν αρέσκονται πάντες ανεξαιρέτως οι βουλευταί και κομματάρχαι, αλλά τούτο μόνον: ότι τινές εξ αυτών την εδημιούργησαν εκ φιλαρχίας, σήμερον δε πάντες υφίστανται αυτήν εξ ανάγκης. Οι τε φαύλοι και οι αγαθοί πράττουσι παρ᾿ ημίν τα αυτά, η δε μεταξύ αυτών διαφορά περιορίζεται εις το ότι οι μεν τα πράττουσι μετά χαράς, οι δε άνευ χαράς.

Η θέσις των παρ᾿ ημίν πολιτευομένων πολύ ομοιάζει την των αυτοκρατόρων της Βυζαντινής Ρώμης, οίτινες προς κατάληψιν του θρόνου συνεμάχουν μετά Φράγκων, Τούρκων και Βουλγάρων, εις ούς αυτοί τε και οι υπήκοοι αυτών επλήρωνον έπειτα λύτρα. Απαραλλάκτως και οι ημέτεροι φατριάρχαι, προς σχηματισμόν η ενίσχυσιν κόμματος, εστρατολόγουν εκ των τριόδων μισθοφόρους, ούς επλήρωνον διά δημοσίων χρημάτων, ήτοι διά δημιουργίας θέσεων όλως περιττών. Των τοιούτων μισθοφόρων επί τοσούτον επολλαπλασιάσθη προιόντος του χρόνου ο αριθμός και το θράσος, ώστε κατέστησαν σήμερον η μόνη αξιόμαχος δύναμις της Ελλάδος, προ της οποίας και βασιλεία και κυβέρνησις και Βουλή και ολόκληρον το έθνος κύπτει το γόνυ μετά τρόμου.

Εσφαλμένως, νομίζομεν, παρωμοίασάν τινες τους ημετέρους κομματάρχας προς αρχηγούς ληστρικών συμμοριών. Το πταίσμα αυτών είναι ότι εδημιούργησαν τας συμμορίας· σήμερον όμως, αντί να είναι αρχηγοί αυτών, κατήντησαν απλοί μεσίται, διά των οποίων αι συμμορίαι αύται διαπραγματεύονται προς το έθνος τα λύτρα ανθ᾿ ων συγκατανεύουσι να παραχωρήσωσιν αυτώ ασφάλειαν ζωής και περιουσίας. Τα λύτρα ταύτα καλούνται κατ᾿ ευφημισμόν προϋπολογισμός. Απόδειξις όμως του αληθούς αυτών χαρακτήρος είναι η δουλική ευπείθεια μεθ᾿ ης ολόκληρος η Βουλή, σιγώσης της αντιπολιτεύσεως, σπεύδει να τα καταβάλη άνευ συζητήσεως εις τον εισπράκτορα της κατισχυούσης συμμορίας, καλώς γνωρίζουσα ότι πάσα αντίστασις η απόπειρα ελαττώσεως αυτών ήθελε τιμωρηθή δι᾿ αναστατώσεως την επιούσαν.

Το δε όντως λυπηρόν είναι ότι και υποτασσόμενοι εις πάσαν ταπείνωσιν και κακουχίαν, στέργοντες να μένωμεν άοπλοι και εις πάσαν ύβριν εκτιθέμενοι, πάλιν δεν κατορθούμεν να πληρώνωμεν ολοσχερώς τα κατ᾿ έτος εξογούμενα ημών λύτρα, αναγκαζόμενοι να δανειζώμεθα ακαταπαύστως, και ίσως μετ᾿ ου πολύ να παραστήσωμεν το πρωτοφανές εν τη ιστορία θέαμα έθνους χρεωκοπούντος άνευ παρασκευών, άνευ πολέμου, άνευ επαναστάσεως η άλλης τινός εκ των μέχρι τούδε γνωστών προφάσεων χρεωκοπίας. Τούτο πάντες βλέπομεν, η δε επιστήμη το κηρύττει διά του στόματος του κ. Σούτσου, υποδεικνύοντος τας οικονομίας ως την μόνην σωτηρίας οδόν. Προς ταύτην όμως ουδείς πολιτευόμενος τολμά να τραπή, ουχί εξ ελλείψεως πατριωτισμού, αλλά διότι καλώς γνωρίζει ότι αδύνατον είναι να προχωρήση επ᾿ αυτής, χωρίς να προσκρούση ανά παν βήμα εις προσωπικά συμφέροντα, άτινα θέλουσιν ορθωθή κατ᾿ αυτού ως έχιδναι φαρμακεραί των οποίων επατήθη η ουρά.

Εις την ανάπτυξιν ταύτην, του τι εννοούμεν διά της λέξεως αγέλη προέβημεν, αποχαιρετώντες σήμερον την δημοκρατίαν, διότι, παρεξηγούντές τινες ημάς, υπέθεσαν ότι το όνομα τούτο αποδίδομεν εις αυτήν την Βουλήν, ενώ αύτη, ως και πάσα εν Ελλάδι εξουσία, ουδέν άλλο είναι ειμή θαλαμηπόλος και εκ φόβου τροφοδότις της νεμομένης τον τόπον παντοδυνάμου αγέλης.

Κατά ταύτης μόνης εκήρυξε πόλεμον ο Ασμοδαίος και ήλπιζεν εν τη απλότητι της καρδίας του ότι ρίπτων ακαταπαύστως μυίας εις το πινάκιον όπερ παραθέτει το έθνος εις τους Πύρλας, Δαραλέξας, Θεοδώρους, Παγκράτας και Γαρδελίνους, ήθελε κατορθώσει ν᾿ αηδιάσωσι το φαγητόν. Αλλ᾿ οι κύριοι ούτοι δεν είναι σικχασάριδες.

Παραιτούμενοι σήμερον ανωφελούς αγώνος, παρηγορούμεθα διά της εξής σκέψεως: ότι πάντα ανεξαιρέτως τα έθνη κατά περίοδόν τινα του βίου των υπέστησαν αισχρόν τινα ζυγόν. Κατά τον δέκατον πέμπτον αιώνα εδέσποζον εν Ισπανία οι Ιερεξετασταί, κατά τον δέκατον έκτον οι δολοφόνοι εν Ιταλία και κατά τον δέκατον όγδοον εν Γαλλία αι πόρναι. Ούτω και παρ᾿ ημίν σήμερον αι βδέλλαι του προϋπολογισμού.
Παράδοξον θέλει φανή εις πολλούς, αλλ᾿ εν τούτοις είναι αληθές και το εξής: ότι οι απαρτίζοντες την φθοροποιόν ταύτην αγέλην δεν είναι ως επί το πολύ κακοί άνθρωποι. Οι εις Αφρικήν περιηγηταί περιγράφουσι φυλάς τινας ανθρωποφάγων, οίτινες είναι κατά τα άλλα τίμιοι, ήμεροι, φιλόξενοι και περιποιητικοί, μόνον ελάττωμα έχοντες την κακήν συνήθειαν να τρώγωσιν ανθρώπινον κρέας, ως οι ημέτεροι κηφήνες να ροφώσι τον ιδρώτα του λαού.

Σπογγίζων τον κάλαμον, ευχαριστεί ο Ασμοδαίος τους ευμενείς αναγνώστας του διά την όντως σπανίαν εν Ελλάδι προθυμίαν μεθ᾿ ης υπεδέχθησαν αυτόν. Αληθές αφ᾿ ετέρου είναι ότι τα δημοσιογραφικά όργανα της αγέλης τον ωνόμασαν εν συναυλία ασεβή, άπατριν, χριστομάχον, προδότην, φατριαστήν και κακοήθη. Ταύτα πάντα ανεγινώσκομεν γελώντες· αλλ᾿ επί τέλους μία των εφημεριδών τούτων, αποκαλέσασα τον Ασμοδαίον συνάδελφον, εύρε το τρωτόν του θώρακός του και ηνάγκασεν αυτόν να ρίψη τον κάλαμον ανακράζων: «Έστω προδότης, άπατρις, ασεβής και κακοήθης. Αλλά συνάδελφος των ανθρώπων τούτων! Απόστρεψον, Κύριε, απ᾿ εμού το ποτήριον τούτο»

Εμμανουήλ Ροΐδης

  • Εντυπωσιασμένος
  • Χαρούμενος
  • Απογοητευμένος
  • Θυμωμένος
  • Βαρετό
  • Φοβισμένος

#emo attacks
  • NBA: Οι Μαϊάμι Χιτ πέταξαν έξω τους Ατλάντα Χοκς από τα πλέι οφ, την ώρα που στη Δύση η παρέα του Τζα Μοράντ έστελνε διακοπές τους Μάβερικς, που ευτυχώς γλίτωσαν από τον “χοντρό” Λούκα Ντόνσιτς
  • Στον Ολυμπιακό είναι Ρεαλ-ιστές: ήξεραν πως το ταξίδι για το Αμπού Ντάμπι περνά από τη Μαδρίτη
  • Έξω η Ρεάλ, έξω η Μπάγερν, αυτό το φετινό είναι Τσουλού δυνατό, τα μπάτζετ από μόνα τους δεν κάνουν τις ομαδάρες!
  • Tο Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO αποφάσισε ότι η 9η Φεβρουαρίου προτείνεται ως «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας», μιας και σε αυτήν την ημερομηνία, το 1857, έφυγε από τη ζωή ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός.