Ο χαιρέκακος είναι κακόψυχος. Χαίρεται στο κακό καθώς ο φιλόκαλος χαίρεται στο καλό. Καθένας από τους δύο τούτους, χαίρεται στα πράγματα που μοιάζουνε τη ψυχής του και ο χαιρέκακος χαίρεται στα κακά που μοιάζουν της ιδικής του.

Καίεται το σπίτι του γειτόνου του; Αν αυτός δεν έχει σπίτι, χαίρεται ότι τώρα ουδέ ο γείτονάς του δεν έχει. Αν έχει, χαίρεται και τότε ότι αυτός έχει, και ο γείτονάς του δεν έχει.
Απέθανεν το παιδί του συγγενή του; Ε! μα είναι από καιρό που εκεινού του ανθρώπου του πάνε όλα καλά. Να λάβει κι εκείνος μια πίκρα!
Προμηνύεται πόλεμος και αυτός δεν έχει παιδιά να του πάρουνε, ο χαιρέκακος είναι πολεμικός. Φωνασκεί υπέρ του πολέμου και εντρυφεί στην ιδέα ότι κινδυνεύουν τα παιδιά των άλλων. Να υποφέρει ο Κόσμος! Ιδού η ευχαρίστησις του χαιρέκακου! Το καλό τον πικραίνει. Ο χαιρέκακος και εργάζεται συχνά χαιρεκάκως. Εβάλθηκε ένα εύμορφο σκαλί μαρμάρινο σε μια νέα οικοδομή; Τη νύχτα ο χαιρέκακος το τσακίζει. Τσακίζει τα φανάρια τη χώρας. Κρημνίζει τις λιθιές στην εξοχήν. Ξεφλουδίζει τα δένδρα. Και κακομεταχειρίζεται τα ζώα αδιαφορώντας εις τον πόνον τους.
Αν είναι ανωτέρα κοινωνικής τάξεως ή αν μόνον οι περίστασες τον εβάλανε σε ανώτερη θέση και έχει ημπόρεσην, μεταχειρίζεται την ημπόρεσήν του επί κακού. Σπέρνει ζιζάνια μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Προκαλεί αντιζηλείας μεταξύ επαρχιών, διχονοίας μεταξύ ομόρων επικρατειών και εμψυχώνει τον πόλεμον όταν τον βλέπει πιθανόν. Ο κακόψυχος και διεστραμμένος τούτος χαιρέκακος κακολογεί και μέμφεται κρυφά τον γείτονάν του, τον συγγενή του, τον φίλον του, τον καλλίτερόν του, και χορταίνει κακίαν η οποία του φθείρει τα σπλάγχνα του.
Αν ακούσει δυστύχημα, τρέχει ευθύς να το διαδώσει στον τόπο, υποκρινόμενος λύπην.
Αν ακούσει ευτυχή τον αδελφόν του, λέγει ότι χαίρεται. Και πασχίζει να δείξει ότι χαίρεται αλλά δεν πιτυχαίνει.
Ο χαιρέκακος επιθυμεί το κακό και κάνει το κακό, καθώς ο φιλόκαλος επιθυμεί το καλό και κάνει το καλό. Έτσι, βρίσκεται σε θέσιν που μπορεί να βλάψει. Προτιμά να βλέψει τον εδικόνε του, τον φίλον του, εκείνον του οποίου χρεωστεί περισσότερον χρέος. Ως ο φιλόκαλος ήθελε προτιμήσει να ωφελήσει τον ειδικόν του, τον φίλον του, τον ευεργέτην του.
Ευεργέτησε τον χαιρέκακον και θέλει τον ιδής να κλείσει τα μάτια του απάνου στο καλό που του κάνεις, καθώς τα κλεί η γάτα απάνω στο ψωμί που τη δίνεις επειδή ο χαιρέκακος είναι και αχάριστος.

*Πολύ πριν από την επιστημονική χαρακτηρολογία της σύγχρονης ψυχολογίας ο Ανδρέας Λασκαράτος κινημένος από το πάθος του για την «ηθίκεψη» της κοινωνίας, μας απεικόνισε τους καλούς και τους φαύλους χαρακτήρες των ανθρώπων, δίνοντας έτσι έμμεσα και άμεσα υποδείγματα αρετής για όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις (θρησκεία, οικογένεια, πολιτική, εργασία, συμπεριφορά, μόρφωση, ανθρώπινες αδυναμίες κλπ). Ο άνθρωπος «οπού στη μακρυά ζωή του είδε, έπαθε και έπαθε πολλά», που «έκαμε θέμα των σπουδών του τον άνθρωπον», όπως λέει ο ίδιος για τον εαυτό του, όταν σταμάτησαν οι τρομερές συγκρούσεις και οι φανατικοί διωγμοί, νηφάλιος και κατασταλαγμένος, στα εβδομήντα με εβδομήνταπέντε του χρόνια, μας έδωσε την πινακοθήκη της κοινωνίας χαράζοντας τις γραμμές του με σίγουρη ματιά, κριτική ευστοχία και έμπειρο χέρι. Έτσι, μέσα στο κλίμα της γενικής αεροτογίας του, δημιουργήθηκε στην περίοδο 1879 – 1886 το βιβλίο του «Ιδού ο άνθρωπος» ή αλλιώς οι «Χαραχτήρες» του, όπως συνήθως λέγονται. Αν η «Απόκριση εις τον αφορεσμόν του κλήρου της Κεφαλονίας των 1856» είναι το ρωμαλεώτερο βιβλίο πολεμικής του Λασκαράτου, ασφαλώς οι «Χαραχτήρες» του είναι το καλύτερο έργο στοχασμού που έχουμε από την πνευματική του οξυδέρκεια. (Από την παρουσίαση της τελευταίας έκδοσης της Εστίας)