Οι Παραφιλίες, χαρακτηρίζονται από έντονες, επαναλαμβανόμενες, διεγερτικές φαντασιώσεις και παρορμήσεις αποκλίνουσας φύσης. Οι πάσχοντες αισθάνονται δυσφορία και δυσλειτουργούν σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, λόγω των έμμονων σκέψεων που πρέπει να εκφραστούν σεξουαλικά.

Η συσχέτιση με παραβατική συμπεριφορά (βιασμός, παρενόχληση, ασέλγεια) είναι υψηλή χωρίς ακριβές ποσοστό.

Ως διαγνωστική κατηγορία (DSM-V, 2013), σπάνια αντιμετωπίζονται θεραπευτικά λόγω ντροπής ή έλλειψης ενσυναίσθησης. Οι έρευνες δείχνουν πως προσέρχονται σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας μόνο όταν εμπλέκονται με την Ποινική Δικαιοσύνη για αναζήτηση ελαφρυντικών.

Οι πάσχοντες είναι κυρίως άντρες και επιθυμούν να προκαλέσουν δυσφορία, ψυχικό ή σωματικό τραυματισμό σε όποιον δεν μπορεί να δώσει συγκατάθεση.

Αν και εκδηλώνονται στην διάρκεια της εφηβείας ωστόσο εμφανίζονται και στην μέση ηλικία λόγω στρεσογόνων ψυχοπιεστικών καταστάσεων, επανακτώντας με αυτόν τον τρόπο τον έλεγχο σε κρίσιμες φάσεις όπως ανεργία, αποτυχία, απώλεια κ.α.

Η Παιδοφιλία είναι η πιο συχνή διαγνωστική κατηγορία και περιλαμβάνει έντονες, επαναλαμβανόμενες σκέψεις, παρορμήσεις και φαντασιώσεις με παιδιά προεφηβικής ηλικίας προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή σεξουαλική διέγερση. Ο κυριότερος δείκτης είναι ο αυνανισμός, με την χρήση πορνογραφικού υλικού και παράλληλη διακίνησή του μέσω διαδικτύου.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν αποτελεί προσανατολισμό αλλά προτίμηση με πολλαπλά αυτό- ερωτικά χαρακτηριστικά. Το ενδιαφέρον εντοπίζεται τόσο σε παιδιά του ίδιου ή διαφορετικού φύλου ενώ δεν είναι σπάνια η έλξη και για ενήλικες. Το φάσμα συμπεριφοράς εμπλέκει βία, επίδειξη γεννητικών οργάνων, αυνανισμό μπροστά στο παιδί (με ή χωρίς θωπεία) και υποχρέωση σε ολοκληρωμένη σεξουαλική πράξη.

Τα αίτια της Παιδοφιλίας και των Παραφιλιών εμπλέκουν τόσο βιολογικούς όσο και ψυχοκοινωνικούς παράγοντες. Κάποιες θεωρίες αναφέρουν την τεστοστερόνη ως υπαίτια για την εκδήλωση παρεκκλίνουσας σεξουαλικής συμπεριφοράς ενώ δεν έχει εντοπιστεί συγκεκριμένη γενετική προδιάθεση.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η έναρξη της Παιδοφιλίας αποδίδεται στην παιδική σεξουαλική κακοποίηση, την οικογενειακή δυσλειτουργία και στην συναισθηματική ανωριμότητα.

Τέλος, η διαστρεβλωμένη επιθυμία για επιβολή της σεξουαλικής κυριαρχίας, που σχετίζεται με τον μικρότερο σωματότυπο των ανηλίκων, συμπληρώνει τα θεωρητικά μοντέλα.

Πολλαπλά ερευνητικά δεδομένα, αναφέρουν ότι η Παιδοφιλία μαζί με την Ηδονοβλεψία, την Επιδειξιομανία και την Εφαψιομανία αποτελούν τις Παραφιλίες που οδηγούν στη σύλληψη από την αστυνομία.

Μία σειρά ψυχιατρικών διαταραχών με κυριότερη την εμφάνιση Αντικοινωνικών (Ψυχοπαθητικών) και Ναρκισσιστικών χαρακτηριστικών έχουν βρεθεί στους Παιδόφιλους.

Η έλλειψη ενσυναίσθησης δυσκολεύει σημαντικά την αξιολόγησή αλλά και την θεραπεία τους, εφόσον εκδηλώνουν αδυναμία να κατανοήσουν ή να σεβαστούν τα δικαιώματα, τις σκέψεις και τα συναισθήματά των άλλων, χωρίς να δείχνουν ποτέ μεταμέλεια για τις πράξεις τους.

Οι συναισθηματικές διαταραχές με οριακά συμπτώματα προσωπικότητας και αστάθεια στις διαπροσωπικές σχέσεις είναι επίσης χαρακτηριστικό γνώρισμα.

Η σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά οδηγεί στην πεποίθηση ότι η δράση θα μείνει ατιμώρητη αγνοώντας νόμους και κανόνες, ενώ η Νοητική Υστέρηση που συχνά συναντάται οδηγεί στην παρερμηνεία της πραγματικότητας προκειμένου να προσαρμοστεί στις φαντασίες τους.