Η μακρά παράδοση της Ρωσίας -μετέπειτα Σοβιετικής Ένωσης και ύστερα πάλι Ρωσίας- στην ηπειρωτική Ασία, ήταν πάντα παρεμβατική και επεμβατική.

Σε συνθήκες ψυχρού πολέμου και με το φόβο της εξάπλωσης της ιρανικής επανάστασης, οι Σοβιετικοί αποφασίζουν να μπουν στο Αφγανιστάν, να πολεμήσουν τους Μουτζαχεντίν, υποστηρίζοντας τη μαρξιστική Κυβέρνηση της χώρας.

Τα πλήγματα που θα καταφέρει στους αντάρτες η σοβιετική πολεμική μηχανή θα είναι σημαντικά, το δύσβατο όμως του Αφγανιστάν θα εμποδίσει την πλήρη εξουδετέρωσή τους.

Η Αμερική στην αρχή θα είναι απρόθυμη να βοηθήσει, μιλάμε άλλωστε για λίγα χρόνια μετά το Βιετνάμ.

Προοδευτικά όμως και με την αρωγή περιφερειακών δυνάμεων (πχ Σαουδική Αραβία) θα διεξάγει έναν κολοσσιαίο και άνευ προηγουμένου proxy war.

Εξοπλίζει τους Μουτζαχεντίν, καίρια με αντιαρματικά και ρουκετοβόλα, τα οποία επιφέρουν τις πρώτες απώλειες στους Σοβιετικούς.

Η ηγεσία της ΕΣΣΔ εθελοτυφλεί. Αδυνατεί να δει πως το παιχνίδι αλλάζει και επιμένει στην εκστρατεία στο Αφγανιστάν, αντί να προσπαθήσει να απαγκιστρωθεί από αυτήν την περιπέτεια.

Θα παίξει τα ρέστα της στα κακοτράχαλα βουνά του, αντί να να προσπαθήσει να μειώσει τις απώλειες της και να διασώσει το γόητρό της.

Θα εμπλακεί  εννιά ολόκληρα χρόνια σε ένα πόλεμο δίχως αύριο, με εκατομμύρια νεκρούς.

Ειδικά μετά το 1985, οι ισορροπίες βαθμιαία αλλάζουν δραματικά. Πολύτιμοι πόροι εξακολουθούν να κατευθύνονται προς το Αφγανιστάν, γεγονός που επιτάχυνε την υπαρξιακή κρίση του ανατολικού μπλοκ.

Όταν με την έλευση της περεστρόικα οι σοβιετικές δυνάμεις αποχώρησαν από την Καμπούλ, δεν υπήρξε καμία αμφιβολία για το ποιος είναι ο ηττημένος.

Το “Βιετνάμ των Σοβιετικών” είναι γεγονός και από το στραπάτσο αυτό δε θα συνέλθουν ποτέ.

Παρουσία και άλλων παραγόντων, ο Ψυχρός Πόλεμος θα παρέλθει και η ΕΣΣΔ διαλύεται μετά και το πείραμα της Κοινοπολιτείας, στις επιμέρους Δημοκρατίες

Η Ρωσία θα επανέλθει, μέσα σε λιγότερο από είκοσι χρόνια, ως μεγάλος παίκτης στο διεθνές προσκήνιο και η εμπειρία του Αφγανιστάν θα την έχει κάνει σοφότερη.

Θα απαντά κι αυτή με proxy wars στους πολέμους δι΄ αντιπροσώπων της Δύσης (βλέπε Συρία) και θα μάθει να ελίσσεται διαπραγματευόμενη με χώρες που ενώ ανήκουν στρατιωτικά στο ΝΑΤΟ, λοξοκοιτούν για τους δικούς τους λόγους και προς αυτήν (βλέπε Τουρκία).

Κυρίως όμως θα μάθει να παίζει καλύτερα το παιχνίδι των σφαιρών επιρροών. Θα προσαρμόζεται καλύτερα στις συμμαχικές μεταβολές, θα διαβάζει καλύτερα κάθε φορά τη γεωπολιτική σκακιέρα.

Θα προσαρμόζει τη στρατηγική της, όχι όμως και τα θέλω της.

Άραγε ποιος περίμενε τη μακροημέρευση του Άσσαντ στην εξουσία;

Μάλλον κανείς, όπως και το 1980 ουδείς στοιχημάτιζε στην επικράτηση των Μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν…