Ως Κλειστοφοβία ορίζεται ρητά ο παράλογος φόβος των περιορισμένων χώρων.

Ορισμένοι άνθρωποι με κλειστοφοβία αντιδρούν με ελαφρύ άγχος όταν βρίσκονται σε περιορισμένο χώρο, ενώ άλλοι εμφανίζουν σοβαρό άγχος ή έχουν διαταραχή πανικού.

Η πιο συνήθης εμπειρία είναι το αίσθημα ή ο φόβος της απώλειας ελέγχου. Πολλές διαφορετικές καταστάσεις ή συναισθήματα μπορούν να προκαλέσουν κλειστοφοβία. Ακόμα και το να σκέφτεστε ορισμένες καταστάσεις, χωρίς έκθεση, θα μπορούσε να αποτελέσει εκλυτικό παράγοντα.

Ορισμένα παραδείγματα είναι ανελκυστήρες. τούνελ, μετρό, δημόσιες τουαλέτες, αυτοκίνητα με κεντρικό κλείδωμα, πλυντήρια αυτοκινήτων, δοκιμαστήρια, δωμάτια ξενοδοχείων με σφραγισμένα παράθυρα, αεροπλάνα.

Αν εμφανίσατε άγχος τους τελευταίους έξι μήνες όταν βρεθήκατε σε περιορισμένο χώρο ή σε χώρο με πλήθος ή αν αποφεύγετε τα παραπάνω για αυτό το λόγο είναι πιθανό να έχετε επηρεαστεί από την κλειστοφοβία.

Σωματικά συμπτώματα

Οι κρίσεις πανικού είναι συχνές σε ανθρώπους με κλειστοφοβία. Μπορούν να είναι πολύ τρομαχτικές και άβολες, ενώ τα συμπτώματα συχνά εμφανίζονται χωρίς προειδοποίηση.

Εκτός από το έντονο άγχος, η διαταραχή πανικού μπορεί  επίσης να περιλαμβάνει:

Εφίδρωση, τρέμουλο, αίσθηση πνιγμού, εξάψεις ή κρυάδες, ρηχή αναπνοή ή δυσκολία στην αναπνοή, γρήγορους παλμούς, πόνο στο θώρακα ή αίσθηση σφιξίματος, αίσθηση πεταλούδων στο στομάχι, ναυτία, πονοκέφαλο και ζάλη,αίσθημα λιποθυμίας, μούδιασμα ή τσιμπήματα, ξηροστομία, ανάγκη να πάτε στην τουαλέτα, βόμβο στα αυτιά, αίσθηση σύγχυσης ή αποπροσανατολισμού, ψυχολογικά συμπτώματα

Άνθρωποι με σοβαρή κλειστοφοβία μπορεί επίσης να εμφανίσουν ψυχολογικά συμπτώματα όπως φόβο απώλειας ελέγχου, φόβο ότι θα λιποθυμήσουν, αίσθημα ανεξέλεγκτου φόβου, φόβο ότι θα πεθάνουν.

Αίτια

Πολλές περιπτώσεις κλειστοφοβίας προκαλούνται από τραυματικό γεγονός που βιώθηκε στην παιδική ηλικία.

Για παράδειγμα, ενήλικες μπορεί ενδεχομένως να εμφανίσουν κλειστοφοβία αν ως παιδιά παγιδεύτηκαν ή κρατήθηκαν σε περιορισμένο χώρο, ή έγιναν αντικείμενα βίας ή κοροϊδίας.

Η κλειστοφοβία μπορεί επίσης να προκληθεί από δυσάρεστες εμπειρίες ή καταστάσεις όπως αναταράξεις σε πτήσεις ή παραμονή σε σήραγγα του μετρό ανάμεσα σε σταθμούς.

Ορισμένες φορές, παιδιά με ένα γονέα που είχε κλειστοφοβία μπορεί να γίνουν και αυτά κλειστοφοβικά συνδέοντας τα περιορισμένα μέρη με το άγχος του ενηλίκου και με συναισθήματα αδυναμίας να παρηγορήσουν τον άνθρωπο που αγαπούν.

Τρόποι αντιμετώπισης

Οι περισσότεροι άνθρωποι με μια φοβία έχουν πλήρη επίγνωση ότι την έχουν.  Πολλοί ζουν με την κλειστοφοβία χωρίς να την έχουν διαγνώσει επίσημα και απλά φροντίζουν να αποφεύγουν τα περιορισμένα μέρη.

Η βοήθεια από ειδικό στη συμπεριφορική θεραπεία συχνά μπορεί να είναι ωφέλιμη.

Η κλειστοφοβία μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία και να θεραπευτεί με σταδιακή έκθεση στην κατάσταση που σας προκαλεί το φόβο.

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία συχνά είναι πολύ αποτελεσματική για ανθρώπους με φοβία. Είναι είδος συμβουλευτικής που διερευνά τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά σας, ώστε να αναπτύξετε πρακτικούς τρόπους να αντιμετωπίζετε αποτελεσματικά τη φοβία.

Αν πάθετε κρίση πανικού μείνετε εκεί που είστε κατά τη διάρκεια της. Αν οδηγείτε μπορεί να χρειαστεί να σταματήσετε και να παρκάρετε σε ασφαλές μέρος. Θυμηθείτε ότι οι τρομαχτικές σκέψεις και οι αισθήσεις είναι σημάδι πανικού και τελικά θα περάσουν. Εστιάστε σε κάτι που δεν είναι απειλητικό, όπως ο χρόνος που περνά στο ρολόι σας ή τα προϊόντα σε ένα σούπερ μάρκετ.

Τα συμπτώματα συνήθως φτάνουν στο αποκορύφωμα εντός δέκα  λεπτών και οι περισσότερες κρίσεις πανικού διαρκούν από πέντε λεπτά μέχρι μισή ώρα.

Συντάκτης άρθρου, Animus Corpus, Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο – Πολυχώρος