Την Άνοιξη του 2011 ξεκίνησαν τα πρώτα περιστατικά βίας στην Συρία. Πέντε χρόνια μετά, οι βιαιοπραγίες, οι τρομοκρατικές επιθέσεις και οι αιματοχυσίες συνεχίζονται. Το κύμα των προσφύγων, που έχει εγκαταλείψει την χώρα, περιγράφεται ως ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν καταγραφεί έως τώρα στην παγκόσμια ιστορία.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που κατάφεραν να διαφύγουν βρίσκεται στην Ελλάδα, προσπαθώντας να φτάσουν και να περάσουν τα σύνορα με στόχο κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Ανάμεσά τους γυναίκες, άντρες, ηλικιωμένοι, παιδιά.

Τον τελευταίο χρόνο, μεγάλες ανησυχητικές διαστάσεις έχει λάβει η αύξηση του αριθμού των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων. Ο αριθμός των παιδιών ανέρχεται στις δεκαεννιά χιλιάδες και αποτελεί το 40% των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκεται στην Ελλάδα. Εκτιμάται ότι τα ασυνόδευτα παιδιά αποτελούν το 10% αυτού του πληθυσμού.

Καθημερινά δημοσιεύονται εικόνες ανήλικων προσφυγόπουλων που διανύουν μεγάλες αποστάσεις ασυνόδευτα για να φτάσουν στα hot spots, ή στα κοντινότερα σύνορα. Τα περισσότερα από αυτά αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις οικογένειες τους στις εμπόλεμες ζώνες, ή να ταξιδέψουν χωριστά με στόχο να επανενωθούν με τις οικογένειές τους ή άλλους συγγενείς που έχουν εγκατασταθεί σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα. Ελάχιστα είναι αυτά που «αποχωρίζονται» τους γονείς τους στα ταραγμένα νερά του Αιγαίου, στον δρόμο προς την Ευρώπη, και δεν τα περιμένει κανείς πουθενά. Τα παραπάνω παιδιά ορίζει ο νόμος ως «ασυνόδευτους ανηλίκους».

Πολλά από αυτά τα παιδιά – όταν πρόκειται για εφήβους – δηλώνουν ότι είναι ενήλικες, ώστε να μην μπουν σε καθεστώς προστασίας ανηλίκων και φιλοξενηθούν σε κάποιον ξενώνα. Άλλα – σε μικρότερες ηλικίες – ταξιδεύουν μόνα τους, προσκολλάνε σε άλλες οικογένειες, ή πληρώνουν κάποιον ενήλικα για να παρουσιαστεί ως συγγενής τους. Έτσι, καταφέρνουν να φτάσουν στην Ελλάδα και στην συνέχεια σε άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης.

Για να αποφευχθούν τα χειρότερα, διάφορες οργανώσεις αλλά και εθελοντικές ομάδες έχουν αναλάβει την φροντίδα αυτών των παιδιών, με προγράμματα στοχευμένα στις ανάγκες τους.

Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά τα προσφυγόπουλα δεν μένουν στην χώρα μας. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, φεύγουν από τους ξενώνες και τα άλλα μέρη που τους φιλοξενούν τους πρώτους μήνες παραμονής τους στην Ελλάδα και συνεχίζουν το ταξίδι τους με διακινητές, τους οποίους έχουν πληρώσει αδρά.

Στα ασυνόδευτα παιδιά προσφύγων αναφέρθηκε και ο δήμαρχος της Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος πιστεύει ότι δεν μπορούμε να τα αφήσουμε μόνα και τα αποκάλεσε «εν δυνάμει Ελληνάκια». Δήλωσε πως γίνονται προσπάθειες διαμόρφωσης στο Κέντρο Μετεγκατάστασης στα Διαβατά, για να αθλούνται οι πρόσφυγες, να απασχολούνται τα παιδιά και πως δεν πρέπει να μείνουμε αμέτοχοι σε αυτό το θέμα.

Παρά τις προσπάθειες διάσωσης και φροντίδας των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων, το μέλλον τους παραμένει αβέβαιο και πολλές φορές άγνωστο. Πολλών παιδιών τα ίχνη χάνονται αφού περάσουν τα σύνορα και τα αγωνιώδη πρόσωπα γονιών και συγγενών με φωτογραφίες στα χέρια πληθαίνουν.