Η πολυφορεμένη ατάκα των ημερών είναι ότι όχι μόνο τα νησιά του Αιγαίου, αλλά ολόκληρη η χώρα μετατρέπεται σε «νήσο Έλις».

Η νήσος Έλις (Ellis Island), στ’ ανοιχτά του Μανχάταν, υπήρξε ο κύριος σταθμός υποδοχής των μεταναστών που έφταναν στην Αμερική, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, από τα τέλη του 19ου αιώνα και κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ου. Εγκαινιάστηκε το 1892 και ως το 1954, υποδέχθηκε πάνω από είκοσι εκατομμύρια μετανάστες απ’ όλο τον κόσμο. Εκεί υποβάλλονταν σε ιατρικές εξετάσεις, προκειμένου να εγκριθεί η είσοδός τους στις ΗΠΑ. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς που έπαιρναν την πολυπόθητη άδεια, εγκαθίσταντο -τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια- στη Νέα Υόρκη και το Νιου Τζέρσεϊ. Από το 1924 χρησιμοποιήθηκε μόνο για κρατουμένους και πρόσφυγες. Η υποδοχή των συνηθισμένων μεταναστών γινόταν σε άλλους σταθμούς.

Κατά κάποιο τρόπο, το Έλις Άιλαντ λειτούργησε και ως απαρχή μιας νέας ζωής για πολλούς μετανάστες, καθώς πολλοί άνθρωποι απέκτησαν εκεί ένα νέο όνομα. Λέγεται πως αν κάποιος από τους υπαλλήλους δεν μπορούσε να εκφέρει το όνομα ενός μετανάστη, το άλλαζε κατά προσέγγιση σε κάτι πιο σύντομο και απλό.

Μπορεί λοιπόν κάποιοι να θέλουν να αναλάβουμε αυτό το ρόλο. Αλλά η σύγκριση με τη νήσο Έλις είναι τουλάχιστον ατυχής. Εκεί ένα οργανωμένο κράτος και με τα πενιχρά μέσα της εποχής εκείνης υποδεχόταν τους μετανάστες, τους οποίους και ήθελε. Προερχόμενοι από την Ευρώπη οι περισσότεροι θα αποτελούσαν μέρος της αμερικάνικης κοινωνίας κατά τις επόμενες δεκαετίες. Τουλάχιστον όσοι στέριωναν εκεί και δεν επέστρεφαν με ένα μικρό κομπόδεμα –αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς- στις πατρογονικές τους εστίες.

Είχαν την προνοητικότητα οι Αμερικάνοι να ασκήσουν μακροπρόθεσμες πολιτικές. Στην Ευρώπη, η στάση για το μεταναστευτικό εξαρτάται από τη συγκυρία. Από περιφερειακές εκλογές, από την άνοδο των ξενοφοβικών κομμάτων, από τις ιδεοληψίες, αλλά και τις ανομολόγητες επιδιώξεις ορισμένων κρατών μελών.

Η Ελλάδα να κάνει τη νήσο Έλις, ως πύλη εισόδου, μιας Ηπείρου, που δεν είναι ενιαίο κράτος, που δεν έχει σαφή πολιτική και οι κινήσεις της κάθε φορά εξαρτώνται κυρίως από τη θέληση των μεγάλων και τους συμβιβασμούς με τους μικρούς για να μην ασκήσουν βέτο;

Περίπου αδύνατον.

Κάλεσε η Γερμανία τους πρόσφυγες, εμφανίστηκαν και οι οικονομικοί μετανάστες. Αυτούς δεν τους θέλει. Ή καλύτερα θέλει λίγους από αυτούς.

Στην ουσία δηλαδή η Ελλάδα καλείται να εφαρμόσει μια πολιτική που δεν είναι ξεκάθαρη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που μεταβάλλεται ανάλογα με τη συγκυρία, ενώ ταυτόχρονα έχει κάνει η ίδια τόσα λάθη χειρισμών στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, σε βαθμό που η σημερινή εικόνα να είναι μάλλον το καλύτερο από τα πιθανά σενάρια που υπήρχαν.

Οι νέες τρομοκρατικές επιθέσεις βάζουν το όλο ζήτημα σε άλλη βάση, έστω κι αν οι δράστες είναι δεύτερης ή τρίτης γενιάς πολίτες της ΕΕ.

Τα κράτη-έθνη που αποτελούν την ΕΕ θα λάβουν επιπρόσθετα μέτρα εσωτερικής ασφάλειας και αυτοπροστασίας, ενώ ο εγχώριος κυβερνητικός συνασπισμός ίσως αφήσει τα διεθνιστικά οράματα και ενσκήψει στη λογική προστασίας της «χώρας των Ελ» και του ομώνυμου DNA. Το ιδεολογικό του οπλοστάσιο εξάλλου καλύπτει όλη τη γκάμα των χειρισμών.