Η μεγαλύτερη στην Ιστορία διαρροή απόρρητων εγγράφων από την «μυστική» εταιρεία παροχής νομικών υπηρεσιών Mossack Fonseca αποκαλύπτει πώς ηγέτες, επιχειρηματίες, διάσημοι ποδοσφαιριστές και ηθοποιοί, δικτάτορες και εγκληματίες, εκμεταλλεύονται τους φορολογικούς παραδείσους για να κρύψουν τον πλούτο τους. Έντεκα εκατομμύρια έγγραφα, «The Panama Papers», οδηγούν σε δεκάδες νυν και πρώην αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Το νήμα δείχνει να φτάνει πολύ ψηλά σε πανίσχυρους ηγέτες, του παρελθόντος, αλλά και του παρόντος.

Τα 11,5 εκατομμύρια αρχεία, που έρχονται από την Κυριακή στην δημοσιότητα, προέρχονται από τους φακέλους δικηγορικής εταιρείας και αφορούν την περίοδο 1977-2015, από το έτος ίδρυσης της δηλαδή, μέχρι τον περασμένο χρόνο. Τα έγγραφα καταδεικνύουν πώς η Mossack Fonseca βοήθησε πελάτες της να ξεπλύνουν βρώμικο χρήμα και να αποφύγουν κυρώσεις και φόρους.Η Mossack Fonseca έχει σαν έδρα της τον Παναμά, ωστόσο διαθέτει υποκαταστήματα σε Χονγκ Κονγκ,  Μαϊάμι, Ζυρίχη καθώς και σε τριάντα πέντε ακόμη μέρη σε όλο τον κόσμο.

Τα έγγραφα ήλθαν στην κατοχή της γερμανικής εφημερίδας Suddeutsche Zeitung, η οποία εν συνεχεία τα μοιράστηκε με την Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) . Εκατόν επτά οργανισμοί μέσων ενημέρωσης σε εβδομήντα οκτώ χώρες ανέλυσαν τα έγγραφα, ανάμεσά τους το BBC το οποίο και επισημαίνει πως δεν γνωρίζει την πηγή της διαρροής.

Ελληνικό ενδιαφέρον  

Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του ICIJ, οι οποίες έχουν προκαλέσει μείζον πολιτικό θέμα σ’ όλο τον κόσμο, ο κ. Παπασταύρου διατέλεσε από το 2004 έως το 2014, μέλος των διοικητικών συμβουλίων των off-shore εταιρειών Green Shamrock Foundation και Diman Foundation. Παράλληλα, από το 2006 και μετέπειτα, εμφανίζεται ως αναπληρωτής πρόεδρος της Aisios Foundation, στην οποία συμμετέχουν και οι Κωνσταντίνος Λαναράς και Σπύρος Μεταξάς.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα τoυ ICIJ, σε απάντησή του, ο κ. Παπασταύρου δήλωσε αρχικά, ότι «δεν θυμάται τις εταιρείες», ενώ στη συνέχεια ανασκεύασε μερικώς, παραδεχόμενος ότι «σύμφωνα με τα αρχεία του έχει υπηρετήσει ως μέλος των διοικητικών συμβουλίων της Green Shamrock Foundation  Diman και Aisios».

Όπως εξήγησε, το έκανε για δύο οικογενειακούς του φίλους, με τους οποίους τον συνδέει μακρόχρονη φιλία, ενώ διευκρίνισε ότι δεν έλαβε καμία αποζημίωση. Πρόσθεσε δε, ότι «δεν διέθετε δικαιώματα ιδιοκτησίας σ’ αυτές τις εταιρείες και έτσι, δεν ήταν υποχρεωμένος να τις δηλώσει στις φορολογικές αρχές».

Μεγάλοι ηγέτες στα αρχεία

Αν και το όνομα του Ρώσου προέδρου δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα αρχεία, τα δεδομένα αποκαλύπτουν ένα “μοτίβο”, όπως σημειώνει ο Guardian: οι φίλοι του έχουν κερδίσει εκατομμύρια δολάρια από συμφωνίες που πιθανότατα δεν θα μπορούσαν να είχαν κλείσει χωρίς αυτόν. Εμμέσως δηλαδή φτάνουν στο συμπέρασμα για την εμπλοκή του Ρώσου Προέδρου και όχι από ευθεία αναφορά στο πρόσωπό του.

Στα «Panama Papers» διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις διαφθοράς:

• Δώδεκα ηγέτες κρατών και άλλοι 143 πολιτικοί συνδέονται με ένα κρυφό σύστημα off-shore εταιρειών
• Έξι μέλη της Βουλής των Λόρδων, τρεις πρώην πρωθυπουργοί και δεκάδες «δωρητές» των βρετανικών κομμάτων διαθέτουν χρήματα σε offshore λογαριασμούς
• Μέλος – κλειδί στο δ.σ. της Fifa ενεργούσε ως δικηγόρος του παγκόσμιου κυκλώματος

Στη μακροσκελή λίστα των ονομάτων, ξεχωρίζουν τα εξής ονόματα:

• Μαρίτσιο Μάκρι, πρόεδρος της Αργεντινής
• Λιονέλ Μέσι, ίσως ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής στο κόσμο
• Μισέλ Πλατινί, πρώην ποδοσφαιριστής και πρώην παράγοντας του παγκόσμιου ποδοσφαίρου
• Ιγιάντ Αλάουι, πρώην πρωθυπουργός του Ιράκ
• Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον, πρωθυπουργός της Ισλανδίας
• Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ, βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας
• Πέτρο Ποροσένκο, πρόεδρος της Ουκρανίας
• Κόγιο Ανάν, συγγενής του πρώην Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν
• Ναουάζ Σαρίφ, πρωθυπουργός του Πακιστάν
• Αφοί Ρότενμπεργκ, στενοί φίλοι του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν
• Σεργκέι Ρολντούγιν, στενός φίλος του Πούτιν
• Ίαν Κάμερον, πατέρας του Ντέιβιντ Καμερον

Η διαρροή είναι πιθανώς το μεγαλύτερο χτύπημα που έχει δεχθεί ποτέ ο κόσμος των offshore εξαιτίας του όγκου των εγγράφων.

Μέχρι να φτάσουμε στις αποκαλύψεις, οι δραστηριότητες της εταιρείας καλύπτονταν από ένα πέπλο μυστηρίου, ενώ η ίδια συνεργαζόταν με ένα διεθνές δίκτυο τραπεζών και λογιστών που έψαχναν τρόπους για το πώς οι επιφανείς πελάτες τους θα μπορούσαν να ξεφεύγουν από την εφορία της πατρίδας τους και να “ξεπλένουν” πακτωλούς χρημάτων.

Η ανάλυση όλου αυτού του τεράστιου όγκου πληροφοριών από τις εθνικές αρχές θα διαρκέσει για μακρύ χρονικό διάστημα. Στην πορεία δεν αποκλείονται εκπλήξεις όσον αφορά την ονοματολογία, αλλά και αποκαλύψεις “αχυρανθρώπων”.