Πρόσφατα ιατρικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι περίπου κάθε δύο λεπτά ένας άνθρωπος στην Ευρώπη διαγιγνώσκεται με καρκίνο. Είναι μία ασθένεια με μεγάλο κοινωνικό στίγμα που προκαλεί συναισθήματα πανικού, θλίψης και τρόμου. Ίσως αποτελεί και τον μεγαλύτερο φόβο σχετικά με την υγεία εφόσον αποτελεί μία ασθένεια απειλητική για την ζωή που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν αν θα μπορέσουν να κερδίσουν.

Ο ασθενής στο άκουσμα της διάγνωσης ανάλογα με την δομή της προσωπικότητάς και τον τρόπο σκέψης του μπορεί να δώσει τέσσερις βασικές ερμηνείες: πρόκληση, απειλή, απώλεια και άρνηση που επηρεάζουν την προσαρμογή και την αντιμετώπιση της νόσου.

Ο καρκίνος ως πάθηση θεωρείται απρόβλεπτος και συχνά η πρόγνωση είναι δύσκολο να προβλεφτεί εφόσον ο κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά στο επιλεγόμενο σχήμα θεραπείας. Σημαντικό είναι επίσης το είδος, το σύστημα του οργανισμού που έχει πληγεί, η μορφή κ.α. Οι βασικοί μηχανισμοί για την προσαρμογή περιλαμβάνουν την μαχητικότητα, την αποφυγή ή άρνηση, την μοιρολατρία, την απελπισία και το άγχος.

Μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση δομείται ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή από την πρώτη κιόλας στιγμή της διάγνωσης, ενθαρρύνοντας τον να διαχειριστεί τα αρνητικά συναισθήματα, να αναζητήσει υποστήριξη, να εκφραστεί και να βρίσκεται σε άμεση συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό του. Ο ψυχολόγος βοηθά τον ασθενή να προσαρμοστεί ηπιότερα στις αλλαγές που έρχονται από την διάγνωση αλλά και τις παρενέργειες της θεραπείας (ακτινοβολία, χημειοθεραπεία, χειρουργική αντιμετώπιση). Τρεις βασικές αλλαγές εντοπίζονται: διαταραχές στις νοητικές, συναισθηματικές και κινητικές λειτουργίες, στους ρόλους του ατόμου σε σχέση με τον εαυτό και το άμεσο περιβάλλον (φίλοι, οικογένεια) και στην εμφάνιση. Αν ο ασθενής δυσκολευτεί να προσαρμοστεί στις αλλαγές και κατά συνέπεια δεν αναπτύξει μαχητικότητα τότε έχει πιθανότητες για ψυχολογικές επιπτώσεις που επηρεάζουν αρνητικά και την εξέλιξη. Για αυτούς τους λόγους είναι σημαντική η υποστήριξη σε διάφορα στάδια όπως στην προσαρμογή στην διάγνωση, την θεραπεία, περιπτώσεις υποτροπής ή μετάστασης, στην αναπροσαρμογή των κοινωνικών, εργασιακών ρόλων, στόχων και στην εμφάνιση συναισθηματικών ψυχικών διαταραχών.

Αρχικά είναι καλό να δώσετε στον εαυτό σας χρόνο και για την αποδοχή της διάγνωσης αλλά και για την διαχείριση της νέας πραγματικότητας. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε τι έχει γίνει και να έρθετε σε επαφή με τα συναισθήματά σας χωρίς να κρίνετε τον εαυτό σας ή να τον πιέζετε. Μειώστε τους ρυθμούς της καθημερινότητάς και τον φόρτο του προγράμματος σας ώστε να έχετε περισσότερο χρόνο ξεκούρασης και χαλάρωσης.

Τη διάγνωση δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τη μοιραστούμε με όλους. Καθένας έχει δικαίωμα να επιλέξει σε ποιους θα μιλήσει και τι θα πει. Όσο και να σας πιέζουν ενημερώστε μόνο αυτούς που έχετε ανάγκη δίπλα σας. Μην περιμένετε να κατανοήσετε από την αρχή όλες τις πληροφορίες. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό καθώς το άγχος και το σοκ μας εμποδίζει από το να αφομοιώσουμε καινούρια πράγματα.  Δεν είναι λίγοι που παραδέχονται πως μετά τον καρκίνο άλλαξαν εντελώς τον τρόπο που έβλεπαν τη ζωή τους. Μετά το πέρασμα της δοκιμασίας οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα από μια πιο ουσιαστική σκοπιά.