Ο Fidel Castro ήταν μία από τις εμβληματικότερες προσωπικότητες του εικοστού αιώνα. Γεννήθηκε στο Μπιράν της Κούβας και σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, όπου υιοθέτησε αριστερές αντιιμπεριαλιστικές ιδέες. Ο Castro παρουσίαζε τον εαυτό του ως «Σοσιαλιστή, Μαρξιστή και Λενινιστή». Περιέγραψε τον Karl Marx και τον Κουβανό εθνικιστή José Martí ως τις σημαντικότερες πολιτικές επιρροές του.

Όσον αφορά την προσωπικότητα του μεγάλου ηγέτη, σύμφωνα με τον βιογράφο Leycester Coltman, «ήταν σκληρά εργαζόμενος, αφιερωμένος στον λαό, γενναιόδωρος, και πιστός», αλλά μπορούσε να γίνει εκδικητικός και δεν συγχωρούσε εύκολα. Υποστήριξε ότι ο Castro αντιμετώπιζε τον εαυτό του με χιούμορ, όμως αντιδρούσε με οργή όταν πίστευε ότι είχε ταπεινωθεί. Ήταν διάσημος για τα ξεσπάσματα του, αρνούνταν να υποχωρήσει εύκολα, και σύμφωνα με τον βιογράφο Peter Bourne, στα νεότερα του χρόνια δεν ήταν ανεκτικός με όσους δεν συμμερίζονταν τις απόψεις του.

Του άρεσε να συναναστρέφεται με τους απλούς πολίτες, τόσο στην Κούβα όσο και στα ταξίδια του στο εξωτερικό, ωστόσο έδειχνε πατρική στάση απέναντι στους Κουβανούς, αντιμετωπίζοντας τους ως «κομμάτι της δικής του γιγάντιας οικογένειας». Ο Βρετανός ιστορικός Alex Von Tunzelmann σχολίασε ότι «αν και αδίστακτος, ήταν ένας πατριώτης, ένας άνθρωπος με μια βαθιά αίσθηση ότι ήταν αποστολή του να σώσει τον κουβανικό λαό».

Ο Fidel ήταν γνωστός για τις ώρες εργασίας του, αφού συχνά εργαζόταν μέχρι τις 3 ή 4 το πρωί. Προτιμούσε να συναντάει ξένους διπλωμάτες αυτές τις πρωινές ώρες, πιστεύοντας ότι οι ίδιοι ήταν αδύναμοι και κουρασμένοι, και ο ίδιος είχε το πάνω χέρι των διαπραγματεύσεων.

Περιέγραψε τον Ernest Hemingway ως τον αγαπημένο του συγγραφέα και αγαπούσε το διάβασμα, αλλά ήταν αδιάφορος ως προς την μουσική. Ήταν λάτρης των σπορ, και αθλούνταν τακτικά, προσπαθώντας να διατηρηθεί σε φόρμα. Ακόμη, έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον στην μαγειρική και ως Κουβανός ηγέτης, ήταν γνωστός για το γεγονός ότι περιπλανιόταν στην κουζίνα, συζητώντας με τους σεφ του. Έδειχνε προτίμηση στην ζωή στην ύπαιθρο από αυτή στην πόλη.

Ενώ, διάφορες πηγές αναφέρουν ότι ζούσε μετριοπαθή ζωή – σε σχέση με άλλους Προέδρους της Λατινικής Αμερικής – ο πρώην σωματοφύλακας του Juan Reinaldo Sánchez ισχυρίστηκε ότι ο Castro ζούσε μέσα στην πολυτέλεια και είχε στην κατοχή του πολλές κατοικίες και σκάφη αναψυχής, που έκρυβε από τον κουβανικό λαό.

Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις του Castro αποτέλεσαν για χρόνια θέμα συζήτησης. Βαφτίστηκε και ανατράφηκε ως Ρωμαιοκαθολικός, αλλά αργότερα αποκάλυψε ότι ήταν άθεος. Επέκρινε τη χρήση της Βίβλου για να δικαιολογήσει την καταπίεση των γυναικών και των Αφρικανών, αλλά σχολίασε ότι ο Χριστιανισμός περιελάμβανε «πολύ ανθρώπινες εντολές» που χάρισαν στον κόσμο «ηθικές αξίες» και μια «αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης». Ήταν εκφραστής της ιδέας ότι ο Ιησούς Χριστός υπήρξε Κομμουνιστής.

Λεπτομέρειες της προσωπικής ζωής του Castro – ειδικά όσες αφορούν τα μέλη της οικογένειας του – σπανίζουν, διότι οι εν λόγω πληροφορίες λογοκρίθηκαν από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης. Ο βιογράφος του Robert. E. Quirk επισήμανε ότι κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Κουβανός ηγέτης «δεν κατάφερε να είναι σε μια μόνιμη ερωτική σχέση με οποιοδήποτε θηλυκό». Απέκτησε τον πρώτο του γιο, όσο ήταν παντρεμένος με την πρώτη σύζυγό του και παράλληλα τρία νόθα παιδιά με διάφορες σχέσεις του, πριν χωρίσει το 1955. Με την δεύτερη σύζυγο – ήταν παντρεμένοι ως τον θάνατό του – απέκτησε πέντε γιους. Η κόρη του Alina εγκατέλειψε την Κούβα το 1993, μεταμφιεσμένη ως Ισπανίδα τουρίστρια και αναζήτησε άσυλο στις ΗΠΑ, από όπου έχει επικρίνει την πολιτική του πατέρα της. Αλλά, και η αδερφή του Juanita Castro συμμερίζεται τις απόψεις της κόρης του. Ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, αντίπαλος του καθεστώτος του αδελφού της.

Ενώ ο Fidel βρισκόταν στην εξουσία, δύο κοντινοί του φίλοι υπήρξαν ο πρώην Δήμαρχος της Αβάνας Pepin Naranjo και ο προσωπικός του γιατρός, René Vallejo. Από το 1980 μέχρι το θάνατό του το 1995, ο Naranjo υπήρξε ο επικεφαλής της ομάδας συμβούλων του Castro. Επίσης είχε μια βαθιά φιλία με τη Celia Sánchez, η οποία τον συνόδευσε σχεδόν παντού κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960. Ήταν επίσης φίλος του διάσημου κολομβιανού συγγραφέα Gabriel García Márquez.

Στα νεότερα του χρόνια, όσο βρισκόταν στο Μεξικό, γνώρισε τον Che Guevara, ο οποίος έμελλε να γίνει στενός του φίλος, συνεργάτης και ομοϊδεάτης. Μαζί, ήταν οι πρωτοπόροι της επανάστασης στην Κούβα. Όταν ο Castro ανέλαβε την πολιτική εξουσία, ο Guevara ασχολήθηκε με προγράμματα αγροτικής μεταρρύθμισης και παιδείας. Όμως, τον Απρίλιο του 1965, παραιτήθηκε από όλες τις πολιτικές του θέσεις και έφυγε για την Βολιβία. Σε γράμμα του προς τον Castro, ο ίδιος είπε ότι ήταν περήφανος για τον Κουβανό ηγέτη και θα ξεκινούσε νέες επαναστάσεις. Μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Castro μιλούσε για τον στενό του φίλο, Che Guevara, σαν να βρισκόταν ακόμα εν ζωή.

Ο ιστορικός και δημοσιογράφος Richard Gott θεώρουσε τον Castro ως «μία από τις πιο εξαιρετικές πολιτικές προσωπικότητες του εικοστού αιώνα». Του απονεμήθηκαν πολλά βραβεία και τιμητικές διακρίσεις από ξένες κυβερνήσεις, και υπήρξε πηγή έμπνευσης για ξένους ηγέτες όπως ο Ahmed Ben Bella και ο Nelson Mandela, ο οποίος στη συνέχεια του απένειμε το υψηλότερο πολιτικό βραβείο της Νοτίου Αφρικής για τους αλλοδαπούς.

Ξένες κυβερνήσεις και οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον δυτικό κόσμο υπήρξαν επικριτές του, και ήταν ευρέως αντιπαθής στις ΗΠΑ. Τον περιέγραφαν ως «δικτάτορα», αν και ο Castro διέψευσε δημόσια την ονομασία αυτή, δηλώνοντας ότι συνταγματικά πραγματοποιούσε λιγότερες ενέργειες από ότι οι περισσότεροι αρχηγοί κρατών. Παρ ‘όλα αυτά, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι ο Κάστρο ασκούσε σημαντική ανεπίσημη επιρροή στο λαό, εκτός από την επίσημη. Το στυλ ηγεσίας του συγκρίθηκε με άλλα ολοκληρωτικών ηγετών όπως ο Mao Zedong, Hideki Tojo, Joseph Stalin, Adolf Hitler και Benito Mussolini.

Ομάδες υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων επέκριναν τη διοίκηση του για διάπραξη παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Castro υπερασπίστηκε τις θέσεις της κυβέρνησής του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δηλώνοντας ότι το κράτος αναγκάστηκε να περιορίσει τις ελευθερίες των ατόμων και φυλάκιζε όσους εμπλέκονται στην επαναστατική δράση, προκειμένου να προστατεύσει τα δικαιώματα του συνόλου, όπως το δικαίωμα στην απασχόληση, την εκπαίδευση, και την υγειονομική περίθαλψη.

Σε ντοκιμαντέρ για τη ζωή του πολιτικού, εκτός των άλλων μίλησε και ένας παλιός του φίλος και συμμαθητής, ο Enrique Álvarez, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρώτους που προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν, διότι πίστευε ότι υπήρχαν μόνο δύο επιλογές. Να τον σταματήσει, ή να κάτσει άπραγος, να τον δει να ενεργεί, και να υποφέρει.

Μιλώντας για τον Castro αποκάλυψε ότι είχε στο μυαλό του μόνο την εξουσία και την δύναμη. Διαφωνεί με την κοινή γνώμη που παρουσιάζει τον Castro ως «κομμουνιστή», και o ίδιος τον αποκαλεί «Φιντελιστή», υπονοώντας ότι ήταν εγωιστής.

Παρόλο που οι απόψεις για τον Fidel Castro διίστανται, είναι βέβαιο πως ο Κουβανός ηγέτης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους άντρες της σύγχρονης ιστορίας  επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους.

Στο ιστορικό ερώτημα «επαναστάτης ή δικτάτορας»  η απάντηση είναι μάλλον εύκολη:  υπήρξε και τα δύο!