Αν και η Κυβέρνηση ότι δεν υπάρχει θέμα τέταρτου Μνημονίου, μετά τη λήξη του τρέχοντος, αλλά και κάποιες ασαφείς τοποθετήσεις εκπροσώπων των δανειστών, που επισήμως δεν παραδέχονται την επιβολή νέου Προγράμματος, οι πληροφορίες από τις διαπραγματεύσεις που γίνονται ανάμεσα στις δύο πλευρές για να κλείσει η β’αξιολόγηση και να ξεκινήσει η συζήτηση ελάφρυνσης του χρέους, κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι επίκειται νέα, δύσκολη συμφωνία για τη χώρα.

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές οι δανειστές καταλήγουν για τα μέτρα και τους στόχους και κατά το διάστημα 2019-2020, που θα περιλαμβάνεται στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, το οποίο θακαταθέσει η κυβέρνηση ως μέρος της β’ αξιολόγησης, ζητώντας από την Αθήνα πρωτογενή πλεονάσματα περί το 3,5% επί του ΑΕΠ ετησίως.

Τούτο σημαίνει ότι μάλλον θα απαιτηθούν νέα μέτρα, πέραν όσων προβλέπονται για το 2018, χρονιά κατά την οποία η κυβέρνηση ήδη έχει συμφωνήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%.

Η υποχρέωση για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα επί σειρά ετών περιλαμβάνεται κατά την επικρατέστερη ερμηνεία στη συμφωνία του Ιουλίου του 2015, η επιμονή όμως των δανειστών συνιστά ένα είδος εγγυήσεων για την οποιαδήποτε ρύθμιση του χρέους.

Η συζήτηση για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη με πρωτοβουλία φυσικά και της Αθήνας εδώ και καιρό, λόγω της θετικής ανταπόκρισης της κυβέρνησης στα όσα προβλέπει η συμφωνία του περσινού Ιουλίου, όμως οι «σκληροί» των δανειστών, κυρίως το Βερολίνο επιμένουν στη δέσμευση αυτή από μέρους της ελληνικής πλευράς.

Είναι ενδεικτικό ότι ο Μπενουά Κερέ, μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ,  άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% σε κάποιο σημείο μετά το τέλος του Μνημονίου, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι τυχόν μείωση δεν μπορεί να έλθει αμέσως μετά το 2018, αλλά θα χρειαστεί να μεσολαβήσουν λίγα χρόνια.

Η διατήρηση υψηλών πλεονασμάτων έως και το 2020 οδηγεί στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου και τη συνέχιση της παρακολούθησης από μέρους των δανειστών της πορείας της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή την επιβολή ενός νέου προγράμματος, με όποια μορφή ή όνομα πάρει αυτό. Έτσι κι αλλιώς η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα θα απαιτήσει την υπογραφή ανάμεσα στην Αθήνα και το Ταμείο μία πρόσθετης συμφωνίας. Το Ταμείο θα ήθελε μεν χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά ακόμη και σε αυτή την περίπτωση θεωρεί αναγκαία τα νέα μέτρα για να επιτευχθούν οι όποιοι δημοσιονομικοί στόχοι – ιδίως εάν τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι υψηλά και η ελάφρυνση του χρέους όχι σύμφωνα με τους δικούς του δείκτες βιωσιμότητας

Ο κ. Κερέ στις ίδιες δηλώσεις του ξεκαθάρισε άλλωστε ότι συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα σημαίνει νέο μνημόνιο. Και παρότι σημείωσε ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα στήριξης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέα μέτρα.

Πάντως ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης δήλωσε ότι δεν υπάρχει θέμα νέου Μνημονίου. «Ο βασικός στόχος της κυβέρνησης, ο οποίος παραμένει απολύτως εφικτός. Είναι το 2018, ένα χρόνο πριν από το 2019, οπότε και λήγει η θητεία της παρούσας κυβέρνησης, να έχει ολοκληρωθεί το Πρόγραμμα και να έχουν τερματιστεί η λιτότητα και η επιτροπεία» σημείωσε.

Άρα η Κυβέρνηση συνδέει το Πρόγραμμα με τον τετραετή πολιτικό κύκλο. Θέλει να τελειώνει με τα Μνημόνια το 2018, να πάει σε -έστω οριακές- παροχές το 2019 και να διεκδικήσει εκ νέου με αξιώσεις τη διακυβέρνηση

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση αποδέχεται τα υψηλά πλεονάσματα, αλλά δεν δέχεται περιγραφή νέων μέτρων τώρα, θεωρώντας ότι οι υψηλοί αυτοί στόχοι μπορούν να αναθεωρηθούν προς τα κάτω όταν θα υπάρξει ρύθμιση του χρέους και η βιωσιμότητά του δεν προαπαιτεί την επίτευξη υψηλών δημοσιονομικών στόχων. Επιπλέον θεωρούν  ότι η σταθεροποίηση των αναπτυξιακών ρυθμών θα είναι ικανή να οδηγεί στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων, χωρίς να απαιτούνται νέα μέτρα.