Δεν είναι καλαμπούρι:  από τις 21 έως τις 26 Ιουλίου πραγματοποιούνται στην θαλάσσια περιοχή της Βαλτικής κοινές ασκήσεις του κινεζικού και του ρωσικού στόλου, στο πλαίσιο της αναβαθμισμένης πολιτικής και στρατιωτικής συνεργασίας των δύο χωρών.

Περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας ως δίοδος του πολεμικού στόλου και άρα και των πυρηνικών υποβρυχίων της Ρωσίας προς τους ωκεανούς, αλλά και έντονου συμβολισμού, ως το κατεξοχήν θέατρο του ναυτικού Ψυχρού Πολέμου σε παλαιότερες δεκαετίες, η περιοχή της Βαλτικής έχει αποκτήσει ξανά αυξημένη σημασία, αφότου ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επιδόθηκαν στην ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων και οπλικών συστημάτων, σε μιαν ιδιότυπη δημιουργία ” ζώνης” στα δυτικά σύνορα της Ρωσίας.

Σε αντίθεση με τη Μαύρη Θάλασσα, που μετά την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία τελεί κατά βάση υπό ρωσικό έλεγχο, η Βαλτική εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης, όπου έρχονται αντιμέτωπες ανταγωνιστικές στρατηγικές.

Η επιλογή της Βαλτικής ως χώρου διεξαγωγής της φετινής κοινής άσκησης σαφώς στέλνει το μήνυμα ότι η ρωσοκινεζική συμμαχία ισχυροποιείται και φιλοδοξεί να έχει παρουσία οπουδήποτε στον κόσμο.

Κοινώς, ότι το ΝΑΤΟ πρέπει πλέον να ανησυχεί και  για τις κινεζικές και όχι μόνο τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.

Η κοινή άσκηση δεν προέκυψε απρόκλητα. Το ίδιο το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε δικές του ασκήσεις στη Βαλτική πριν από μερικές εβδομάδες, επιλέγοντας μάλιστα το θέατρο των επιχειρήσεων να βρίσκεται κοντά στον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ.

Αφετέρου, στην άσκηση Malabar-2017 που πραγματοποιήθηκε στις 14-17 Ιουλίου από δυνάμεις των ΗΠΑ, της Ινδίας και της Ιαπωνίας και ολοκληρώθηκε στον κόλπο της Βεγγάλης, συμμετείχαν 3 αεροπλανοφόρα, 16 πλοία και 95 αεροπλάνα – σε μία κίνηση με σαφώς αντικινεζική χροιά.

Η παρουσία του κινεζικού ναυτικού στη Βαλτική αποτελεί σαφή επίδειξη δύναμης. Με το να επιχειρεί σε τόσο μεγάλη απόσταση από τη χώρα, το κινεζικό ναυτικό διαμηνύει ότι εξελίσσεται σε μια δύναμη παγκόσμιας εμβέλειας και ανοιχτής θαλάσσης. Άλλωστε, το πολεμικό ναυτικό με ικανότητα παρέμβασης οπουδήποτε στον κόσμο και η δυνατότητα στρατηγικής παρουσίας στη θάλασσα είναι εδώ και αρκετούς αιώνες ένα από τα κατεξοχήν γνωρίσματα των “μεγάλων δυνάμεων” – και η Κίνα σταθερά και βαθμιαία αποφασιστικά διεκδικεί έναν τέτοιο ρόλο.

Ο Λιθουανός υπουργός Εξωτερικών Linas Linkevicius έσπευσε να δηλώσει ότι τέτοιες κινήσεις λειτουργούν αποσταθεροποιητικά για την περιοχή,  ενώ το ρωσικό υπουργείο Άμυνας έκανε λόγο για “ασκήσεις ρουτίνας”.

Από την πλευρά του, ο κινεζικός τύπος απέφυγε να χρησιμοποιήσει υψηλούς τόνους. Έριξε όμως τη μπηχτή: “πιθανώς το ΝΑΤΟ αισθάνεται αμυνόμενο μπροστά στις κοινές ασκήσεις και σίγουρα εύχεται την αποδυνάμωση της συνεργασίας Ρωσίας-Κίνας”.

Σε κάθε περίπτωση, η αναβαθμισμένη αμυντική συνεργασία, όψη μιας ευρύτερης ρωσοκινεζικής συμμαχίας, αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο σε καθοριστική πλευρά της “νέας πραγματικότητας” ή της “νέας τάξης πραγμάτων” στη διεθνή σκακιέρα.

Μόλις τον Μάιο του 2015 κινεζικά πολεμικά πλοία έκαναν την πρώτη κοινή άσκηση με τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας. Τον Σεπτέμβριο του 2016 οι δύο χώρες έκαναν για πρώτη φορά κοινές ναυτικές περιπολίες στην Νότια Σινική Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων και ασκήσεων απόβασης, σε μια περιοχή κρίσιμη για τα κινεζικά συμφέροντα. Τώρα, αντίσοτιχα, στρέφονται σε μιαν ιδιαίτερα ευαίσθητη για τη Ρωσία περιοχή.

Λίγες μέρες μετά τη συνάντηση Vladimir Putin και Xi Jinping στη Μόσχα, ενόψει της Συνόδου της G20, έρχεται η επιβεβαίωση και της αναβαθμισμένης στρατιωτικής (και όχι μόνο πολιτικής ή οικονομικής) συνεργασίας.

Οι εξελίξεις είναι σημαντικές, ιδίως αν αναλογισθεί κανείς ότι κατά τη δεκαετία του 1960 οι δύο χώρες έφτασαν πολύ κοντά στην ένοπλη σύγκρουση, ενώ στη δεκαετία του 1970 η επίσημη κρατική ρητορική της Κίνας όριζε την ΕΣΣΔ ως μεγαλύτερη απειλή από τις ΗΠΑ.