Με τριπλές βάρδιες κάθε Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή και διευρυμένο ωράριο από νωρίς το πρωί έως το απόγευμα ξεκινούν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων προκαλώντας μεγάλο πονοκέφαλο στην κυβέρνηση.

Πρόκειται για το «πιλοτικό πρόγραμμα πλειστηριασμών» το οποίο και είναι το κατεξοχήν δύσκολο μέτρο, το οποίο η κυβέρνηση επί μήνες απέφευγε, όχι όμως με την ψήφιση νομοσχεδίου που θα απέτρεπε πλήρως τις κατασχέσεις σπιτιών.

Το Υπουργείο Οικονομικών  καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους επικοινωνούσε ότι «κανένα σπίτι δεν θα χαθεί», να που τώρα το όλο σύστημα είναι έτοιμο και ξεκινά μια εντελώς καινούρια συνθήκη.

Ήδη οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι της χώρας έχουν ενημερωθεί, ενώ το σύστημα είναι 100% έτοιμο μετά από μια σειρά τεστ που εξελίχθηκαν εντός του Αυγούστου και συνολικά το φετινό καλοκαίρι.

Από την πλευρά των δανειστών, η διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακινήτων θεωρείται ότι θα αποτελέσει σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς και στην αλλαγή του κλίματος ως προς τη βιωσιμότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

Για τον λόγο αυτό έχουν ζητηθεί διαδικασίες-εξπρές, γρήγορες εκτελέσεις και καμία χρονοτριβή. Βασικός στόχος είναι οι πλειστηριασμοί να διεξαχθούν σε φουλ ρυθμούς μέχρι και τα Χριστούγεννα, αν και πλέον το πλαίσιο είναι ήδη έτοιμο, με τις διαδικασίες να ξεκινούν ακόμη και εντός του Σεπτεμβρίου.

Πλέον με πρόσβαση στο Διαδίκτυο, θα συμμετέχουν στη διαδικασία πλειστηριασμών και πολλοί ενδιαφερόμενοι από το εξωτερικό αλλάζοντας τα δεδομένα: Όπως ορίζει η καινούρια αυτή διαδικασία, θα πρέπει εντός 15 ημερών από την κατάσχεση να δρομολογείται χωρίς άλλη χρονοτριβή ο πλειστηριασμός και μόλις πέντε ημέρες μετά από αυτόν θα πρέπει με κάθε τυπικότητα να αποδίδεται το περιουσιακό στοιχείο στον υπερθεματιστή. Αυτό στην περίπτωση που πρόκειται για κινητό περιουσιακό στοιχείο. Εάν πάλι πρόκειται για ακίνητο, τότε η προθεσμία αυξάνεται στις 12 ημέρες. Όπως όμως και να έχει, το νέο αυτό σύστημα δεν θα επιτρέπει να περνά ο καιρός χωρίς εξελίξεις.

Ποια διαδικασία θα ακολουθείται

Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα διενεργούνται αντί για μία ημέρα που μέχρι σήμερα οριζόταν (κάθε Τετάρτη), τρεις ημέρες την εβδομάδα. Δηλαδή και Τετάρτη, και Πέμπτη, και Παρασκευή. Παράλληλα, είναι τέτοια η βιασύνη να βγάλουν τα σπίτια στο σφυρί ώστε θα υπάρχει και διευρυμένο ωράριο. Δηλαδή δεν θα γίνονται πλειστηριασμοί μόνο σε ώρες Δημοσίου, το πρωί, αλλά θα ξεκινούν από τις 10 π.μ. έως τις 2 μ.μ. ή από τις 2 μ.μ. έως τις 6 μ.μ.». Κάθε υποψήφιος πλειοδότης θα πρέπει να δηλώσει τη συμμετοχή του στον  πλειστηριασμό που τον ενδιαφέρει αφού προηγουμένως αποδώσει ένα μικρό ποσό ως εγγύηση. Και λέμε «μικρό», καθώς τα χρήματα αυτά δεν θα είναι ανάλογα με το σύνολο της προσφοράς του, αλλά η εγγύηση θα ισούται μόλις με το 1/3 της τιμής της πρώτης προσφοράς.

Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός θα είναι ανοικτού τύπου, κατά τη διάρκεια του οποίου θα υποβάλλονται διαδοχικές προσφορές, σε μια διαδικασία «μπινταρίσματος», όπως λέγεται στην αγορά. Πάντως, η ευρισκόμενη σε προφανή δυσκολία αριστερή κυβέρνηση επιδιώκει τις τελευταίες ημέρες να θολώσει εκ νέου τα νερά και να δημιουργήσει μια προσδοκία ότι ενδεχομένως θα υπάρξει εκ νέου αποφυγή του μέτρου, το οποίο όμως η ίδια έχει προωθήσει. Δεν είναι τυχαίο ότι από το υπουργείο Δικαιοσύνης και την πλευρά του υπουργού Σταύρου Κοντονή διαρρέεται τελευταία ότι ενδεχομένως και έως τον Δεκέμβριο η κυβέρνηση θα επανεξετάσει την επέκταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας για όσους έχουν υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη, η οποία λήγει στο τέλος του έτους, και ότι γενικά θα βρεθεί ένας τρόπος να προστατευτεί η κατοικία.

Όσο όμως κι αν για προφανώς επικοινωνιακούς λόγους η κυβέρνηση επιδιώκει να απεγκλωβιστεί, την ίδια στιγμή το σύστημα κατασχέσεων και τελικών πλειστηριασμών έχει προχωρήσει και σε πρώτη φάση αφορά πλήθος ακινήτων, κυρίως εξοχικών και πατρικών σπιτιών, πολλών κόκκινων δανειοληπτών.

 Είναι γνωστό πως η προστασία της στέγης κατοχυρώνεται μόνο μέσω της ένταξης στον νόμο Κατσέλη, όμως μετά το 2018 αυτή η δυνατότητα δεν θα υφίσταται. Ήδη υπάρχουν κινήσεις ενδιαφερόμενων αγοραστών, ακόμα και επιχειρηματικών σχημάτων, που ψάχνουν ευκαιρίες στα κατασχεμένα σπίτια, αλλά και πιέσεις προς δανειολήπτες από τράπεζες να κλείσουν τις υποχρεώσεις τους για να μην υπάρξουν χειρότερες εξελίξεις.

Πάντως, σημαντικό στοιχείο στην όλη υπόθεση είναι οι καταγγελίες από οργανώσεις υπέρ των δανειοληπτών ότι δεν διασφαλίζεται ούτε η πρώτη κατοικία και ότι θα δημιουργηθούν μεγάλα προβλήματα.

Σε κάθε περίπτωση, για αμιγώς πολιτικούς λόγους η κατεύθυνση που έχει δοθεί πάλι είναι να μην υπάρξει προτεραιότητα στην πρώτη κατοικία (να υπάρξει ελαστική αντιμετώπιση) και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί να επικεντρωθούν αρχικά σε πλήθος εξοχικών ή ακριβών σπιτιών, για να δοθεί μια αίσθηση «κοινωνικής δικαιοσύνης».

Πρόσφατα ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, σε δηλώσεις του και για να κατευνάσει τα πνεύματα τόνιζε ότι «το 97% όσων έχουν κόκκινο δάνειο που αφορά πρώτη κατοικία προστατεύονται και θα συνεχίσουν να προστατεύονται», προσθέτοντας ότι τα περισσότερα ακίνητα που θα βγουν σε πλειστηριασμό πιθανότατα θα αφορούν εμπορικά καταστήματα. Και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μείζον πρόβλημα για ανθρώπους που θα χάσουν κόπους μιας ολόκληρης ζωής. Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του προβλήματος, πρέπει να τονίσουμε ότι τα κόκκινα δάνεια ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, περισσότερα από 100.000 αφορούν πρώτη κατοικία.