Α​​νάμεσα στη Φυλής και στην Αχαρνών ένιωθα ότι ξετυλίγονταν ξεχασμένες ιστορίες καθώς έβλεπα τα έρημα σπίτια ή τα παλαιωμένα αστικά διαμερίσματα, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ ότι μπορούσε να γίνει ανασύσταση περιβάλλοντος.

Ημουν τυχερός γιατί μέσα σε ένα τέτοιο διαμέρισμα, από τα παλιά, τα αστικά, της οδού Φερών άκουσα τις ιστορίες του δρόμου.

Η Φερών είναι ένα μικρό «ποτάμι» της παλιάς Αθήνας, όπως και οι παράλληλοι δρόμοι ανάμεσα στην Πατησίων και την Αχαρνών. Ηταν καιρός τώρα που είχα προσέξει το δίπατο σπίτι του Μεσοπολέμου, στην οδό Φερών 36 και Κατριβάνου. Η Κατριβάνου είναι ένας μικρός δρόμος, που ακολουθεί μια καμπύλη, πάνω από την Αχαρνών, ένας δρόμος μάλλον ξεχασμένος, όπως τόσα δρομάκια σε αυτήν την περιοχή. Αλλά το διώροφο μεσοπολεμικό ήταν εκεί, κλειστό και έρημο. Μέσα, όμως, από το άνοιγμα που έχασκε στην αρ ντεκό εξώθυρα έριξα μια ματιά στη μαρμάρινη σκάλα και είδα τις γαλάζιες αντανακλάσεις στους τοίχους. Ο αριθμός 36 διασωζόταν στο αρχικό του ανάγλυφο, σαν μια χειρονομία αθέατης καλαισθησίας.

Σήκωσα το βλέμμα για να δω το σπίτι με τη σταυροειδή οργάνωση της πρόσοψης σε μια απόπειρα ίδρυσης μιας μπάουχαους αποικίας στρογγυλεμένης με μπαλούστρα και αστικές πινελιές.

Στην εποχή του, θα έκανε εντύπωση, ως κάτι μοντέρνο, δίπλα στα παλαιότερα αρχοντικά και πιο απλά σπίτια της γειτονιάς. Πιο πάνω, Φυλής 52 και Φερών είναι το σπίτι του Αλέξανδρου Σβώλου, διατηρητέο στα χαρτιά, αλλά και αυτό ερειπωμένο. Λίγο μετά, θα μάθαινα ότι η οικία Σβώλου είχε γίνει αργότερα ιδιωτικό μαιευτήριο, πολύ γνωστό στην περιοχή.

Αλλά αυτό ήταν το λιγότερο, γιατί σταδιακά έμπαιναν οι ψηφίδες στη θέση τους. Το «μοντέρνο» σπίτι Φερών και Κατριβάνου ήταν από αυτά που διέθεταν καταφύγιο και που στην Κατοχή μάζευαν τη γειτονιά. Καθώς άκουγα τις ιστορίες από ένα διαμέρισμα ακριβώς απέναντι, μπορούσα να φανταστώ την αίγλη αυτού του σπιτιού που στη μυθολογία της γειτονιάς είναι γνωστό, στους παλαιότερους, ως το σπίτι του ακτινολόγου Γεωργακόπουλου. Εκεί είχε και το ιατρείο του με τα τελειότερα για την εποχή μηχανήματα και μπορούσα να φανταστώ να έρχονται ασθενείς για εξετάσεις από πολλά σημεία της Αθήνας, καθώς το ιατρείο είχε αποκτήσει φήμη.

Οι παλιές ιστορίες της γειτονιάς ξέφτισαν στον χρόνο. Ακούω ότι στο σημείο όπου βρισκόμουν, στο διαμέρισμα της παλιάς πολυκατοικίας, υπήρχε πριν από το 1970 ένα ωραίο νεοκλασικό με κήπο, που είχε νανουρίσει πολλά παιδικά όνειρα. Αλλά και απέναντι, δίπλα, δηλαδή στο σπίτι-ιατρείο του διάσημου ακτινολόγου, εκεί όπου σήμερα υπάρχει μια θηριώδης και επιθετικά ακαλαίσθητη πολυκατοικία, στέκονταν άλλοτε δύο σπίτια. Ηταν σπίτια καπεταναίικα, ακούω και πληροφορούμαι ότι η γειτονιά είχε πολλούς ναυτικούς και γιατρούς, όπως και ιδιωτικά μαιευτήρια γύρω στο 1950-1960.

Τα δύο αρχοντικά που θυσιάστηκαν για να υψωθεί η θηριώδης πολυκατοικία δημιουργούσαν ένα ωραίο μέτωπο προς τη Φυλής (λίγο πιο πάνω ήταν η οικία Σβώλου). Δίπλα στο ιατρείο, δίπλα, δηλαδή, στο εγκαταλελειμμένο σήμερα σπίτι του Μεσοπολέμου, έστεκε το αρχοντικό της οικογένειας Ανδρέα Γλυνού, ένα ωραίο σπίτι, από εκείνα του 1920, που η θύμησή του αφήνει μνήμες μιας ωραίας, αστικής ζωής στην ήσυχη οδό Φερών. Ιστορίες από τον πόλεμο… μαζί με το καταφύγιο, υπάρχει και η ιστορία για το ημιυπόγειο σε εκείνα τα καπεταναίικα σπίτια, όπου μία χριστιανική οικογένεια έκρυβε μια οικογένεια Ελλήνων Εβραίων. Βγήκα πάλι στη Φερών, λίγο ζαλισμένος, και καθώς περπατούσα προς τα πάνω προσπαθούσα να τα βάλω όλα λίγο – πολύ στη θέση τους.

Συντάκτης: Νίκος Βατόπουλος

Πηγή: Καθημερινή (έντυπη έκδοση)