Η Αγοραφοβία ανήκει στο φάσμα των διαταραχών Άγχους. Κυριολεκτικά σημαίνει ο φόβος της αγοράς με την έννοια του ανοιχτού χώρου. Πρόκειται όμως για συμπτώματα άγχους ή πανικού που αδικαιολόγητα εκδηλώνονται όταν κάποιος βρεθεί σε πολυσύχναστο χώρο.

Εμφανίζεται συχνότερα στην πρώιμη ενηλικίωση μεταξύ 20-30 ετών και πλήττει κυρίως τις γυναίκες. Σε πολλές περιπτώσεις συνυπάρχει με την διαταραχή ή τις Κρίσεις Πανικού σε ποσοστό 29% έως 55%.

Λόγω των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων το άτομο αποτρέπει δυσάρεστα συμπτώματα αποφεύγοντας την πολυκοσμία και τους κλειστούς χώρους.

Το βασικό χαρακτηριστικό είναι το Άγχος του ατόμου να βρεθεί σε χώρους και καταστάσεις από τις οποίες δεν υπάρχει (δια) φυγή σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα Κρίσης Πανικού. Όταν βγαίνει αυτό γίνεται με δυσκολία συνοδευόμενο από έναν έμπιστο δικό του άνθρωπο. Σε ακραίες περιπτώσεις ο φόβος μπορεί να είναι τόσο έντονος ώστε το άτομο να εγκλωβίζεται μέσα στο σπίτι.

Τα ακριβή αίτια δεν είναι απολύτως γνωστά. Ο συνδυασμός βιολογικών (δυσλειτουργία της αμυγδαλής), με κληρονομικούς και περιβαντολογικούς παράγοντες (μαθημένη συμπεριφορά) ευθύνονται για την ανάπτυξή της στις περισσότερες περιπτώσεις.

Επίσης το αγοραφοβικό άτομο είναι πιθανόν να έχει μεγαλώσει σε ένα υπερπροστατευτικό περιβάλλον και να διδάχθηκε ότι ο κόσμος είναι γεμάτος κινδύνους. Ως άτομο είναι συνήθως απαισιόδοξο και κάνει αρνητικές σκέψεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Το άτομο πάσχει από Αγοραφοβία: όταν φοβάται να παραμείνει μόνο του οπουδήποτε και να βρίσκεται σε δημόσια μέρη με πολύ κόσμο όπως Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, κινηματογράφο, πλατείες, κλειστούς χώρους ακόμα και να μείνει μόνο του στο σπίτι, πιστεύοντας ότι θα χάσει τον έλεγχο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: δύσπνοια, ζαλάδα, ταχυκαρδία, εξάψεις, πόνος στο στήθος, γαστρεντερικές διαταραχές, αποπροσωποποίηση και εφίδρωση.

Ενεργοποιούνται σε μέρη με κόσμο, όπου θεωρείται δύσκολο και ντροπιαστικό να (δια) φύγει. Χωρίς θεραπεία η διαταραχή γίνεται χρόνια, αναπτύσσεται εξάρτηση από τους άλλους και εμφανίζεται απομόνωση, κατάθλιψη ή κατάχρηση ουσιών. Αν υπάρχει σαφής αρνητική επιρροή στην κοινωνική, επαγγελματική και προσωπική σας ζωή, ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως ημικρανία, ζάλη, τάση για λιποθυμία, εξάντληση, άσχημη διάθεση, ιδέες αυτοκτονίας ή μείωση της λειτουργικότητας η αναζήτηση θεραπείας κρίνεται απαραίτητη.

Υπάρχει θεραπεία;

Η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία έχει αποδειχθεί ότι βοηθά αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των διαταραχών άγχους. Στόχος είναι η διαχείριση των συμπτωμάτων μέσω της καταγραφής των δυσλειτουργικών σκέψεων, η αναδόμηση των πεποιθήσεων, η εκμάθηση τεχνικών αναπνοής και προοδευτικής μυϊκής χαλάρωσης.

Το άτομο τέλος εκτίθεται στις καταστάσεις που αποφεύγει και διαιωνίζουν τον φόβο. Η φαρμακευτική αγωγή ενδείκνυται όταν το άτομο παρουσιάζει έντονη δυσλειτουργία εξαιτίας της έντασης των σωματικών συμπτωμάτων. Η φαρμακοθεραπεία περιλαμβάνει συνήθως αντικαταθλιπτικά ή/και αγχολυτικά.