Η τόσο επίκαιρη παρωδία του Κώστα Βάρναλη στο πασίγνωστο ποίημα

“Αν ημπορείς την παλαβή να κάνεις, όταν οι άλλοι σου κάνουνε το γνωστικό κι όλοι σε λένε φταίχτη, αν δεν πιστεύεις τίποτα κι άλλοι δε σε πιστεύουν, 

αν σχωρνάς όλα τα δικά σου, τίποτα των άλλων, 

κι αν το κακό που πας να κάνεις, δεν το αναβάλλεις, 

κι αν όσα ψέματα σου λεν με πιότερα απανταίνεις, 

κι αν να μισείς ευφραίνεσαι κι όσους δε σε μισούνε 

κι αν πάντα τον πολύξερο και τον καλόνε κάνεις. 

Αν περπατάς με την κοιλιά κι ονείρατα δεν κάνεις 

κι αν να στοχάζεσαι μπορείς μονάχα το ιντερέσο, 

το νικημένο αν παρατάς και πάντα διπλαρώνεις το νικητή, 

μα και τους δυό ξετσίπωτα προδίνεις, 

αν ό,τι γράφεις κι ό,τι λες, το ξαναλέν κ’ οι άλλοι γι’ αληθινό- να παγιδεύουν τον κουτό κοσμάκη, 

αν λόγια κ’ έργα σου καπνόν ο δυνατός αέρας τα διαβολοσκορπά και συ ξαναμολάς καινούριον. 

Αν όσα κέρδισες μπορείς να τα πληθαίνεις πάντα και την πατρίδα σου κορώνα γράμματα να παίζεις, κι αν να πλερώνεις την πεντάρα που χρωστάς αρνιέσαι και μόνο να πληρώνεσαι σωστό και δίκιο το ‘ χεις, 

αν η καρδιά, τα νεύρα σου κι ο νους σου εν αμαρτίαις γεράσανε κι όμως εσύ τα στύβεις ν’ αποδίδουν, αν στέκεις πάντα δίβουλος και πάντα σου σκυμμένος 

κι αν όταν φωνάζουν οι άλλοι «εμπρός»! εσύ φωνάζεις «πίσω»! 

Αν στην πλεμπάγια να μιλάει αρνιέται η αρετή σου κι όταν ζυγώνεις δυνατούς, στα δυό λυγάς τη μέση 

κι αν μήτε φίλους μήτε εχθρούς ποτέ σου λογαριάζεις και κάνεις πως τους αγαπάς, αλλά ποτέ κανέναν, 

αν δεν αφήνεις ευκαιρία κάπου να κακοβάνεις και μόνο, 

αν κάνεις το κακό, η ψυχή σου γαληνεύει, 

δικιά σου θά ναι τούτ’ η Γης μ’ όλα τα κάλλη πού χει 

κ’ έξοχος θά σαι Κύριος, 

αλλ’ Άνθρωπος δε θά σαι.

Υπάρχουν πολλές μεταφράσεις στα ελληνικά, δυο-τρεις πραγματικά εξαιρετικές, όμως το μεγαλείο του πρωτοτύπου είναι αδύνατον να αποδοθεί σε άλλη γλώσσα, πλην της ποιητικότατης αγγλικής…

If you can keep your head when all about you
are losing theirs and blaming it on you,
If you can trust yourself when all men doubt you,
but make allowance for their doubting too;

If you can wait and not be tired by waiting,
or being lied about, don’t deal in lies,
or being hated, don’t give way to hating,
and yet don’t look too good, nor talk too wise;

If you can dream-and not make dreams your master;
If you can think-and make thoughts your aim;
If you can meet with triumph and disaster,
and treat those two impostors just the same;

If you can bear to hear the truth you’ve spoken
twisted by knaves to make a trap for fools,
or watch the things you gave your life to, broken,
and stoop and build ’em up with worn-out-tools;

If you can make one heap of all your winnings,
and risk it on one turn of pitch-and-toss,
and lose, and start again at your beginnings
and never breathe a word about your loss;

If you can force your heart and nerve and sinew
to serve your turn long after they are gone,
and so hold on when there is nothing in you
except the will which says to them: «Hold on!»

If you can talk with crowds and keep your virtue,
or walk with Kings-nor lose the common touch,
if neither foes nor loving friends can hurt you,
If old men count with you, but none too much;

If you can feel the unforgiving minute
with sixty seconds’ worth of distance run,
yours is the Earth and everything that’s in it,
and which is more- you’ll be a Man, my son!