Η πανδημία μας έκανε όλους να τηρήσουμε ευλαβικά,με σχολαστική προσοχή, τους κανόνες ατομικής υγιεινής.

Που σταματούν όμως τα μέτρα προστασίας και ξεκινούν οι ψυχαναγκασμοί;

Τα όρια είναι σαφή και καθορισμένα.

Η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) χαρακτηρίζεται από αιφνίδιες και επίμονες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις τις οποίες το άτομο αναγνωρίζει ως υπερβολικές αλλά δεν μπορεί να τις απωθήσει.

Οι ψυχαναγκασμοί περιλαμβάνουν όχι μόνο τον φόβο μόλυνσης, αλλά την ανάγκη για συμμετρία, εμμονή με τις ηθικές αξίες, την πειθαρχία, τους κανόνες και διαρκή επιδίωξη της τελειότητας.

Οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που εκτελούνται ως «τελετουργίες» για την μείωση του άγχους όπως πλύσιμο, καταμέτρηση, επιβεβαίωση, αποφυγή, επανάληψη και διαρκής έλεγχος.

Σταδιακά το άτομο εγκλωβίζεται και εξαρτάται από τους άλλους, ακολουθώντας μία χρόνια πορεία όπου κυριαρχεί η αμφιβολία.

Η ΙΨΔ συνυπάρχει με κατάθλιψη, κατάχρηση ουσιών, διαταραχές πρόσληψης τροφής και αυτοκτονικό ιδεασμό. Τα αίτια εντοπίζονται σε αλλαγές της χημικής ισορροπίας του εγκεφάλου ενώ η κληρονομικότητα σε συνδυασμό με την μάθηση στην παιδική ηλικία και τον επικριτικό τρόπο διαπαιδαγώγησης επίσης παίζουν ρόλο.

Το άτομο μαθαίνει να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις των άλλων, ενεργοποιώντας όμως θυμό ο οποίος καταπιέζεται και ελέγχει τις ενορμήσεις για αποφυγή της κριτικής λόγω μη αποδεκτής συμπεριφοράς.

Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να μειώσει ως και 80% τα συμπτώματα της ΙΨΔ.

Το άτομο εκτίθεται συστηματικά σε καταστάσεις με στόχο την πρόληψη της απάντησης ενώ γίνεται παράλληλη αναδόμηση άκαμπτων και δυσλειτουργικών πεποιθήσεων.

Ως διαταραχή προκαλεί μεγάλη αναπηρία και επηρεάζει αρνητικά και την οικογένεια των πασχόντων. Αν το άτομο δεν συνεργαστεί ώστε να ξεκινήσει θεραπεία, υπάρχει η αίσθηση του αδιεξόδου, η δυσφορία και ο θυμός που διευκολύνουν τις τελετουργίες. Τι μπορεί να κάνει όμως η οικογένεια; Αρχικά μην σταματάτε να ελπίζετε ότι μπορεί να υπάρξει βελτίωση.

Συζητήστε τα προτερήματα και μειονεκτήματα μίας ενδεχόμενης αλλαγής για να κινητοποιήσετε το άτομο να εμπλακεί σε μία παρέμβαση. Αν αρνηθεί επισκεφτείτε ένα ειδικό για καθοδήγηση.

Ενημερωθείτε για τον Φαύλο Κύκλο, τις τελετουργίες και τις αποφυγές που διαιωνίζουν την ΙΨΔ.

Είναι βασικό να κατανοήσετε ότι η αλλαγή δεν έρχεται από την μία μέρα στην άλλη και χρειάζεται σταθερότητα και διάρκεια στη συμπεριφορά. Ενημερώστε και τον πάσχοντα για τις αλλαγές, για ποιους λόγους και πώς θα βοηθήσουν .

Να θυμάστε ότι τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν, πριν γίνουν καλύτερα καθώς μπορεί το άτομο να θυμώσει ή να απορήσει μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι η συμπεριφορά του δεν έχει ανταπόκριση. Συμπαρασταθείτε αλλά διατηρήστε και την προσωπική σας ζωή με ευχάριστες δραστηριότητες που θα σας αποφορτίσουν αφιερώνοντας χρόνο στον εαυτό σας.