Κατά την Επανάσταση υπήρξαν και ελάχιστες επώνυμες ανιδιοτελείς μορφές, που έγραψαν τη δική τους προσωπική και ξεχωριστή ιστορία, μέσα στον κυκεώνα των φατριασμών, της ιδιοποίησης των λαφύρων και των προσωπικών στρατηγικών με στόχο την πολιτική εξουσία.

Στην κορυφή της λίστας με τους αγνούς ήρωες του 1821 και την τεράστια παρακαταθήκη βρίσκεται ο Νικήτας Σταματελόπουλος, που όλοι τον ξέρουμε ως Νικηταρά (1782-1849).. Εκτός από την απαράμιλλη γενναιότητά του, έμεινε στην Ιστορία για το σπάνιο ήθος του.

Είναι γνωστό και προκαλεί τεράστια εντύπωση, ότι μετά την άλωση της Τριπολιτσάς, αρνήθηκε να πάρει μέρος στη διανομή των λαφύρων ενώ και μετά τη συντριβή της στρατιάς του Δράμαλη, δέχτηκε να κρατήσει ένα μόνο δαμασκηνό (με τεχνική προερχόμενη απ’ τη Δαμασκό, ατσάλινο και ελαστικό, με πολύ λεπτή ακμή και στιλπνές ανταύγειες) σπαθί, το οποίο όμως προσέφερε αργότερα κατά τη διάρκεια του εράνου για τον ανεφοδιασμό του Μεσολογγίου.

Ήταν ο μόνος που κυνήγησε τα απομεινάρια της στρατιάς του Δράμαλη μετά τα Δερβενάκια, τα οποία και συνέτριψε στην Κλεισούρα στο Αγιονόρι, όταν όλοι οι άλλοι είχαν πέσει με τα μούτρα στο πλιάτσικο.

Στη μάχη πού σκοτώθηκε ο Καραϊσκάκης, τραυματίστηκε ελαφρά στο σαγόνι. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του λόγω της ενασχόλησής του για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, φυλακίστηκε για δεκατέσσερις μήνες στην Αίγινα, υπό καθεστώ πλήρους απομόνωσης (σε μια τρύπα) όπου βίωσε ανείπωτες κακουχίες κα βασανιστήρια.

Κατά μία άλλη εκδοχή το ελληνικό κράτος τον “αντάμειψε”, φυλακίζοντάς τον (1839-1841), με την κατηγορία ότι σχεδίαζε πραξικόπημα με σκοπό την άνοδο στον ελληνικό θρόνο Ρώσου πρίγκιπα.

Κατά άλλους συμμετείχε σε διεργασίες  για τον περιορισμό των εξουσιών του βασιλιά, κάτι σαν προοίμιο της 3ης Σεπτεβρίου που ακολούθησε 4 χρόνια μετά.

Όμως είναι λίγο δύσκολο να υπήρχε όντως κάτι μεμπτό στη δράση του Νικηταρά, μιας και ο ίδιος ήταν πάντα ανιδιοτελής. Ίσως δηλαδή να λειτούργησε ο φθόνος και οι κατηγορίς να ήταν όλες κατασκευασμένες.

Μετά την αποφυλάκισή του, καθώς δε βρέθηκε κανένα ενοχοποιητικό στοιχείο εις βάρος του (κάποιοι λένε πως πρόλαβαν οι σύντροφοι του να τα καταστρέψουν), σχεδόν τυφλός και με μία πενιχρή σύνταξη που έπαιρνε ως γερουσιαστής (από το 1847), πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στον Πειραιά πάμφτωχος και ζητιάνος, ενώ ακόμη και σήμερα αγνοείται ο τόπος της ταφής του, ενώ η επιθυμία του ήταν να ταφεί δίπλα στον τάφο του θείου του Θεοδωράκη Κολοκοτρώνη.

Από τον γάμο του με την Αγγελίνα, κόρη του φημισμένου κλεφταρματολού  Ζαχαριά, απέκτησε ένα γιο, τον Γιάννη, που έγινε στρατιωτικός και δύο κόρες, τη Ρεγγίνα και μία ακόμα, η οποία τρελάθηκε από τη λύπη της και πέθανε, όταν είδε τον πατέρα της, τον θρυλικό Τουρκοφάγο, σε άθλια κατάσταση, μετά την αποφυλάκισή του από την Αίγινα το 1841.