• emo.gr
  • Δημοφιλή
  • Όταν θα παραχωρούσαμε τη Φλώρινα ως πολεμικό αντάλλαγμα στους Σέρβους!
Όταν θα παραχωρούσαμε τη Φλώρινα ως πολεμικό αντάλλαγμα στους Σέρβους!

Αν μας βοηθούσαν να ανακτήσουμε την Ανατολική Θράκη!

Επέτειος σε λίγες μέρες της ενσωμάτωσης της Δυτικής Θράκης, η τύχη της οποίας μετά την Μικρασιατική Καταστροφή κρεμόταν σε ένα πολύ λεπτό σκοινί, με τους Τούρκους να μην αρκούνται μόνο ανατολικά αλλά να θέλουν και εδάφη δυτικά του ποταμού Έβρου.

Αντί να μιλήσουμε θεωρητικά για σύνθετη και με πολλαπλούς στόχους εξωτερική πολιτική, ας δούμε ένα ιστορικό παράδειγμα, ας μελετήσουμε το case study της Λωζάννης.

Βρισκόμαστε στο 1922, όταν η απώλεια της Ιωνίας, μετά την ήττα του ελληνικού στρατού και τη φυγή του από τη Μικρά Ασία τον Σεπτέμβριο του 1922, ήταν οριστική;

Η ενίσχυση του θρακικού μετώπου ήταν ένα από τα φλέγοντα ζητήματα αμέσως μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Ως τα τέλη του Σεπτεμβρίου η στρατιά Θράκης αποτελείτο από 6 μεραρχίες πεζικού και μία ιππικού, συνολικής δύναμης 55 χιλιάδων ανδρών περίπου. Το εγχείρημα συγκρότησης ισχυρού στρατού τη δεδομένη στιγμή μόνο εύκολο δεν ήταν, καθώς λόγω της απώλειας του μεγαλύτερου μέρους του πολεμικού υλικού στη Μ. Ασία υπήρχαν σημαντικές ελλείψεις.

Η στρατιά αυτή, που προοριζόταν αρχικά για την άμυνα της Ανατολικής Θράκης, διατάχθηκε να υποχωρήσει δυτικά του ποταμού Έβρου, όπως αποφασίστηκε από τους Συμμάχους και την Τουρκία κατά την υπογραφή του πρωτοκόλλου της ανακωχής των Μουδανιών στις 27 Σεπτεμβρίου 1922 .

Με αφετηρία τη 18η Οκτωβρίου 1922, επιταχύνθηκαν οι προσπάθειες για την αναδιοργάνωση του στρατού, ο οποίος μπορούσε να αποτελέσει πολύτιμο διπλωματικό όπλο στις διαπραγματεύσεις που ξεκινούσαν στη Λωζάννη.

ellada-tourkia

Την Ελλάδα εκπροσωπούσε ο Ελ. Βενιζέλος, την Τουρκία ο Ισμέτ πασάς, τη Βρετανία ο Λόρδος Κόρζον, τη Γαλλία ο Πουανκαρέ και την Ιταλία ο Μουσολίνι. Η τουρκική αντιπροσωπεία εμφανίστηκε στη διάσκεψη με τον αέρα του νικητή και ζητούσε να ικανοποιηθούν όλες οι αξιώσεις της (πολεμική αποζημίωση, έξωση του Πατριαρχείου από την Κωνσταντινούπολη, εκχώρηση εδαφών στη δυτική όχθη του Έβρου, δημοψήφισμα στη δυτική Θράκη, διάλυση του ελληνικού στόλου κ.ά.)

Ο Βενιζέλος τηλεγράφησε ακόμη μια φορά στην ελληνική κυβέρνηση, στις 18 Δεκεμβρίου 1922: «Μετά βαθείαν μελέτην ζητήματος και αναλαμβάνων όλην την ιστορικήν ευθύνην, συμβουλεύω όπως Γιουγκοσλαβία απευθυνθή Γαλλίαν και Αγγλίαν δηλούσα ότι διαθέτει 4 μεραρχίας, όπως μετά 8 ελληνικών και 4 αγγλογαλλικών επιτεθώμεν της Τουρκίας. Εις αντάλλαγμα παραχωρήσωμεν τη Σερβία Φλώριναν».

Δηλαδή θα παραχωρούσαμε τη Φλώρινα στους Σέρβους,  αν μας βοηθούσαν να ανακτήσουμε την Ανατολική Θράκη!

Στη συνάντηση Βενιζέλου–Ισμέτ ο τελευταίος επέμενε στη θέση περί αποζημίωσης και έτσι δεν σημειώθηκε καμία συμφωνία, δήλωσε μάλιστα προς τον Βενιζέλο ότι, αν υπέγραφε χωρίς αντάλλαγμα, θα τον λιθοβολούσαν στην Άγκυρα. Η πρόταση του Βενιζέλου ήταν να δινόταν στην Τουρκία, αντί αποζημίωσης, το Καραγάτς (μια νησίδα γης μεταξύ των ποταμών Άρδα και Έβρου, νότια της Αδριανούπολης), το οποίο κατά τη γνώμη των Συμμάχων, αλλά και των στρατιωτικών, ήταν πολύ δύσκολο να κρατηθεί σε περίπτωση πολέμου (πρόκειται για την περιοχή που πιάστηκαν οι Έλληνες στρατιωτικοί πριν ένα μήνα).

Ο Βενιζέλος ανέφερε πως η μόνη περίπτωση στην οποία θα μπορούσε να σημειωθεί επανάληψη των εχθροπραξιών κατά το 1923 ήταν:

-η εξασφάλιση ουδετερότητας της Βουλγαρίας,

– ο στρατός να προελάσει ως τον Βόσπορο χωρίς να αναχαιτιστεί από τους Τούρκους,

– οι Σύμμαχοι να μην επιτρέψουν στους τελευταίους ελεύθερη διάβαση μέσω Βοσπόρου και Στενών. Επίσης, κατά τον Βενιζέλο ήταν πιθανό να απαγορευτεί η είσοδος του ελληνικού στόλου στα Στενά από τους Συμμάχους. Εφόσον, όμως, δεν ήταν δυνατό να φτάσει ο ελληνικός στρατός στον Βόσπορο προ της συγκέντρωσης τουρκικού στρατού, τότε δεν θα έπρεπε να επαναληφθούν οι εχθροπραξίες. Οι μόνες επιλογές που απέμεναν στην Ελλάδα ήταν είτε επίτευξη ειρήνης με την παραχώρηση και άλλων εδαφικών ανταλλαγμάτων στην Τουρκία είτε συνεννόηση με Σερβία και Βουλγαρία για την ίδρυση αυτόνομου κράτους στην Αν. Θράκη.

XII_MK_M

Όπως είχε πληροφορηθεί από πηγές της αγγλικής αστυνομίας Κωνσταντινούπολης, η Βουλγαρία θα υποχρεωνόταν να παρέχει στην Τουρκία 40 χιλιάδες στρατού, όπως προέβλεπε η μυστική συμφωνία που είχε συναφθεί μεταξύ τους.

Ο βασικότερος όμως παράγοντας που έπρεπε να προβλεφθεί σε μια ενδεχόμενη σύρραξη τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε διπλωματικό επίπεδο ήταν η παρουσία των συμμαχικών δυνάμεων και στις δύο πλευρές των Στενών.

Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Οι Τούρκοι υπέγραψαν τελικά τη Συνθήκη της Λωζάννης, αυτήν που τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να ανατρέψει ο Ταγίπ Ερντογκάν.

Την υπέγραψαν όταν πείστηκαν πως οι Έλληνες –χαμένοι για χαμένοι- θα έκαναν την απέλπιδα προσπάθεια να ανατρέψουν τα δεδομένα, δίνοντας εντολή στη Στρατιά να διαβεί τον Έβρο.

Οι αψείς στρατιωτικοί με μπροστάρη τον Πάγκαλο ήθελαν να γίνει το ντου στην Ανατολική Θράκη. Ο Πάγκαλος όπως απεδείχθη εκ των υστέρων σκόπευε μετά την πιθανή επιτυχία του στο πεδίο των μαχών, να αναλάβει αυτός τη διακυβέρνηση της χώρας, κάτι που κατάφερε μετά από τρία χρόνια.

Η ουσία είναι πως η Ελλάδα υπέγραψε μια συμφωνία, που μπορεί στα μάτια πολλών τότε να ήταν ατιμωτική, αλλά είναι αυτή πάνω στην οποία στηρίζουμε την εξωτερική μας πολιτική ως προς την Τουρκία 95 χρόνια μετά!

Οι Σύμμαχοι, συμπεριλαμβανομένης της Αγγλίας, από το φθινόπωρο του 1922 είχαν αποφασίσει να παραδώσουν στην Τουρκία την Αν. Θράκη και τα Στενά με αντάλλαγμα την εξασφάλιση των δικών τους συμφερόντων.

Η ελληνική ηγεσία γνωρίζοντας τη συμμαχική απόφαση για παραχώρηση της Αν. Θράκης στην Τουρκία και όντας διπλωματικά απομονωμένη, σε περίπτωση που προχωρούσε μόνη της σε ένοπλη σύρραξη το μόνο που μπορούσε να πετύχει ήταν να χρησιμοποιήσει με έντεχνο τρόπο τη στρατιά του Έβρου για να αποκομίσει όσα περισσότερα μπορούσε στη σκακιέρα της διπλωματίας.

Ακόμη κι αν ο ελληνικός στρατός νικούσε τον τουρκικό (και βουλγαρικό) κατά το 1923 ήταν πολύ δύσκολο να στηρίξει οικονομικά μια μακρά σε διάρκεια εκστρατεία, αλλά και να κρατήσει τελικά την Ανατολική Θράκη.

Η εξωτερική πολιτική πρέπει να διέπεται από ρεαλισμό και κυρίως να έχει εναλλακτικές.

Οι Σύμμαχοι είναι και τώρα παρόντες, προσπαθώντας κλασικά να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους.

Η Ρωσία είναι και πάλι –όπως το 1923- ισχυρή και παράγοντας στην περιοχή, που μόνο κάποιος ανόητος θα την παράβλεπε.

Η Τουρκία μοιάζει απρόβλεπτη, αλλά ίσως δεν είναι τόσο. Μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ και την επικράτηση Μπάιντεν ο περιφερειακός της ρόλος αμφισβητείται και  οι διεκδικήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο είναι μονομερείς, αστήρικτες, και χωρίς ερείσματα.

Και μιας και τα σενάρια πολέμου είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα, το βάρος πέφτει στη διπλωματία, όπως και τότε. Και τώρα ξεκινάμε από πολύ καλύτερη βάση…

(Με ιστορικές πληροφορίες από Γεώργιος Σπέντζος: Η ΣΤΡΑΤΙΑ ΤΟΥ EΒΡΟΥ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΝΗΣ)

 

 

 

 

 

  • Εντυπωσιασμένος
  • Χαρούμενος
  • Απογοητευμένος
  • Θυμωμένος
  • Βαρετό
  • Φοβισμένος

#emo attacks
  • Οπλισμένος σαν αστακός ο Ελληνικός Στρατός από την προσεχή Παρασκευή. Για λίγο βέβαια, δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα
  • Χειροβομβίδες στη Σκουφά ή όταν οι ανακαινίσεις μπορούν να τινάξουν ολόκληρες πολυκατοικίες στον αέρα
  • Κατέρρευσε πολυκατοικία στην Αίγυπτο με αποτέλεσμα τέσσερις άνθρωποι να βρουν τραγικό θάνατο. Οι κατασκευαστές στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου είναι οι βαρκάρηδες του Αχέροντα
  • Την Αίγινα ποτέ δε θα τη βρούνε. Γύρισε πίσω το υπερωκεάνιο στον Πειραιά λόγω σοβαρής μηχανικής βλάβης, μόνο 453 επιβάτες ταλαιπωρήθηκαν, το πρόβλημα στις δημόσιες μεταφορές είναι συνολικό και δομικό, δεν είναι μόνο τα τρένα