Ο εφιάλτης των γυναικοκτονιών επέστρεψε ξημερώματα στη Νίκαια. Κάλεσε το «100» και ομολόγησε κυνικά ο δράστης: Σκότωσα τη γυναίκα μου, ελάτε να με πάρετε,

Γυναικοκτονίες γίνονταν ανέκαθεν, απλώς δικαιολογούνταν ως «εγκλήματα πάθους», χωρίς να υπάρχουν ισχυρές κοινωνικές αντιδράσεις, ούτε η αναγκαία κοινωνική καταδίκη. Διαφαίνεται όμως ότι το φαινόμενο έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Πολλαπλές επιστημονικές μελέτες περιγράφουν τη Γυναικοκτονία ως ένα «νέο» εγκληματολογικό φαινόμενο που αφορά τις πιο ακραίες εκδηλώσεις Ενδοοικογενειακής Βίας των ανδρών εναντίων των γυναικών. Μιμητισμός; Παρατεταμένη οικονομική κρίση; Έλλειψη αντιστάθμισης και άντλησης ικανοποίησης; Εγκλεισμός; Πατριαρχική Αντίληψη; Ή ο συνδυασμός τους;

Στην παρούσα φάση παρατηρείται έντονη αντιπαράθεση μεταξύ διαφόρων επιστημονικών κλάδων σχετικά με την αναγκαιότητα της εισαγωγής του όρου Γυναικοκτονία, δεδομένου ότι το έγκλημα της Ανθρωποκτονίας όπως ορίζεται από τον Νέο Ποινικό Κώδικα (Π.Κ.) δεν διαχωρίζει το φύλο ή την ηλικία των θυμάτων και για αυτό δεν υφίσταται λόγος νομικής τροποποίησης.

Η ενδοοικογενειακή βία και απειλή αποτελεί ένα  «αόρατο» έγκλημα που αποκτά μορφή μόνο όταν οδηγεί στην ανθρωποκτονία ή σε βαριές σωματικές βλάβες στο θύμα ως απόδειξη εφόσον δεν καταγγέλλεται στον βαθμό που συμβαίνει και τα θύματα στρογγυλοποιούν ή αποφεύγουν ακριβείς λεπτομέρειες των συμβάντων όταν φτάσουν στο Αστυνομικό Τμήμα ή το Νοσοκομείο.

Το κυρίαρχο μοντέλο των διαδοχικών σταδίων λεκτικής, σωματικής και σεξουαλικής βίας, είναι ο «Τροχός της εξουσίας και του ελέγχου» (Power and Control Wheel) που συνήθως οδηγούν ορισμένους άνδρες σε βίαια εγκλήματα. Το μοντέλο αυτό διαμορφώθηκε πρώτη φορά το 1993 από την Κοινωνιολόγο Ellen Pence και τον παιδαγωγό Michael Paymar.

Οι επιμέρους διεργασίες εκδηλώνονται μέσα από τρεις διαδοχικές και επαναλαμβανόμενες φάσεις: το πρώτο βήμα είναι η προσπάθεια πλήρους ελέγχου. Τυπική είναι η ενοχοποίηση της, η συμπεριφορά της οποίας υποτίθεται ότι προκαλεί την αντίδραση. Σε αυτή τη φάση, η γυναίκα υποχωρεί αδιαμαρτύρητα, συχνά λόγω συναισθηματικής σύγχυσης ή αμφιβολιών για το αν ευθύνεται η ίδια για την ενεργοποίηση της βίαιης συμπεριφοράς. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο αδυνατεί να απεγκλωβιστεί εφόσον το μοτίβο της αβοηθησίας διαιωνίζεται χωρίς αναζήτηση βοήθειας από άλλους.

Ακολουθεί η φάση της έκρηξης: η βίαιη και η επιθετική συμπεριφορά γίνονται ο κανόνας και η γυναίκα προσπαθεί να τα αποτρέψει. Η ελπίδα ότι με την συνεπή συμπεριφορά της μπορεί να αποφύγει την πυροδότηση νέων επεισοδίων είναι ενεργή. κάνουν τα πάντα για να τα αποφύγουν. Στο τέλος αυτής της φάσης ή αποφασίζουν να χωρίσουν, όποτε προκαλείται μία ακραία βίαιη επίθεση ή υποχωρούν και επιστρέφουν στον σύζυγο που εκφράζει πρόσκαιρα μεταμέλεια. Κατόπιν ενεργοποιείται ένας νέος Φαύλος Κύκλος.

Οι σύζυγοι που διαπράττουν τις Γυναικοκτονίες εμφανίζουν στοιχεία διαταραχών προσωπικότητας και ελλειμμάτων. Έχουν χαμηλή ενσυναίσθηση, ανασφάλεια την οποία καλύπτουν μέσω του χειρισμού, μη ανοχή στην ματαίωση και χαρακτηριστικά της Σκοτεινής Τριάδας (Μακιαβελισμός, Ψυχοπάθεια και Ναρκισσισμός). Έχουν την τάση να δημιουργούν εσωστρεφείς οικογενειακούς πυρήνες που αποκλείουν με τρόμο τις εξωτερικές επιρροές από άλλους ανθρώπους. Αδυνατούν να ανεχτούν από το άτομο, με το οποίο διατηρούν σχέση εγγύτητας, ότι μπορεί να ξεφύγει από το άκαμπτο πλαίσιο που οι ίδιοι έχουν θέσει. Αντιλαμβάνονται τον άλλον ως προέκταση της προσωπικότητάς τους και επειδή στο βάθος του υπαρξιακού τους πυρήνα αισθάνονται ότι η προσωπικότητά τους είναι ελλειμματική, προβάλλουν τα δικά τους χαρακτηριστικά στον απέναντι. Όταν πυροδοτούνται από κάποιο αίτιο, για παράδειγμα τον τερματισμό της σχέσης ή αντιλαμβάνεται τον χειρισμό και συμπεριφέρεται ως χωριστή οντότητα τότε επιτίθενται βλέποντας στο πρόσωπό του τις δικές τους ελλειμματικές πτυχές της προσωπικότητας.

Η κτητικότητα, η ζήλια (κάθε διαχωρισμός συνεπάγεται απώλεια της ταυτότητας) και ο θυμός λόγω της απόρριψης (απόδειξη της αδυναμίας και ταπείνωσης) όμως κατόπιν παίζουν πρωταρχικό ρόλο. Τα θύματα “τιμωρούνται” γιατί δεν «υπακούν» στις επιθυμίες τους ή αισθάνονται ότι πρέπει Συμπερασματικά, η άρνηση του θύματος είναι μία στρεσσογόνος συνθήκη και ο αφανισμός αποτελεί το μέσο εκδίκησης για την αντίσταση που προεβλήθη.

Τα βήματα του δράστη προς τη Γυναικοκτονία

Τα ειδικά χαρακτηριστικά των εγκλημάτων περιλαμβάνουν μακροχρόνια μοτίβα κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας. Το έγκλημα είναι συνεπώς η κλιμάκωση.

Αρχικά οι δράστες εμφανίζονται ως κοινωνικοί και ευχάριστοι ώστε να κερδίσουν την εμπιστοσύνη. Η κακοποιητική συμπεριφορά χρησιμοποιείται σε μια προσπάθεια ελέγχου στα πλαίσια των «δικαιωμάτων» του θύτη, ο οποίος διακατέχεται από την πεποίθηση ότι η σύντροφός του ανήκει, οπότε κάθε διαχωρισμός οδηγεί στην απώλεια της ταυτότητας συνεπώς του ελέγχου.

Τα συναισθήματα σχετίζονται με ματαίωση, χαμηλή ανοχή στην απόρριψη, στρες, συσσώρευση θυμού, πραγματική ή φανταστική εγκατάλειψη που πυροδοτούν την παρορμητική συμπεριφορά.  Από εκεί και πέρα ακούγεται απειλητική η οποιαδήποτε ανεξαρτησία και αυτονομία του θύματος. Η κακή αίσθηση μεγαλείου ωθεί τον θύτη να θριαμβεύει σαδιστικά απέναντι στους άλλους.