Οι Έλληνες ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ ήταν για πολλές δεκαετίες και μέχρι το έτος 2000 μόνον ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ !!!
Κατά το τέλος της δεκαετίας του 1990 κάποιοι ορθοπεδικοί καθηγητές μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπεδικής και Τραυματολογίας (ΕΕΧΟΤ), έχοντας αποσπάσει και εισηγήσεις ενός – δύο γλωσσολόγων για συμβιβαστική όπως είπαν γραφή της λέξης και με αι, κατάφεραν με μία όχι ομόφωνη απόφαση μειοψηφίας μελών της – σύμφωνη όμως με το καταστατικό – να επιβάλουν την αλλαγή γραφής του όρου και οι ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ μέλη της να γίνουν ΟΡΘΟ-ΠΑΙΔΙ-ΚΟΙ…
Αυτό δεν έγινε έτσι απλά, στηρίχθηκε σε μια μεγάλη… αλλά αρκετά ετεροχρονισμένη ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ !
Αυτή αφορούσε στο ότι ο όρος που χρησιμοποιεί η Αμερικάνικη Ορθοπεδική Εταιρεία ORTHOPAEDICS έχει σαν ετυμολογία τις ελληνικές λέξεις ΟΡΘΟΝ και ΠΑΙΔΙΟΝ που είχε αρxικά χρησιμοποιήσει ο Γάλλος γιατρός Andry το 1741 για να συνθέσει την λέξη ORTHOPEDIE που περιέγραφε την τέχνη της πρόληψης παραμορφώσεων στα ΠΑΙΔΙΑ !!! και μόνον για ΠΑΙΔΙΑ και τιμής ένεκεν έπρεπε και εμείς να τροποποιήσουμε την λέξη ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗ – ανεξάρτητα αν αυτή η τροποποίηση εξέφραζε τους ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΥΣ ενηλίκων που είναι και οι περισσότεροι – που την χρησιμοποιούσαμε στην Ελλάδα για εκατό περίπου χρόνια και να την γράψουμε… μόνον με ΑΙ για να ταιριάζει με τοAE του αμερικάνικου ORTHOPAEDICS !!! Ντροπή μας που δεν το είχαμε σεβαστεί τόσα χρόνια και γράφαμε την λέξη λανθασμένα μόνον με Ε !!!
Όμως οι πρώτοι Έλληνες ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ δεν ονομάσθηκαν ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ με βάση τις ως άνω λέξεις του Andry και τα ΠΑΙΔΙΑ!
Απλά ξεχώρισαν στις αρχές του περασμένου αιώνα από τους τότε γενικούς παθολόγους, γενικούς χειρουργούς, ιατρούς πολέμου και τους λεγόμενους πρακτικούς γιατί κατάφεραν τους κατάκοιτους ασθενείς κυρίως με φυματιώδη σπονδυλίτιδα και φυματιώδη αρθρίτιδα ισχίου και γόνατος αλλά και πολυομυελιτικούς να τους κάνουν να σταθούν ΌΡΘΙΟΙ στο δά-ΠΕΔ-δο (ΠΕΔΙΟΝ), να ΟΡΘΟ-ΠΟΔ-ΗΣΟΥΝ και να ΟΡΘΟ-ΠΕΔΗ-ΣΟΥΝ με νάρθηκες και κηδεμόνες ήτοι με ειδικά εμ-ΠΟΔ-ιδα από το ελληνικό ρήμα ΠΕΔΩ – και φυσικά όχι από το ΠΑΙΔΙ- και με ειδικές ΠΕΔΕΣ = σε μετάφραση ΔΕΣΜΑ (κατ’ επέκταση ΥΛΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΝΑΡΘΗΚΕΣ, ΚΗΔΕΜΟΝΕΣ, ΟΣΤΕΟΣΥΝΘΕΣΕΙΣ κ.λ.π.) στην σπονδυλική στήλη, στο ισχίο και στα γόνατα και με τις αρθροδέσεις εκείνης της εποχής. Ως γνωστό η ανάπτυξη της στρεπτομυκίνης για την αποτελεσματική θεραπεία και ίαση της φυματίωσης ξεκίνησε το 1946.
Δεν χρησιμοποίησαν ΠΑΙΔΙΑ για να διορθώσουν κατεστραμμένες αρθρώσεις, να εμ-ΠΟ(Ε)Δ-δίσουν τις παραμορφώσεις τους και να τους κάνουν να σταθούν ΟΡΘΙΟΙ στο ΠΕΔ-ίον (δά-ΠΕΔ-ο) !!!
Οι πρώτοι Έλληνες ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ ΟΡΘΟ-ΠΟΔ-ΗΣΑΝ και ΟΡΘΟ-ΠΕΔΗ-ΣΑΝ τους κατάκοιτους από καταστραμμένες αρθρώσεις ασθενείς, δεν τους ΟΡΘΟΠΑΙΔΗΣΑΝ…!!!
Το να ονομαστούν ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ ήταν απλά ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ, πραγματικά ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ και φυσικά τρελό και παράλογο να ονομασθούν ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΙ… !!!
Η λέξη ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗ ήταν η άμεση παράγωγη λέξη των ελληνικών λέξεων ΟΡΘΟΣ και ΠΕΔΩ και παραγώγων που εξέφραζαν ακριβώς αυτό που έκαναν ! Δεν απαιτήθηκε ιδιαίτερο ΜΥΑΛΟ και ΣΚΕΨΗ για να βρούν την πλέον κατάλληλη και πλησιέστερη λέξη που ταίριαζε απόλυτα σε όλα όσα έκαναν ! Οι Έλληνες έχουν σκεφθεί τόσα και τόσα, αυτό ήταν το δύσκολο;
Και να την γνώριζαν, η λέξη του Andy (ORTHOPEDIE = ΟΡΘΟΠΑΙΔΕΙΑ και όχι ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ όπως λανθασμένα την μεταφράζουν κάποιοι…) ήταν παρόμοια γραφικά λέξη αλλά με λανθασμένη ετυμολογία για το αντικείμενο της ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗΣ, κυρίως ήταν αταίριαστες και λανθασμένες οι ρίζες που χρησιμοποίησε ο Γάλλος για αυτό που έκαναν όπως ήταν και λανθασμένο το ΟΡΘΟΝ-ΠΑΙΔΙΟΝ της Αμερικάνικης Ορθοπεδικής Εταιρείας που επικαλείται συνεχώς τα τελευταία χρόνια η νέα Ορθο-ΠΑΙΔΙ-κή… μας εταιρεία ΕΕΧΟΤ !
ΠΑΙΔΙΚΟΣ μπορεί να είναι ο ΣΚΟΥΦΟΣ των παιδιών αλλά ποτέ ένας ενήλικας άνθρωπος και μάλιστα επιστήμονας ! Έτσι απλά και λογικά να το πάρει κανείς το πείραμα της ΕΕΧΟΤ για τροποποίηση της σωστής ελληνικής λέξης ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗ απέτυχε παταγωδώς τα τελευταία χρόνια. Σήμερα και παρά τις επίμονες συστάσεις της ΕΕΧΟΤ πολλά μέσα ενημέρωσης (ΜΜΕ), Υπουργεία στα δημόσια έγγραφά τους, η Εφημερίδα Κυβερνήσεως κ.λ.π. γράφουν την λέξη μόνον με Ε.
Οι πρώτοι Έλληνες ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ είχαν δεχθεί μόνον την γραφή με Ε και δεν το έκαναν τυχαία γιατί αυτή μόνο η λέξη ταίριαζε στο αντικείμενο της δουλειάς τους και οι ρίζες της υπήρχαν στην ελληνική γλώσσα. Οι πρόδρομες της ΟΡΘΟ-ΠΕΔ-ΙΚΗΣ λέξεις με παραπλήσιο αντικείμενο όπως ΟΡΘΟ-ΠΟΥΣ, ΟΡΘΟΠΟΔΕΩ, ΟΡΘΟΣ, ΠΕΔΩ με τα παράγωγά τους υπήρχαν στην ελληνική γλώσσα από αιώνες.
Ακόμη και αν το American Academy και οι γνωστοί νεο-γλωσσολόγοι που εισηγήθηκαν την τροποποίηση της λέξης, αν ζούσαν εκείνη την εποχή, τους υπεδείκνυαν και τους έλεγαν ότι μόνον η ετυμολογία από το ΟΡΘΟΝ και ΠΑΙΔΙΟΝ είναι η πλέον σωστή είναι αδύνατο να σκεφθεί κανείς ότι θα ψήφιζαν να γίνουν από ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ «παιδι-κοί»…
Αλλά, ακόμη και πολλοί Αμερικανοί σίγουρα θα είχαν αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο αν κάποιοι έκαναν το ίδιο και έβαζαν στον τίτλο – ΕΝΗΛΙΚΩΝ – Αμερικανών ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΩΝ για ADULTS ασθενείς την αταίριαστη για το αντικείμενο της ειδικότητάς τους αμερικάνικη λέξη CHILD και έκαναν το ORTHOPAEDICS «ORTHO-CHILD-ISH» ή «STRAIGHT-CHILD-ISH» από τις λανθασμένες για το ΠΛΗΡΕΣ αντικείμενο της ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗΣ λέξεις του Andry !
Το «PAED» που ισχυρίζονται ορισμένοι ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΙ ότι είναι το σωστό για να το αντιγράψουμε από το αμερικάνικο ORTHO-PAED-ICS και να το μεταφέρουμε στην ελληνική γραφή ως ΠΑΙΔ… στους περισσότερους Αμερικανούς δεν θυμίζει τίποτα από CHILD… για αυτό και δεν ενοχλεί. Εδώ, στην ελληνική γραφή έχουμε το πρόβλημα γιατί το ΠΑΙΔ παραπέμπει άμεσα στο ΠΑΙΔΙ !
Εδώ που το ΠΑΙΔ συνδέεται άμεσα με το ΠΑΙΔΙ το να χρησιμοποιούμε σε ένα άσχετο με τα παιδιά όρο είναι παράλογο, αταίριαστο και μάλλον μη νόμιμο κατά κάποια έννοια.
H γραφή με Ε ταιριάζει γραφικά και με την αρχική λέξη του Andry, το ORTHOPEDIE, για όσους επιμένουν σε γραφή από αυτόν τον όρο.
Οι περισσότεροι και τα περισσότερα έγκυρα λεξικά γράφουν την λέξη με Ε όπως του Εμμ. Κριαρά, του Τριανταφυλλίδη, του Φυτράκη, του Δημητράκου, η Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ κ.λ.π. και ελάχιστοι προτείνουν την διπλή γραφή ή την γραφή με ΑΙ !
Εμείς γιατί να τροποποιήσουμε και να μετατρέψουμε την αρχική λέξη ORTHOPEDIE του Andry σε ΟΡΘΟ-ΠΑΙΔΙ-ΚΗ ενώ αν την μεταφέραμε ως έχει με Ε αυτή θα ταίριαζε με τις ελληνικές λέξεις που εκφράζουν το ακριβές αντικείμενο της ειδικότητάς μας όπως έγινε και από την ιδρυτική αρχική ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗ μας εταιρεία;
Εξ άλλου σύμφωνα με την απάντηση που μου έδωσαν οι γλωσσολόγοι του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας του Υπουργείου Παιδείας και σύμφωνα με τους κανόνες της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, ακόμη και αν δεν είχαμε τις λέξεις ΟΡΘΟΣ και ΠΕΔΩ με τα παράγωγά τους, κάθε δάνειο από το εξωτερικό λέξη μεταφέρεται στην ελληνική γραφή στην απλούστερη μορφή ήτοι π.χ. το ΑΕ γίνεται Ε.
Μετά από αυτά τα δεδομένα που σας παρουσίασα υπέρ της γραφής της λέξης με Ε πιστεύω να κατανοήσετε γιατί αποφεύγω να χρησιμοποιώ τον λανθασμένο και απαράδεκτο όρο ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ και φυσικά απαιτώ και από όλους τους άλλους να γράφουν σε αποδεκτή γραφή την λέξη που εκφράζει με ακρίβεια το αντικείμενο της ειδικότητάς μου που είναι η ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗ.
Προσωπικά, δηλώνω μόνον ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ γιατί είμαι γιατρός που ΟΡΘΟ-ΠΟ(Ε)ΔΕΙ-(Α) κυρίως ενήλικες ασθενείς χωρίς φυσικά να ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΖΕΙ, να ΟΡΘΟΠΑΙΔΑ ή να ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΙΖΕΙ… μαζί τους, αλλά εμ-ΠΟΔ-ίζει / διορθώνει ίσια και ορθά ( ΕΝ & ΠΕΔ- / ΠΟΔ – ) τις παραμορφώσεις τους σύμφωνα με τις αρχαιοελληνικές λέξεις – ρίζες ΟΡΘΟΣ και ΠΕΔΩ ( ΠΟΔ- / ΠΕΔ- ) που εκφράζουν με ακρίβεια το αντικείμενο της ειδικότητάς μου !!! Οι ρίζες ΠΕΔ- και ΠΟΔ- είναι ίδιες στην ελληνική γλώσσα από αρχαιοτάτων χρόνων και είναι συνήθης η μετατροπή του Ε σε Ο ή αντίστροφα στην ίδια ρίζα και σε πολλές λέξεις όπως π.χ. ΛΟΓ- ΟΣ / ΛΕΓ- Ω κ.λ.π. !
Δεν μπορεί κανένας να με χαρακτηρίζει ΠΑΙΔΙΚΟ γιατί τον όρο αυτό (ορθο-παιδι-κός), τώρα που είμαι περισσότερο γνώστης του θέματος, τον θεωρώ απόλυτα λανθασμένο, προσωπικά δεν μου ταιριάζει, για να μην πω με προσβάλλει !
Δεν μπορεί π.χ. να είσαι δάσκαλος και να σε αποκαλούν μανάβη, μηχανικός και να λένε ότι είσαι χορευτής ή ότι μηχανο-ΠΑΙΔΙ-κίζεις, γλωσσολόγος και να σε αποκαλούν γλωσσοπαιδικό ή (ενήλικας) ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ και να σε βαπτίζουν, πέραν κάθε λογικής, ΠΑΙΔΙΚΟ…
Αυτή η παραποίηση ίσως σηκώνει και μήνυση για προσβολή της προσωπικότητας.
Με την καθυστέρηση της διόρθωσης του λάθους από την εταιρεία ΕΕΧΟΤ εκτός από το τραγελαφικό φαινόμενο της διαφορετικής γραφής της λέξης που παρατηρούμε γύρω μας, άλλοι με Ε και άλλοι με ΑΙ, π.χ. στις πινακίδες των ιατρείων, στις διαφημίσεις στο διαδίκτυο, σε σχετικά έγγραφα και βιβλία των ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΩΝ και ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΩΝ…, ΠΑΙΔΟ-ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΩΝ και ΠΑΙΔΟ-ΟΡΘΟ-ΠΑΙΔΙΚΩΝ…, εμφανίσθηκαν τελευταία και Ορθο-ΠΑΙΔΙ-κοί κτηνίατροι και Ορθο-ΠΑΙΔΙ-κά είδη για γιαγιάδες και παππούδες δηλαδή για ΥΠΕΡΗΛΙΚΕΣ ασθενείς με ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ προβλήματα ! Αυτοί είναι οι αποδεκτοί και λογικοί συνειρμοί σκέψης κάποιων σύγχρονων γλωσσο-παιδι-κών… και κάποιων δυστυχώς συναδέλφων μου που συνεχίζουν να επιμένουν και να δηλώνουν πέραν κάθε λογικής πιστεύω ότι δεν είναι ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ αλλά ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΙ… !
Ο ΠΑΛΙΜΠΑΙΔΙΣΜΟΣ (ενηλίκων) και η ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ της λέξης σε όλο το ΜΕΓΑΛΕΙΟ… !!!
Τι σχέση έχει ο τίτλος από το ΟΡΘΟΝ και ΠΑΙΔΙΟΝ με το αντικείμενο της ειδικότητας της σύγχρονης ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗΣ ;
Από την ρίζα ΠΕΔ- του ρήματος πεδάω / ΠΕΔΩ παράγονται λέξεις που έχουν σχέση με την στήριξη και την βάδιση όπως ΠΕΔΟΝ ( έδαφος ), ΠΕΖΟΣ ( πεδ-jος ), ΠΕΔΕΣ ( = ΔΕΣΜΑ ποδιών των δούλων και κατ’ επέκταση νάρθηκες και υλικά που εμ-ΠΟΔ-δίζουν παραμορφώσεις ), ΠΟΔΙ ( ΠΟΔ- = ετεροιωμένη μεταπτωτική βαθμίδα της ρίζας ΠΕΔ- ) και φυσικά, μαζί με την ελληνική λέξη ΟΡΘΟΣ (= Όρθιος, ίσιος, σωστός) το γνωστό σε όλους μας ελληνικό ρήμα ΟΡΘΟ-ΠΟΔ-Ω [ = ΟΡΘΟΣ – ΠΕ(Ο)-ΔΩ ]. Το ρήμα ΠΕΔΩ απαντάται στον Όμηρο (βλ. π.χ. στο Ν435: «πέδησε δὲ φαίδιμα γυῖα»), ανήκει στην κατηγορία των συνηρημένων ρημάτων κι έχει τις εξής σημασίες:1) δεσμεύω διά πεδών (πέδη = δεσμός ), 2) κρατώ κάτι ακίνητο, 3) σταματώ, 4) στερεοποιώ, 5) στα ν.ε.: φρενάρω, «τροχοπεδώ». Αυτά δεν κάνουν οι ορθοπεδικοί με τους νάρθηκες, τους κηδεμόνες, τις εσωτερικές και εξωτερικές οστεοσυνθέσεις τους κ.λ.π. για να διορθώσσουν και να εμποδίσουν παραμορφώσεις ; Ο γιατρός που εφαρμόζει τα ανωτέρω σωστά, ΟΡΘΑ δηλαδή, είναι ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ και φυσικά όχι ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ.
Η κατάληξη -ΙΚΟΣ, που καθιερώθηκε στην ελληνική γλώσσα από τους ελληνιστικούς χρόνους και εξής, είναι κατάληξη επιθέτων που σημαίνουν ικανότητα σ’ αυτό που σημαίνει το ρήμα π.χ. καρτερώ/καρτερικός. [ΟΡΘΟ-ΠΟ(Ε)Δ-Ω / ΟΡΘΟ-ΠΕΔ-ΙΚΟΣ].
Οι ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΙ γιατροί δεν γίνεται με τίποτα να είναι ΟΡΘΟ-ΠΑΙΔΙ-ΚΟΙ, ΠΑΙΔΟ-ΟΡΘΟ-ΠΑΙΔΙ-ΚΟΙ ή ΟΡΘΟ-ΠΑΙΔΑ… όσο και αν σε κάποιους πιθανόν αρέσει να νοιώθουν ΠΑΙΔΙΚΟΙ… !!!
ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ ΚΑΙ ΌΧΙ «ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ»; Απόψεις και απαντήσεις καταξιωμένων Ελλήνων Γλωσσολόγων που τους έθεσα το θέμα (ερώτημα).
Α. Ζωής Γαβριηλίδου, Καθηγήτριας Γλωσσολογίας : “Ο σωστός τύπος είναι ορθοπεδικός διότι η λέξη προέρχεται από το γαλλικό orthopédiste και ως γνωστόν, όπως δηλώνεται στη γραμματική της Νέας Ελληνικής όλοι οι δάνειοι τύποι ακολουθούν την απλούστερη γραφή (δηλαδή τα ae/e/é/è αποδίδονται με ε τα i, y u αποδίδονται με ι κτλ.).” – “Ορθογραφικό Λεξικό της νέας ελληνικής”-Μαρία Γαβριηλίδου, 2013 : Ορθοπεδικά, Ορθοπεδική, Ορθοπεδικός (με “ε”).
Β. Μαρίας Αραποπούλου, Γλωσσολόγου, Ερευνήτριας του Κέντρου Ελληνικής Γλωσσας (ΚΕΓ), ΝΠΙΔ Υπουργείου Παιδείας : “Σας παραπέμπω στο σχετικό λήμμα του Λεξικού Τριανταφυλλίδη, όπου αναγράφονται και οι δύο τύποι, με σαφή προτίμηση στην απλή γραφή με -ε-.
Οπότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως κανένας από τους δύο τύπους δεν είναι λάθος, το ορθοπεδικός όμως φαίνεται να έχει περισσότερα επιχειρήματα περί της ορθότητας της χρήσης του, μάλλον περιγράφει καλύτερα τον συγκεκριμένο ιατρικό κλάδο. Το -αι έχει ιστορικές ρίζες, οι οποίες όμως δημιουργούν τη σύγχυση με το παιδί, όπως το παιδίατρος, και άρα καλό είναι να αποφεύγεται.
Σε κάθε περίπτωση η γλώσσα δεν είναι κάτι στατικό. Στο κτήριο ή κτίριο βρίσκουμε κάτι αντίστοιχο με τις διαφωνίες να κρατούν δεκαετίες.
Πάντοτε όμως υπερισχύει ο νόμος της απλούστερης γραφής. Περί αυτού δε χρειάζεται καμία διευκρίνιση.
(Δείτε και άλλα περί ορθογραφίας άρθρα)
