Ένα χρόνο μετά την άνοδό του στην εξουσία κι ενώ η χώρα μας  ζούσε τις συπέπειες της μικρασιατικής καταστροφής, ο Μπενίτο Μουσολίνι και η φασιστική Ιταλία έδειξαν τις επεκτατικές τους διαθέσεις.

Αφορμή υπήρξε  το επεισόδιο της 27ης Αυγούστου 1923 στο δρόμο Ιωαννίνων – Κακκαβιάς, κατά το οποίο βρέθηκαν δολοφονημένοι πέντε Ιταλοί, μέλη της επιτροπής για την οριστική χάραξη της ελληνοαλβανικής μεθορίου, μετά την παραχώρηση της Βορείου Ηπείρου στην Αλβανία το 1921.

Επρόκειτο για τον στρατηγό Τελίνι, τον ταγματάρχη Κόρτι, τον λοχαγό Μπανατσίνι, τον οδηγό του αυτοκινήτου τους και ένα διερμηνέα. Ο Μουσολίνι, που ήθελε να ενισχύσει το γόητρό του, χωρίς να περιμένει το αποτέλεσμα των ανακρίσεων από τις ελληνικές αρχές, επέδωσε ρηματική διακοίνωση στην Αθήνα με τους ακόλουθους όρους: Απόδοση τιμών στην ιταλική σημαία και τις σορούς των δολοφονηθέντων. Τελετή μνημόσυνου, παρουσία του Υπουργικού Συμβουλίου. Αίτηση συγγνώμης προς την Ιταλία. Συμμετοχή ιταλού στρατιωτικού στις ανακρίσεις. Καταδίκη των ενόχων σε θάνατο. Καταβολή αποζημίωσης 50.000.000 λιρετών.

Την Ελλάδα κυβερνούσε η Επαναστατική Επιτροπή υπό τον Νικόλαο Πλαστήρα, η οποία φυσικά απέρριψε τους περισσότερους όρους του τελεσιγράφου, ως απαράδεκτους. Προσφέρθηκε να βοηθήσει τις οικογένειες των θυμάτων και πρότεινε στην Ιταλία να ανατεθεί η επίλυση της διαφοράς στην Κοινωνία των Εθνών. Παράλληλα, διαβεβαίωσε την ιταλική κυβέρνηση ότι οι δράστες δεν ήταν Έλληνες, αλλά Αλβανοί ληστές. Στις 31 Αυγούστου, η Κοινωνία των Εθνών κάλεσε την Ελλάδα να ενεργήσει ταχύτατα για την ανεύρεση των ενόχων. Η χώρα μας από την πλευρά της ζήτησε τη σύσταση Ειδικής Επιτροπής για τη διερεύνηση του συμβάντος και τον καταλογισμό ευθυνών, αλλά και την επέκταση των ερευνών προς την Αλβανία. Κι ενώ οι διπλωματικές προσπάθειες για την επίλυση της κρίσης βρίσκονταν στο αποκορύφωμά τους, η Ιταλία με πολεμική επιχείρηση την ίδια μέρα κατέλαβε την Κέρκυρα, με στόλο αποτελούμενο από 25 πλοία (3 θωρηκτά, 4 καταδρομικά, 6 αντιτορπιλικά τορπιλοβόλα και υποβρύχια).

Προηγήθηκε απαίτηση του αρχηγού της ιταλικής μοίρας πλοιάρχου Φοσκίνι προς το νομάρχη της Κέρκυρας Πέτρο Ευριπαίο για την παράδοση του νησιού.

Ήταν το μεσημέρι της Παρασκευής 31 Αυγούστου 1923. Στο λιμάνι της Κέρκυρας εμφανίζεται και αγκυροβολεί ισχυρή μοίρα του ιταλικού στόλου, συνοδευόμενη από υδροπλάνα. Με ναυαρχίδα το  «Κόντε ντι Καβούρ», τρία θωρηκτά, τα «Ντουίλια», «Τζούλιο Τσεζάρε» και «Τζουζέπε Βέρντι», δυο βαρέα και δυο ελαφρά καταδρομικά, τρία μεταγωγικά, έξι αντιτορπιλικά, ένα υποβρύχιο και μερικά τορπιλοβόλα.

Γύρω στις 3.00 το μεσημέρι αποβιβάζεται στο λιμάνι ο Ιταλός πλοίαρχος Φοσκίνι και επιδίδει εκ μέρους του αντιναύαρχου Σολάρι, τελεσίγραφο στον νομάρχη Πέτρο Ευριπαίο με το οποίο ζητούσε να του παραδοθεί το νησί, εντός 30 λεπτών, χωρίς ένοπλη αντίσταση. Μετά από σύντομη σύσκεψη του νομάρχη με τους εκπροσώπους των διοικητικών αρχών του νησιού ο Ευριπαίος δηλώνει ότι δεν έχει την εξουσιοδότηση να παραδώσει το νησί, αλλά επειδή δεν διέθετε και στρατιωτικές δυνάμεις (ούτε 100 στρατιώτες δεν υπήρχαν στο νησί) δεν θα επιχειρούσε να αντισταθεί. Ζήτησε από τον Φοσκίνι ολιγόωρη προθεσμία, την υποβολή των όρων παράδοσης του νησιού, την διασαφήνιση του είδους της κατάληψης.

Ο Φοσκίνι αναφέρει  τους όρους παράδοσης του νησιού και φεύγοντας, στις 16:30 από την Νομαρχία, δηλώνει πως αν μέχρι τις 17:00 δεν έχει υψωθεί στον ιστό του Παλαιού Φρουρίου η λευκή σημαία θα ξεκινούσε η απόβαση των ιταλικών στρατευμάτων.

Οι όροι παράδοσης ανέφεραν ότι μέχρι τις 4 το απόγευμα θα έχει υποσταλεί η Ελληνική σημαία και θα έχει αναρτηθεί η Ιταλική, η οποία θα χαιρετηθεί με 21 κανονιοβολισμούς. Την διοίκηση του νησιού θα αναλάμβανε ο υποναύαρχος Μπελλίνι, στον οποίο θα παραδίδονταν όλοι οι στρατώνες των στρατιωτικών δυνάμεων και της Χωροφυλακής και όλα τα όπλα των στρατευμάτων και των αποθηκών υλικού πολέμου.

Οι Έλληνες στρατιώτες μετά τον αφοπλισμό τους, θα έπρεπε να συγκεντρωθούν σε ένα μικρό στρατώνα και θα απαγορεύονταν η κυκλοφορία των Ελλήνων αξιωματικών και στρατιωτών. Παράλληλα έπρεπε να ετοιμαστούν στρατώνες για τα στρατεύματα κατοχής.

Στις 5:00 μ.μ. από την ιταλική ναυαρχίδα «Κόντε ντι Καβούρ» ρίχτηκαν τρεις άσφαιροι κανονιοβολισμοί. Αμέσως μετά άρχισε να βομβαρδίζει το Παλαιό Φρούριο. Ακολούθησε βομβαρδισμός από το «Σαν Τζιόρτζιο» και άλλα δυο θωρηκτά. Το καταδρομικό «Πρεμούντα» χτύπησε το Νέο Φρούριο. Στο Παλαιό Φρούριο είχαν βρει καταφύγιο, από το Γενάρη του 1923, 5.000 πρόσφυγες, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, αλλά και στο Νέο φρούριο υπήρχε πλήθος προσφύγων. Οβίδες έπεσαν και στον Αγιο Ρόκκο.

Ο βομβαρδισμός κράτησε λιγότερο από μισή ώρα και στοίχισε 15 νεκρούς και 35 τραυματίες, οι περισσότεροι πρόσφυγες από το Παλαιό Φρούριο, αλλά και κάτοικοι του Αγίου Ρόκκου. Αργότερα οι Ιταλοί άνοιξαν ένα λάκκο έξω από το Φρούριο και έριξαν μέσα τα 15 πτώματα.

Για να δείξουν τις προθέσεις τους, τοποθέτησαν ένα ξύλινο κόκορα στο Παλαιό Φρούριο, με την επιγραφή: «Όταν λαλήσει αυτός ο κόκορας, τότε οι Ιταλοί θα φύγουν από την Κέρκυρα». Η Ελλάδα διαμαρτυρήθηκε έντονα και προσέφυγε στην Κοινωνία των Εθνών, έχοντας με το μέρος της τη διεθνή κοινή γνώμη. Ο διεθνής οργανισμός  ανέλαβε να διευθετήσει το περιστατικό, αλλά συνάντησε την έντονη αντίδραση της Ιταλίας. Η υπόθεση παραπέμφθηκε στη Διάσκεψη των Πρεσβευτών, η οποία υποχρέωσε την Ελλάδα: Να καταβάλλει στην Ιταλία αποζημίωση 50.000.000 λιρετών. Να τελέσει μνημόσυνο για τους δολοφονηθέντες, και Να ενεργήσει ανακρίσεις για την ανεύρεση των δραστών της δολοφονίας, υπό την επίβλεψη Διεθνούς Επιτροπής. Μόνο τότε η Ιταλία δέχθηκε να εκκενώσει την Κέρκυρα στις 27 Σεπτεμβρίου 1923, με τον λαό να τους κατευοδώνει με το σαρκαστικό «Κουκουρίκου!».

Παρά τις προσπάθειες που έγιναν από τα ενδιαφερόμενα μέρη, οι ένοχοι της πενταπλής δολοφονίας δεν ανακαλύφθηκαν ποτέ.