Το τέλος μιας εποχής και μιας χιλιόχρονης αυτοκρατορίας η σημερινή ημερομηνία που έχει μείνει στην ιστορία απόλυτα συνυφασμένη με ένα γεγονός: 29η Μαΐου 1453. Η Πόλις εάλω…

Οι Οθωμανοί είχαν  δεκαετίες  πριν κατακτήσεις στην Ευρώπη, ήταν ζήτημα χρόνου να πέσει και η Πόλη, μια λωρίδα ελεύθερης γης, που παρέμενε με νύχια και με δόντια υπό βυζαντινή κυριαρχία.

Οι άοκνες προσπάθειες όλης της δυναστείας των Παλαιολόγων για βοήθεια από τη Δύση, ακόμη και με τη μορφή μιας Σταυροφορίας δεν τελεσφόρησαν και η Πόλη μοιραία έπεσε στα χέρια των Τούρκων.

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης έλαβε χώρα (στις 2 το μεσημέρι) πριν πεντακόσια εβδομήντα ένα χρόνια, ύστερα από σκληρή πολιορκία από τον οθωμανικό στρατό του σουλτάνου Μωάμεθ Β’, που είχε ξεκινήσει από τις 6 Απριλίου (τρομερή σύμπτωση, τότε ξεκίνησε και η επίθεση των Ναζί στην Ελλάδα το 1941) εκείνης της χρονιάς.

Η μάχη ήταν άνιση από την αρχή της. Από τη μια, στρατός 150.000 ανδρών εξοπλισμένων με βαριά και εξελιγμένα για την εποχή όπλα, από την άλλη γυναικόπαιδα και  στρατός 7.000 ανδρών του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, που προσπαθούσε να υπερασπιστεί την Κωνσταντινούπολη και τους 50.000 υποσιτισμένους κατοίκους της.

Στην τελική επίθεση τα τείχη παραβιάζονται, σύμφωνα με τον θρύλο από την Κερκόπορτα  και δίνεται έτσι η ευκαιρία στους Οθωμανούς να εισβάλλουν. Ήταν το τελικό χτύπημα. Ο Αυτοκράτορας -όπως λέει η φήμη που αστραπιαία κυκλοφορεί- σκοτώνεται κάπου κοντά στην Πύλη του Ρωμανού, η Πόλις εάλω…

Ο κόσμος τρέχει, οι καμπάνες χτυπούν, το θλιβερό μήνυμα μεταδίδεται από στόμα σε στόμα, ώρα 2:30 το μεσημέρι και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έχει οριστικά καταλυθεί.

Το ίδιο βράδυ, ο Μωάμεθ ο Πορθητής εισέρχεται πανηγυρικά στην Αγία Σοφία και προσεύχεται στον Αλλάχ «αναβάς επί της Αγίας Τραπέζης», όπως αναφέρουν χρονικογράφοι της εποχής.

Το μεσαιωνικό λίκνο του Ελληνισμού πέφτει στα χέρια των κατακτητών, οι οποίοι έχοντας ήδη από το 11^ο αιώνα πατήσει πόδι στη Μικρά Ασία, έφτασαν να κατέχουν πριν την άλωση το μεγαλύτερο κομμάτι και της σημερινής Ελλάδας.

Τα αίτια πολλά και χιλιογραμμένα. Η ουσία είναι πως από την εποχή της δυναστείας των Κομνηνών, ιδίως του Ανδρόνικου, η κάποτε κραταιά αυτοκρατορία εισήλθε σταδιακά σε μια παρατεταμένη υπαρξιακή κρίση, η οποία έγινε ολοφάνερη με τη μετέπειτα δυναστεία των Αγγέλων.

Οι συσχετισμοί δυνάμεων ανατολικά και δυτικά οδήγησαν στην πτώση της αυτοκρατορίας, σε συνδυασμό με τη διαρκή αποτυχία αναδιοργάνωσης του βυζαντινού κράτους και των θεσμών του.

Η εξελληνισμένη και εκχριστιανισμένη Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έφτασε στο τέλος της.

Η μετοίκηση του βυζαντινού πνεύματος στην Ιταλική χερσόνησο ήταν καθοριστική για την Αναγέννηση, ενώ η πτώση της Πόλης και ο έλεγχος του δρόμου του μεταξιού από τους Τούρκους, οδηγεί τις θαλασσοκράτειρες της εποχής να αναζητήσουν θαλάσσιο δρόμο προς τις Ινδίες από δυτικά, κάτι που έχει ως μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα την ανακάλυψη της Αμερικής στο τέλος του αιώνα!

Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα έχουν συχνά και απρόβλεπτες συνέπειες.

Και ναι, μπορεί κανείς να είναι βέβαιος: αν είχε καθυστερήσει η πτώση της Πόλης θα είχε πιθανώς καθυστερήσει και η ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο που δεν θα έβρισκε κάποιον να χρηματοδοτήσει το εγχείρημά του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια Ιστορία, η οποία ως γνωστό δε γράφεται με “αν”.