Σπάνια ο θάνατος ενός πολιτικού διχοτομεί τόσο μια κοινωνία. Που αφορμή ψάχνει για να ξιφουλκήσει εναντίον οποιουδήποτε. Ακόμη και εναντίον ενός πρώην Πρωθυπουργού, που βρισκόταν στην εξουσία είκοσι χρόνια πριν, ενώ έχει πάνω από 15 που δεν ήταν καν εν ενεργεία βουλευτής. Και με τα στερνά του τίμησε και τα πρώτα. Αναμφίβολα υπήρξε συνεπής.

Δεν έχουν περάσει δα και …εκατονταετίες από τις μέρες του Κώστα Σημίτη. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ήδη από το 1994 με δεδομένη την εύθραυστη υγεία του Ανδρέα, γίνονται ζυμώσεις εντός του ΠΑΣΟΚ, με κύρια την κίνηση των “4” (Σημίτης, Πάγκαλος, Βάσω Παπανδρέου, Αυγερινός) ενώ στο λαϊκότερο κομμάτι του Κινήματος, ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος ήταν αυτός που προωθούσε χωρίς δεύτερη κουβέντα Σημίτη με το αμίμητο (αν ζούσε ο Γεννηματάς, όποιον τολμούσε να θέσει υποψηφιότητα θα τον έπαιρνε ο διάολος).

Η ασθένεια του Ανδρέα και η εισαγωγή του στο Ωνάσειο στο τέλος του 1995 θα επιταχύνει τις εξελίξεις. Ο Σημίτης θα βγει Πρωθυπουργός από την ΚΟ τον Ιανουάριο του 1996, κερδίζοντας την πρώτη από τις πολλές μάχες που θα χρειαστεί να δώσει.

Σημειώνουμε πως η ανάγκη για ένα σοβαρό άνθρωπο, μετά την αυλή της Δήμητρας ήταν κάτι περισσότερο από επιτακτική, αρχές του 1996

Καπάκι, έρχεται το Βατερλώ των Ιμίων, όπου εκτέθηκε από τους χειρισμούς των επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και του πληθωρικού Παγκάλου (που θα επαναλάβει το φιάσκο στην υπόθεση Οτσαλάν, δείχνοντας πως δεν είχε καθόλου τη διαχείριση κρίσεων).

Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς θα εκλεγεί και Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, λέγοντας πως αν δεν εκλεγεί θα παραιτηθεί και από Πρωθυπουργός, στέλνοντας “κουβά¨ τη διαρχία που πρότεινε ο Λαλιώτης.

Παρότι ελάχιστα αρεστός στην πλειοψηφία των κομματικών του ΠΑΣΟΚ, ψηφίστηκε γιατί με τον Σημίτη και όχι με τον Άκη ή με τον Αρσένη, έβλεπαν πως έχουν προοπτική παραμονής στην εξουσία.

Και είχαν δίκιο μιας και τον Σεπτέμβρη του 1996 θα νικήσει οριακά τον Μιλτιάδη Έβερτ, που ηγείτο της ΝΔ της εποχής εκείνης που δεν ήταν ενωμένη, με τους μητσοτακικούς βουλευτές να χρεώνουν και στον Έβερτ την πτώση του 1993.

Εδώ κάπου ξεκινάει και ο “Νόμος του Δήμου Αθηναίων” που θέλει οποιονδήποτε έχει χρηματίσει Δήμαρχος στην Αθήνα (Έβερτ, Ντόρα, Αβραμόπουλος) ή έχει χάσει στις εκλογές (Πάγκαλος) να μη γίνεται Πρωθυπουργός.

Το θέμα μας όμως είναι ο εκλιπών Κώστας Σημίτης, ο οποίος υπέγραψε τη μετάβαση από την Ελλάδα των ηγετών με όραμα στην Ελλάδα των τεχνοκρατών και των οροσήμων: ΟΝΕ, Ολυμπιακοί Αγώνες, Αττική Οδός, Αεροδρόμιο, ΠΑΘΕ κτλ

Ένα κολοσσιαίο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που θα αλλάξει τη χώρα. Θα βοηθήσει και την τσέπη πολλών που κέρδισαν χρήματα με ουρά με θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους, αλλά η αλήθεια είναι πως κανείς και ποτέ δεν καταπολέμησε τη διαφθορά των υψηλών κλιμακίων. Είναι λίγο άδικο να το χρεώνουμε μόνο στο Σημίτη

Το γεγονός πως Άκης και Παπαντωνίου καταδικάστηκαν τελικά, ίσως είχε να κάνει και με το γεγονός πως δεν τους παρείχε κάλυψη ο τότε Πρωθυπουργός.

Στο Χρηματιστήριο που άνθισε τότε για να αντληθούν κεφάλαια και για να αποκρατικοποιηθούν κρατικές επιχειρήσεις μέσω μετοχοποίησης, οφείλονται οι “εγκλωβισμένοι” αλλά και η αρχή του τραπεζικού προβλήματος που μας ταλαιπώρησε με την κρίση του 2008. Οι Τράπεζες άντλησαν τεράστια κεφάλαια, τα οποία διοχέτευσαν χωρίς όρους και προϋποθέσεις στην αγορά και σε φυσικά πρόσωπα (καταναλωτικά, διακοποδάνεια κτλ). Είναι τα δάνεια που σε μεγάλο ποσοστό έγιναν κόκκινα και τα πληρώσαμε όλοι μαζί με τα Μνημόνια και την κρατικοποίηση των Τραπεζών.

Τα χρόνια όμως εκείνα υπήρχε έντονος ο διαχωρισμός των σημιτικών με τους παλαιοπασόκους. Ο Κώστας Σημίτης δεν έλεγξε ποτέ το ΠΑΣΟΚ, το οποίο όμως τα έδωσε όλα για να νικήσει με 0,9% διαφορά και τον Κώστα Καραμανλή το 2000, ίσως στην μεγαλύτερη ανατροπή των εκλογικών χρονικών της Μεταπολίτευσης.

Στον Καραμανλή οφείλεται η φράση “αρχιερέας της διαπλοκής”. Είναι αλήθεια πως τα μεγάλα εκδοτικά συμφέροντα της εποχής εκείνης στήριζαν Σημίτη, δεν ήθελαν τον “άγουρο” Καραμανλή, όπως έκανε άλλωστε και η μεγάλη πλειοψηφία των μεγάλων, αλλά και μικρομεσαίων επιχειρηματιών της εποχής. Όμως ήταν βαριά και κυρίως αστήρικτη μια τέτοια κατηγορία.

Οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται και στη δεύτερη τετραετία, μαζί και η διαφθορά, μιας και πολλά πασοκικά συτήματα & συστηματάκια αισθάνονται πως δεν θα έχουν άλλο πολιτικό χρόνο. Το 2004 το ΠΑΣΟΚ θα συμπλήρωνε 11 σερί χρόνια στην εξουσία, και 20 στα 23 από το 1981! Ασύλληπτο πραγματικά!

Ο Κώστας Σημίτης με την εκσυγχρονιστική του ατζέντα πέτυχε πράγματα, έκανε μεγάλα έργα, προσπάθησε να αποπασοκοποιήσει τη Δημόσια Διοίκηση, εισήγαγε θεσμούς ευρωπαϊκούς (Συνήγορος του Πολίτη, αντί για ρουσφέτι στον πασόκο). Πολλές από τις προσπάθειες του δεν πέτυχαν πλήρως λόγω ισχυρής αντίστασης, όπως η ασφαλιστική μεταρρύθμιση του Γιαννίτση το 2001 που βρήκε απέναντι πρώτο πρώτο το όλον ΠΑΣΟΚ!

Μια οκταετία και αντιφάσεων λοιπόν, μια οκταετία όμως που τα πράγματα πήγαν καλά, υπήρχαν δουλειές, ο κόσμος στην πλειοψηφία του ευημερούσε και το κυριότερο: ήταν αισιόδοξος για το μέλλον.

Και μην ακούω ανοησίες για τα στοιχεία με τα οποία μπήκαμε στην ΟΝΕ. Όπως μπήκαν και πολλές άλλες χώρες (Ιταλία κτλ) είναι η απάντηση.

Ο “λογιστάκος” (όπως τον έλεγαν στην καλύτερη οι εχθροί του) ήταν μια χαρά για πολλούς, έκανε τη δουλειά χωρίς σοσιαλιστικά φούμαρα. Χωρίς να έχει το παραμικρό επικοινωνιακό χάρισμα.

Θα ήταν ο Πρωθυπουργός που μισήθηκε πολύ μέσα στο ΠΑΣΟΚ, εξασφάλισε όμως ανοχή και συχνά στήριξη από τους ΝΔκράτες και την ευρωπαϊκή Αριστερά.

Στο τέλος της ημέρας και όχι στη λογική του “ο τεθνεώς δεδικαίωται” πρέπει να το πούμε ξεκάθαρα: ο Κώστας Σημίτης ήταν ένας καλός Πρωθυπουργός. Η Ελλάδα του 2004 δεν είχε καμία σχέση με την Ελλάδα του 1996, παρά τα λάθη, τα εγγενή προβλήματα, τα πισωγυρίσματα.

Πόσοι μπορούν από τους επόμενους να υποστηρίξουν με επάρκεια και πειστικότητα το ίδιο;

Πως δηλαδή παρέδωσαν αντικειμενικά μια καλύτερη Ελλάδα από εκείνη που παρέλαβαν;

Σίγουρα ένας, ο οποίος όμως κυβέρνησε μέσα στα Μνημόνια, με τρικομματικές και δικομματικές κυβερνητικές συνθέσεις και μόνο για 2,5 χρόνια.

Πόσοι κυβέρνησαν για παραπάνω από 8 χρόνια όπως ο Σημίτης;

Με το ίδιο του το κόμμα, με το βαθύ ΠΑΣΟΚ απέναντι, καταλαβαίνει κανείς και τις ισορροπίες που έπρεπε να κρατήσει, προφανώς και τους συμβιβασμούς που έκανε για να παραμείνει στην εξουσία.

Και αλήθεια τώρα, πιστεύει κανείς πως αν αντί για τον ΓΑΠ ξανάβγαινε ο Σημίτης το 2009 θα μπαίναμε σε Μνημόνιο;

Ο Κώστας Σημίτης δεν έχασε ποτέ εκλογές, εθνικές ή εσωκομματικές. Θα αποφύγει να κατέβει το 2004, να υποστηρίξει το έργο του, γνωρίζοντας πως η φθορά είναι μεγάλη.

Ένα από τα μεγάλα του λάθη απεδείχθη περίτρανα πως ήταν το δαχτυλίδι στον ΓΑΠ το 2004, ο οποίος και θα τον αποπέμψει από την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ το 2008.

Η μεγάλη εικόνα όμως τον ευνοεί και οι ιστορικοί του μέλλοντος θα του πιστώσουν την εξέλιξη. Ο εκσυγχρονισμός δεν υπήρξε απλά ένα σύνθημα. Έγινε σε σημαντικό βαθμό πράξη.