197 χρόνια από τη σχετικά άγνωστη μάχη της Κλείσοβας.

Η φράση είναι κλισέ, αλλά αυτό ήταν όντως ένα ανεπανάληπτο έπος. Αν η μάχη αυτή είχε λάβει χώρα κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας, θα είχαν γυριστεί 131 ταινίες  του Χόλυγουντ.

Κι ενώ η έξοδος του Μεσολογγίου είναι πασίγνωστη,  25 Μαρτίου αλλά το 1826, έλαβε χώρα στα ελληνικά χώματα μια από τις κορυφαίες μάχες στα παγκόσμια χρονικά. Εκατόν τριανταένα Έλληνες τα έβαλαν με στρατό 6.000 Τουρκοαιγυπτίων και ανάγκασαν τους μισούς που επέζησαν σε άτακτη φυγή.

Πάμε πάλι: 131 εναντίον 6.000.

Πρόκειται για την ανυπέρβλητη μάχη της Κλείσοβας, μιας μικρής νησίδας πλάι το Μεσολόγγι, βουτηγμένη μες τη λιμνοθάλασσά του, που αν είχε τη λάμψη της παρουσίας παραγόντων και βαρύγδουπων ονομάτων, Ελλήνων και φιλελλήνων, θα είχε άλλη προβολή.

Αλλά εκεί ένας Κίτσος Τζαβέλλας κι άλλοι 130 μισοάγνωστοι στάθηκαν απέναντι στον εχθρό. Όλοι τους με κακή επικοινωνιακή πολιτική,. δεν έγιναν ποτέ φίρμες.

Ο Κιουταχής και ο Ιμπραήμ είχαν αποτύχει οικτρά να πάρουν το Μεσολόγγι. κι είπαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους.\

Δεν μπορούσαν με τίποτα να πατακτήσουν αυτή την παράξενη γωνιά γης και θάλασσας στα δυτικά της Ελλάδας. Είχαν γονατίσει μεγάλο μέρος του Μοριά, την Ανατολική Στερεά. ομοίως είχαν επωφεληθεί από τις διχόνοιες και τα αλληλοκαρφώματα των Ελλήνων, αλλά εκείνο το αλωνάκι το Μεσολόγγι δεν έλεγε να πέσει . Ο πόλεμος έγερνα υπέρ τους. Όμως το Μεσολόγγι αντιστεκόταν.

Ο Κιουταχής κατάλαβε ότι τις πόρτες του Μεσολογγίου θα τις ανοίξει μόνο αν αποκλείσει την τροφοδοσία της πόλης. Και για να το κάνει αυτό, έπρεπε να κυριεύσει τις κυριότερες θέσεις της λιμνοθάλασσας. Κατέλαβε, δίχως ιδιαίτερες δυσκολίες, το Βασιλάδι, τον Πόρο και το Ανατολικό και ήθελε και την Κλείσοβα για να ελέγχει απόλυτα τη λιμνοθάλασσα.

Έφτιαξε λοιπόν νέα καράβια, χωρίς καρίνα, για να πλησιάσει την Κλείσοβα. Αλλά οι Έλληνες που είχαν ηττηθεί κατά κράτος στο Βασιλάδι, είχαν τώρα προνοήσει. Είχαν οχυρώσει την εκκλησιά της Αγίας Τριάδας που βρισκόταν στην Κλείσοβα. Και περίμεναν.

Ξημερώνει 25 Μαρτίου (1826). Ώρα 4-5 το πρωί. Ο στολίσκος των Τουρκοαιγυπτίων προχωρά προς την Κλείσοβα. Εκατοντάδες ήταν ακόμα διασκορπισμένοι στα διπλανά νησάκια και άλλοι περπατούσαν μέσα στη λιμνοθάλασσα για να βοηθήσουν την επίθεση των πλοιαρίων. Πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο. Αρχίζει ένας εκκωφαντικός κανονιοβολισμός της Κλείσοβας.

Ο Κίτσος Τζαβέλλας είναι εκεί. Παραμένει όχι απλά γενναίος και ψύχραιμος, αλλά είναι απόλυτα προσηλωμένος στο σχέδιο του. Καθοδηγεί τους πάντες, τους υποδεικνύει τα καλύτερα πόστα για άμυνα.

Είχε διατάξει να ανοίξουν πυρ μόνο όταν ο εχθρός θα φτάσει στους πασσάλους!

Οι πολιορκημένοι είχαν μπήξει στη θάλασσα, γύρω από την Κλείσοβα, εκατοντάδες ξύλινους πασσάλους. Κάθε εχθρική βάρκα που πλησίαζε, έπεφτε ανυποψίαστη πάνω στους πασσάλους και σκάλωνε.

Οι επιτιθέμενοι προχωρούν ανεμπόδιστοι. Σχεδόν αγγίζουν τις οχυρώσεις των Ελλήνων. Ξαφνικά, οι Έλληνες ανοίγουν πυρ, πυρ εξ’ επαφής! Πέφτουν νεκροί κατά δεκάδες.

Γίνονται τέσσερις αλλεπάλληλες επιθέσεις, αλλά αποκρούονται όλες! Στις 12 το μεσημέρι, κάπου 7 ώρες μάχης μετά, τρομοκρατημένοι οι Τουρκοαιγύπτιοι από τις εκατοντάδες απώλειες, αποφασίζουν να απομακρυνθούν από την Κλείσοβα. Μετρούν πολλούς νεκρούς και τραυματίες.

Ο Ιμπραήμ επιμένει. Δίνει διαταγή να επιτεθούν 2.500 άντρες του από τον τακτικό στρατό του και μπαίνει επικεφαλής τους. Η υποδοχή που του επιφυλάσσει ο Τζαβέλλας και οι άντρες του είναι το ίδιο σθεναρή. Σημαδεύουν τους αξιωματικούς του εχθρού. Τρέπονται ξανά σε φυγή. Και όταν επιτίθενται ξανά, τα ίδια και χειρότερα. Συνολικά έγιναν έξι επιθέσεις! Όλες στο βρόντο! Όλες στο θάνατο!

Οι 131 Έλληνες θριαμβεύουν. Έχουν μόλις 24 (!) απώλειες ενώ ο εχθρός κάπου 3.000 νεκρούς (άλλοι τους υπολογίζουν στους 2.500 κι άλλοι στους 3.500) από τους περίπου 6.000 που συνολικά επιτέθηκαν! Κάθε υπερασπιστής της Κλείσοβας, δηλαδή, σκότωσε κατά μέσο όρο κάπου 23 αντιπάλους. Εφτά βάρκες με χίλια εξακόσια τουφέκια λάφυρα γέμισαν οι Έλληνες πολεμιστές. Σε μια συγκλονιστική μάχη που κράτησε 13 ολόκληρες ώρες, κατόρθωσαν να κερδίσουν στρατό είκοσι (!!!) φορές μεγαλύτερό τους.

Η Κλείσοβα και η Αγία Τριάδα έγιναν εκείνο το πρωί το σύμβολο του αγώνα που δεν έλεγε να υποταχθεί.

Έχουν υποστηρίξει πολλοί πως αν οι Μεσολογγίτες είχαν αποφασίσει εκείνη την ημέρα να εγκαταλείψουν τα τείχη της πόλης, θα είχαν σωθεί όλοι, .καθώς δε θα έβρισκαν σοβαρή αντίσταση από τους αντιπάλους που είχαν στραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά στην Κλείσοβα. Όμως με τα αν δε γράφεται ιστορία.

Προκρίθηκε η λύση να μην εγκαταλείψουν οι Μεσολογγίτες για κανέναν λόγο την πόλη. Δεκαπέντε μέρες μετά, ξημέρωμα 10ης Απριλίου, Κυριακής των Βαΐων, θα ζούσαν όλοι την τραγωδία της Εξόδου του Μεσολογγίου. Το χώμα θα βαφόταν κόκκινο και θα ξέβραζε αίμα μέρες μετά, αυτή τη φορά το αίμα των υπερασπιστών της γης του Μεσολογγίου.

Εκείνοι που στάθηκαν εκεί, δε δοξάστηκαν όσο θα έπρεπε. Ίσως γιατί έχουμε την τάση να αποθεώνουμε μόνο εκκωφαντικούς θανάτους (Θερμοπύλες, Έξοδος Μεσολογγίου) και τις πολυθρύλητες παρουσίες αλλά όχι τις μάχες που έδωσαν νικηφόρα και με τεράστια τόλμη σχετικά άγνωστοι πολεμιστές.

Κόντρα στη μοίρα του πολέμου που έγερνε προς του ς Τούρκους, κόντρα στη μοίρα του Μεσολογγίου, που η κυβέρνηση του ανεκδιήγητου Κουντουριώτη αδυνατούσε να τροφοδοτήσει με τα χρειώδη, έγραψαν μια μυθική, μια επική σελίδα στην ιστορία της Επανάστασης.

Και αυτή η σελίδα είναι βέβαιο πως γράφηκε 25 Μαρτίου.