Η λοχεία είναι μία σημαντική περίοδος στη ζωή της γυναίκας καθώς θεμελιώνεται η σχέση ανάμεσα στην μητέρα και το βρέφος. Η ανησυχία και οι προσδοκίες την κάνουν όμως μία φορτισμένη περίοδο που μειώνει τα συναισθήματα ενθουσιασμού. Τα Baby Blues εμφανίζονται στις τρεις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό και υποχωρούν σταδιακά, με το 80% των λεχώνων να εμφανίζει μεταπτώσεις στη διάθεση με συμπτώματα όπως: θλίψη, ενοχές, αίσθημα ανικανότητας, απογοήτευσης και άγχος. Μετά τις δύο βδομάδες χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση για το ενδεχόμενο μετάπτωσης σε επιλόχειο κατάθλιψη, η οποία εμφανίζεται με ποσοστό 20-40%. Αν και η κόπωση είναι αναμενόμενη, η δυσαρέσκεια και η δυσφορία δημιουργούν επιπρόσθετη συναισθηματική φόρτιση. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μέχρι και 6 μήνες μετά την γέννηση και περιλαμβάνουν: άσχημη διάθεση, έντονη θλίψη, έλλειψη ικανοποίησης και ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε πρόσφεραν ευχαρίστηση, προβλήματα στον ύπνο, εύκολη κόπωση, αύξηση ή μείωση βάρους, ατονία, ανησυχία χωρίς προφανή λόγο, αίσθημα αναξιότητας, δυσκολία συγκέντρωσης, αυτοκτονικό ιδεασμό, μυϊκούς πόνους, ταχυπαλμία, ζαλάδες και άρνηση ενασχόλησης ή επιθετικότητα προς το παιδί. Οι μητέρες ανησυχούν ότι θα βλάψουν το βρέφος αν αισθανθούν ότι το χτυπούν ή το τραντάζουν.

Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι από τις πιο ενδεδειγμένες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις για τον εντοπισμό του διαστρεβλωμένου τρόπου σκέψης που οδηγεί σε καταθλιπτική διάθεση και συμπεριφορά. Οι γυναίκες με προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης, όπως και αυτές με στρεσσογόνα γεγονότα. Βιολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την πιο αργή αναπλήρωση των αποθεμάτων σεροτονίνης και ντοπαμίνης στις γυναίκες από έντονο στρες όπως ο τοκετός προκαλώντας ορμονικές αλλαγές. Αν αναγνωρίζετε αυτά τα συμπτώματα δεν χρειάζεται να νιώθετε ενοχές καθώς δεν σας καθιστούν αδύναμη. Είναι βασικό να αναζητήσετε βοήθεια προκειμένου να αντιμετωπίσετε τις επιπτώσεις τόσο στον εαυτό όσο και το μωρό σας. Η κατάθλιψη έχει σχετιστεί με προβλήματα συμπεριφοράς και διάθεσης στα παιδιά όπως εκρήξεις θυμού, επιθετικότητας, δυσκολίας στον ύπνο και την όρεξη, υπερκινητικότητα και άγχος αποχωρισμού. Δυσκολίες επίσης μπορεί να παρουσιαστούν στην νοητική ανάπτυξη, την κοινωνικοποίηση και την αυτοεκτίμηση.
Ο σύντροφος μπορεί να βοηθήσει δείχνοντας κατανόηση στα συναισθήματα και αποφεύγοντας την κριτική. Καθώς η μητέρα και το μωρό χρειάζονται προσαρμογή η υπόλοιπη οικογένεια θα μπορούσε να αναλάβει κάποιες δραστηριότητες ρουτίνας. Μία γυναίκα που γίνεται για πρώτη φορά μητέρα, είναι πιθανόν να βιώσει συναισθήματα απώλειας της ταυτότητας και του ρόλου, να μην αισθάνεται ελκυστική λόγω των αλλαγών στο σώμα της, όπως επίσης και να μειωθεί ο ελεύθερος της χρόνος καθώς αυξάνονται οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες.
Το περιβάλλον είναι απαραίτητο να βοηθήσει και να υποστηρίξει την νέα μητέρα. Μην σοκάρεστε ή απογοητεύεστε αν η σύζυγος ή σύντροφος σας εκμυστηρευτεί ότι δεν αισθάνεται ιδιαίτερα ενθουσιασμένη. Δώστε της χώρο και χρόνο να εκφραστεί. Δείξτε υπομονή, υποστηρίξτε την και συμβουλευτείτε έναν ειδικό για το πώς μπορείτε να συμμετέχετε στη θεραπεία.
Η επιλόχειος ψύχωση είναι σπάνια (1 έως 2 / 1000 γεννήσεις) και εμφανίζεται 3 με 14 ημέρες μετά τον τοκετό. Η συμπτωματολογία της περιλαμβάνει έμμονες και παράξενες ιδέες, ψυχαναγκαστικές σκέψεις, ψευδαισθήσεις και παραλήρημα -συνήθως διωκτικό, ιδέες μεγαλείου που προβάλλονται στο παιδί, αϋπνία, σύγχυση και αποδιοργάνωση ενώ παρατηρείται μεταβλητότητα στη συμπεριφορά με εναλλαγές ευφορίας – κλάματος, θυμού-στενοχώριας, κίνδυνο αυτοκτονίας και βρεφοκτονίας. Η νοσηλεία και η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της.