Καρδιά, καρκίνος και… ιατρικά λάθη. Αυτή είναι το «τρίγωνο του θανάτου», σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, η οποία αποκαλύπτει ότι τα λάθη των γιατρών αποτελούν την τρίτη κυριότερη αιτία θανάτου, μετά την καρδιοπάθεια και τον καρκίνο, τουλάχιστον στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα μπορούσε βάσιμα να υποθέσει κανείς ότι και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες κάτι ανάλογο συμβαίνει, μόνο που δεν γίνεται ευρέως γνωστό. Όσο για τις αναπτυσσόμενες και φτωχότερες χώρες, σε αυτές το πρόβλημα των θανατηφόρων ιατρικών λαθών είναι ακόμη χειρότερο.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς της Βαλτιμόρης, με επικεφαλής τον καθηγητή χειρουργικής Μάρτιν Μάκαρι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό “British Medical Journal”, ανέλυσαν στοιχεία από τα αμερικανικά νοσοκομεία και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάθε χρόνο στις ΗΠΑ τουλάχιστον 250.000 θάνατοι (σχεδόν το 10% των συνολικών θανάτων μέσα σε ένα έτος) οφείλονται σε κάποιου είδους ιατρικό σφάλμα.

Στην πρώτη θέση, σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ, βρίσκονται οι θάνατοι από καρδιά (περίπου 615.000 ετησίως) και ακολουθούν οι θάνατοι από καρκίνο (περίπου 592.000). Στην τέταρτη θέση -μετά τα ιατρικά λάθη- είναι οι θάνατοι από χρόνιες πνευμονοπάθειες (147.000) και στην πέμπτη τα ατυχήματα (133.000).

Τα θανατηφόρα λάθη των γιατρών περιλαμβάνουν τη λανθασμένη διάγνωση ασθένειας, τη χορήγηση φαρμάκων στα οποία ήσαν αλλεργικοί οι ασθενείς, τους θανάτους από λοιμώξεις που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, τα σφάλματα στις χειρουργικές επεμβάσεις, το λάθος ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή και άλλα.

Μέχρι σήμερα, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν κάποιον αξιόπιστο μηχανισμό για να καταγράφει τους θανάτους από ιατρικά λάθη. Ο αριθμός των 250.000 θανάτων ετησίως βασίζεται σε στατιστική εκτίμηση.

Όμως οι ερευνητές επεσήμαναν ότι αυτή η εκτίμηση μάλλον είναι χαμηλότερη από την πραγματικότητα, καθώς κατά πάσα πιθανότητα οι θάνατοι από ιατρικά λάθη είναι ακόμη περισσότεροι, καθώς περιλαμβάνουν μόνο όσους συμβαίνουν στα νοσοκομεία, όμως ιατρικά λάθη συμβαίνουν και εκτός νοσοκομείων.

Οι αμερικανοί επιστήμονες ζητούν να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια και συστηματική καταγραφή στο ζήτημα των ιατρικών λαθών, ώστε να επικρατήσει μια άλλη κουλτούρα, που θα διευκολύνει τους γιατρούς να μαθαίνουν από τα λάθη τους. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι δεν είναι ασφαλώς ρεαλιστικό να εξαλειφθούν τα ανθρώπινα λάθη από την ιατρική, αλλά μπορούν να βελτιωθούν τα ιατρικά πρωτόκολλα, τα «δίχτυα» ασφαλείας και οι νοοτροπίες του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, έτσι ώστε να μειωθεί ο αριθμός των σφαλμάτων.

Η μελέτη πάντως αναγνωρίζει ότι βασικό εμπόδιο για μεγαλύτερη διαφάνεια και καταγραφή των ιατρικών λαθών αποτελεί ο φόβος -όχι αβάσιμος- των γιατρών και των νοσοκομείων ότι, αν παραδεχθούν το μοιραίο λάθος τους, τότε θα συρθούν στα δικαστήρια από τους συγγενείς των θανόντων.

Στην Ελλάδα θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να υπάρξει μια ανάλογη εκτίμηση. Στην πρώτη πεντάδα θα υπάρχει και το Μνημόνιο και μετά ενδεχομένως και το μαράζι για την κατσίκα του γείτονα που δεν ψόφησε. Κατάρες κοινωνικών δικτύων και λάθος ζώδιο θα πλαισιώσουν την πρώτη δεκάδα.