Η ζωή μας είναι μια αέναη επιστροφή. Ένας αέναος κύκλος με πολλές ενδιάμεσες στάσεις που καταλήγει στο ίδιο σημείο. Μια δεύτερη ανάγνωση ενός βιβλίου είναι κι αυτή μια επιστροφή. Επιστροφή σε έναν κήπο που κάποτε περπάτησες. Και την πρώτη φορά εκτίμησες τούτα κι εκείνα. Τη δεύτερη φορά, πιο έμπειρος πια, βλέπεις άλλα που δεν είδες την πρώτη. Σαν εκείνες τις παλιές ταινίες που τόσες φορές τις έχεις δει και την τελευταία φορά ανακαλύπτεις και κάτι καινούργιο. Κάπως έτσι ένοιωσα όταν ξαναδιάβασα το βιβλίο του καλού φίλου Κωνσταντίνου Τριανταφυλλάκη, Ημερολόγια Χαρμολύπης.

Τι είναι λοιπόν τα Ημερολόγια Χαρμολύπης; Είναι τα ημερολόγια καταστρώματος όχι καραβιών, αλλά ανθρώπων. Κάθε ημερολόγιο είναι μια μικρή ιστορία του ταξιδιού κάθε ήρωα του βιβλίου. Υπάρχει ένα κοινό σημείο εκκίνησης για όλους. Ο Έβρος. Και υπάρχει κι ένα κοινό σημείο αναφοράς, ένας φάρος κοινός για όλους. Ο δάσκαλος. Ο οποίος δεν είναι μόνο ένας φάρος αλλά είναι και το σημείο επιστροφής στο οποίο γίνεται λογοδοσία. Αναφορά πεπραγμένων. Καθένας τους βέβαια χάραξε το δικό του δρομολόγιο. Συνάντησε και Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες και τον οργισμένο Ποσειδώνα. Μέσα από το ταξίδι του καθενός ξεδιπλώνεται παράλληλα το σκηνικό μια Ελλάδας που άλλαξε ριζικά.

Το βιβλίο είναι γεμάτο νοσταλγία και αγάπη. Νοσταλγία για ένα κόσμο που ήταν κάποτε αλλιώς. Με άλλες μυρωδιές και άλλες γεύσεις. Αλλά «εξελίχθηκε» και δε μετράει πια βαγόνια τρένων σε επαρχιακούς σταθμούς αλλά μερίσματα και τετραγωνικά. Είναι φανερό ότι ο συγγραφέας είναι δεμένος με τον τόπο του. Και επιστρέφει πάντα εκεί. Η σύγκριση του παρόντος με το παρελθόν, η σύγκριση ενός καταναλωτικού κόσμου που γκρεμίζεται με ένα κόσμο που ήταν φτωχότερος αλλά πιο ανθρώπινος είναι καταλυτικός. Κάπου το μέτρο χάθηκε. Τα νεανικά όνειρα έγιναν αχνά. Και υπάρχει μια διάχυτη πίκρα για το γεγονός αυτό.

Αλλά φύσει αισιόδοξος ο συγγραφέας, δεν απεμπολεί την ελπίδα. Η πίστη στον άνθρωπο, η πίστη στην πλατωνική ιδέα του Αγαθού μπορεί να χαλυβδώσει και τον πιο αδύναμο. Αρκεί να χαραχθεί μια καινούργια πορεία απαλλαγμένη από τις λοξοδρομήσεις του παρελθόντος. Μακριά από την Κίρκη και τα μάγια της.

Ένας κύκλος είναι η ιστορία του βιβλίου. Ένας κύκλος με ένα κέντρο αναφοράς. Άλλοι δεμένοι πιο σφιχτά δεμένοι με το κέντρο, άλλοι λιγότερο. Μήπως όμως, όπως και η ζωή μας ένας κύκλος δεν είναι; Όπως και οι χοροί μας, τα θέατρά μας, οι αγορές μας.  Το ερώτημα είναι αν το κέντρο είναι ξεκάθαρο, στέρεο και αν το σχοινί που μας δένει με αυτό αντέχει.

Ταξίδια ζωής λοιπόν οι ιστορίες του Κωνσταντίνου με την αίσθηση της νοσταλγίας, του απολογισμού και της επιστροφής σε κάτι γνήσιο.

Τέλος, η Ελλάδα που αγαπάει βρίσκεται παντού μέσα στις σελίδες του. Όπως βρισκόταν και στο προηγούμενο βιβλίο του και όπως φαντάζομαι θα είναι και στο επόμενο.

Γιάννης Φελεμέγκας