Η κακοποίηση των παιδιών δυστυχώς αποτελεί συχνό φαινόμενο ειδικά στη σύγχρονη εποχή. Η κακοποίηση σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα δεν έχει διάκριση φύλου καθώς αγόρια και κορίτσια πέφτουν θύματα στα ίδια ποσοστά σε όλο τον πλανήτη.

Σε αρκετές περιπτώσεις τα παιδιά κακοποιούνται σωματικά ή σεξουαλικά από τους ίδιους τους γονείς ή από άτομα που προέρχονται από το στενό συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον (πατέρας, παππούς, θείος, ξάδερφος κλπ.). Συχνά μάλιστα η κακοποίηση μπορεί να είναι ανεκτή ακόμη και από τη μητέρα του παιδιού-θύματος για χρόνια. Το παιδί από την άλλη συνήθως δεν τολμά να αποκαλύψει τι συμβαίνει από φόβο.

Τα κακοποιημένα παιδιά εμφανίζουν συνήθως έντονα προβλήματα συμπεριφοράς και προσωπικότητας. Τα πιο συχνά είναι η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές και οι φοβίες, οι αυτοκαταστροφικές τάσεις, η παραβατική συμπεριφορά, η χρήση ουσιών, ο αλκοολισμός, η σχολική άρνηση και η πτώση της επίδοσης και η πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Συνήθως οι γονείς που κακοποιούν έχουν υπάρξει και οι ίδιοι θύματα αιμομικτικών σχέσεων στην παιδική τους ηλικία ή έχουν βιώσει σωματική ή λεκτική βία μέσα στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Επίσης, κάποιοι από αυτούς τους γονείς είναι χρήστες ουσιών, αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το αλκοόλ ή πάσχουν από σοβαρές ψυχικές διαταραχές.

Η οικονομική δυσχέρεια, η ανεργία και η πίεση από τις ευθύνες και τις δυσκολίες της ζωής προκαλούν θυμό και επιθετικότητα στους ενήλικες που συνήθως την ξεσπούν άδικα στα παιδιά, επειδή δεν έχουν τη δυνατότητα να αμυνθούν και έτσι είναι τα εύκολα θύματα.

Ο κοινωνικός αποκλεισμός και η έλλειψη υποστηρικτικών δικτύων της οικογένειας έχει ως αποτέλεσμα να είναι περισσότερο ευάλωτη στην κακοποίηση από το κοινωνικό περιβάλλον (πχ. ρομά, μετανάστες, αποφυλακισμένοι, απεξαρτημένοι κλπ.).

Επίσης, παιδιά με αναπηρίες, νοητική υστέρηση και υπερκινητικότητα ή παιδιά που είναι υπερβολικά ζωηρά έχουν αυξημένες πιθανότητες να κακοποιηθούν σωματικά από τους γονείς που έχουν υπερβολικές προσδοκίες, δε διαθέτουν υπομονή και δοκιμάζονται συχνά από απογοητεύσεις με αποτέλεσμα να βιώνουν ματαίωση που δεν είναι σε θέση να την επεξεργαστούν.

Υπάρχουν δυστυχώς και οι γονείς που θεωρούν τη σωματική τιμωρία και χειροδικία σαν τον ιδανικό τρόπο διαπαιδαγώγησης και οριοθέτησης αφού όπως οι ίδιοι υποστηρίζουν αναγκάζονται να το κάνουν γιατί δε βρίσκουν άλλη λύση για να ηρεμήσει, να συνετιστεί και να συνεργαστεί το παιδί τους. Οι παραπάνω γονείς συνήθως δηλώνουν μετανιωμένοι εκ των υστέρων για τις πράξεις τους και νιώθουν ενοχές αλλά συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν το ίδιο μοτίβο συμπεριφοράς και αρνούνται να λάβουν βοήθεια από ειδικό.

Όσον αφορά στη σεξουαλική κακοποίηση, συχνότερα γίνεται από άνδρες και πολλές φορές συναινούν και οι γυναίκες σύζυγοι δείχνοντας έτσι μια ανεκτική και παθητική στάση αποδοχής αυτής της αποτρόπαιας και απάνθρωπης πράξης.

Τα παιδιά-θύματα της σεξουαλικής κακοποίησης κυριεύονται από συναισθήματα τρόμου, ντροπής και βιώνουν πολλές ενοχές και έντονες εσωτερικές συγκρούσεις. Εξαιτίας αυτής της συναισθηματικής αναταραχής και φόρτισης, κρύβουν το τραγικό “οικογενειακό μυστικό” και το καμουφλάρουν όσο πιο καλά μπορούν και συνήθως δεν καταγγέλουν την κακοποίηση με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να καταλήγουν ακόμη και στο θάνατο. Πολλές μάλιστα υποθέσεις παιδικής κακοποίησης παραμένουν ανεξιχνίαστες για χρόνια ή για πάντα.