Η επικοινωνία στο πλαίσιο του δημόσιου διαδικτυακού περιβάλλοντος αντικατέστησε το ιδιωτικό παλιάς τεχνολογίας τηλέφωνο. Το μέσο θριάμβευσε επί του σκοπού (επικοινωνία) και άλλαξε το χαρακτήρα του τελευταίου.

Αρχικά, ο κλασικός, διακοπτόμενος, τονιζόμενος λόγος έδωσε τη θέση του στον σύντομο εικονοποιημένο λόγο. Στη συνέχεια, η επικοινωνία μετατράπηκε σε δημόσια εξομολόγηση και έλεγχο. Τα social media είναι «φίλοι – εξομολογητές» δημοσίου χαρακτήρα, πλειοψηφικής αισθητικής και ουσίας. Περαιτέρω είναι και ελεγκτές παρουσίας και αποδεκτής εικόνας και συμπεριφοράς.

Παλαιότερα, η επιβράβευση ή απόρριψη μιας θέσης, συμπεριφοράς ή εικόνας γινόταν μέσω προσωπικής επαφής, σύμφωνα με ένα παραδοσιακό σύστημα αξιών με ατομικές μεν διαφορές αλλά ενταγμένο σ’ ένα πλαίσιο γνωστό. Στα social media, ο χρήστης ανεβάζει κείμενα, σχόλια, συζητήσεις ή φωτογραφίες ανεξαρτήτως συστήματος αξιών και κυρίως σε δημόσια κρίση και πλαίσιο. Η επάρκεια της θέσης του, άποψης ή εικόνας κρίνεται πλειοψηφικά και αναλόγως της αποδοχής – διασημότητας στην ηλεκτρονική παρέα.

Ο μηχανισμός ενοχής για την ανεπάρκεια ή την ηθική μεταφέρεται από τη σφαίρα της παραδοσιακής κοινωνικής ηθικής στην πρόθεση της απόλυτης πλειοψηφίας.

Για τα social media, δεν υπάρχει απόσυρση από το πεδίο. Δεν υπάρχει «δεν ήμουν εκεί», υπάρχει «ήμουν εκεί αλλά…». Ο έλεγχος έγινε αναπόσπαστο μέρος της νέας διαδικτυακής επικοινωνίας.

Για εμάς τα παραπάνω είναι επιλογή, αφού φαίνεται να προτιμούμε την εικονοποιημένη δημόσια επικοινωνία από την ιδιωτική, οριοθετημένη, του παρελθόντος.

Για τα παιδιά όμως εγείρεται το ζήτημα, αν έχουν την επιλογή να αποφασίσουν ελεύθερα και κυρίως ιδιωτικά.

Αλεξία Ζήση

M.Sc. Συστημική Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Συνεργάτη του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου – Πολυχώρου Animus Corpus

*Περισσότερες πληροφορίες για τις παροχές υπηρεσιών του Animus Corpus, καθώς και για το βιογραφικό της Ψυχολόγου, στην ιστοσελίδα www.animuscorpus.gr