Ο Ρίτσαρντ Θέιλερ είναι ο νικητής του βραβείου Νόμπελ Οικονομίας 2017, για τη συνεισφορά του στο πεδίο των συμπεριφορικών οικονομικών (behavioural economics), όπως ανακοίνωσε η σουηδική ακαδημία των επιστημών.

Συνολικά, η συνεισφορά του Ρίτσαρντ Θέιλερ έγκειται στο ότι έχει χτίσει μια γέφυρα μεταξύ της οικονομικής και της ψυχολογικής ανάλυσης για την ατομική λήψη αποφάσεων, αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση για το βραβείο, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 9 εκατ. σουηδικών κορονών (945.000 ευρώ).

«Τα εμπειρικά του ευρήματα και οι προβλέψεις του σε θεωρητικό επίπεδο συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία του νέου και ταχέως αναπτυσσόμενου τομέα της συμπεριφορικής οικονομικής, που έχει σημαντικό αντίκτυπο σε πολλούς τομείς οικονομικής έρευνας και πολιτικής» προστίθεται στη σχετική ανακοίνωση.

Τι είναι αυτό που καθιστά τόσο κρίσιμη τη λήψη αποφάσεων που οδήγησε και σε Νόμπελ;

Ο Simon (Βραβείο Νόμπελ επίσης) δίνει έναν πλήρη ρο ορισμό στη “λήψη αποφάσεων”. Υποστηρίζει ότι τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι:

α) Η εξεύρεση ευκαιριών (διαφορά υπάρχουσας-επιθυμητής κατάστασης),

β) Η εξεύρεση πιθανών τρόπων δράσης (εναλλακτικές),

γ) Η επιλογή μεταξύ τρόπων δράσης (απόφαση).

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η “λήψη αποφάσεων” αποτελεί μια διανοητική διεργασία η οποία προηγείται της δράσης του ατόμου ή του στελέχους της οργάνωσης.

Η σπουδαιότητά της τόσο για την προσωπική ζωή κάθε ανθρώπου όσο και για τις επιχειρήσεις ή τους οργανισμούς είναι προφανής. Κάθε διοικητικό στέλεχος σπαταλά ένα μεγάλο μέρος του χρόνου του λαμβάνοντας αποφάσεις. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι όποιος λαμβάνει αποφάσεις είναι διοικητικό στέλεχος. To management είναι εξ ορισμού μια ευρύτερη δραστηριότητα από αυτήν της λήψης αποφάσεων. Όμως ένα διοικητικό στέλεχος δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό, όταν δεν είναι ικανό να λάβει τις σωστές αποφάσεις στο σωστό χρόνο.

Η λήψη σωστών αποφάσεων δεν είναι απλή και εύκολη διανοητική λειτουργία, αφού συνήθως κάθε απόφαση απαιτεί το συνδυασμό ενός μεγάλου αριθμού πληροφοριών, γνώσεων, χαρακτηριστικών προσωπικότητας, ικανοτήτων, τεχνικών. Επιπλέον, διαταράσσει ισορροπίες, προκαλώντας μικρές ή μεγάλες συγκρούσεις, και οδηγεί σε αποτελέσματα τα οποία μπορούν να προσδιοριστούν μόνο με μικρή συνήθως πιθανότητα.