Το γερμανικό υπουργείο Άμυνας έθεσε το χειρότερο σενάριο για το έτος 2040 σε ένα μυστικό έγγραφο που διέρρευσετο Der Spiegel την περασμένη εβδομάδα: «Η διεύρυνση της ΕΕ έχει εγκαταλειφθεί σε μεγάλο βαθμό και περισσότερα κράτη έχουν εγκαταλείψει την κοινότητα … όλο και πιο ασταθής, μερικές φορές χαοτικός και επιρρεπής σε συγκρούσεις, ο κόσμος έχει αλλάξει δραματικά, το ίδιο και το επίπεδο ασφάλειάς του

Το έγγραφο των 120 σελίδων, με τίτλο Στρατηγική Προοπτική 2040, είναι ένα έγγραφο πολιτικής για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση – και τα σενάρια που θέτει μοιάζουν ζοφερά αλλά ρεαλιστικά: μια σύγκρουση Ανατολής-Δύσης στην οποία κάποια κράτη της ΕΕ εντάσσονται στη ρωσική πλευρά ή μια «πολυπολική» Ευρώπη, όπου ορισμένα κράτη υιοθετούν το ρωσικό οικονομικό και πολιτικό μοντέλο ενάντια στη Συνθήκη της Λισσαβόνας.

Η ύπαρξη και μόνο του κειμένου είναι ένα σημάδι της αυξημένης έντασης στο παγκόσμιο σύστημα. Η παράδοση του γερμανικού στρατού να σχεδιάζει και να προετοιμάζει υλικοτεχνικά το μέλλον για κάθε ενδεχόμενο ξεκίνησε από τον διάσημο Γερμανό στρατιωτικό Moltke στη δεκαετία του 1850 και έχει δώσει αποτελέσματα τρεις φορές με αρχική επιτυχία: το 1871 εναντίον της Γαλλίας, το 1914 και το 1939 έναντι της υπόλοιπης Ευρώπης. Στην εποχή του ψυχρού πολέμου το να κάνουν δηλώσεις για το μέλλον  Γερμανοί στρατηγοί  ήταν “πολύ επικίνδυνο”. Αυτό άλλαξε με την ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.

Παρά τους εντυπωσιακούς και πηχυαίους  τίτλους που έχει δημιουργήσει, το έγγραφο που διέρρευσε είναι, σε κάθε περίπτωση, υπερβολικό.

Σε τρία από τα έξι σενάρια, τα πράγματα πάνε τόσο καλά ώστε η Ευρώπη μοιάζει με την εποχή του Biedermeier, 1815-1848, ήτοι της εγχώριας ευδαιμονίας και της στρατιωτικής πλήξης.

Τα αρνητικά σενάρια – που βλέπουν τις ΗΠΑ να αγωνίζονται να αποφύγουν τον απομονωτισμό και την Κίνα να εμπλέκεται σε έναν πολιτιστικό πόλεμο με τη Δύση – γράφτηκαν πριν ο Ντόναλντ Τραμπ ήρθε στην εξουσία και πριν από τη στρατηγική του Xi Jinping για τη δημιουργία μιας κινεζικής σφαίρας επιρροής μέσω της δημιουργίας υποδομών στην Ασία.

Οι δημοσιογράφοι που διαρρέουν το έγγραφο έχουν παραλείψει λεπτομέρειες για το τι σκοπεύει να κάνει η Γερμανία σχετικά με την πιθανή κατάρρευση και κατακερματισμό της ΕΕ. Αλλά αν προκύψει τις συνέπειες θα τις αντιμετωπίσει ολόκληρος ο δυτικός κόσμος.

Αν και το φλέγον ζήτημα είναι η τρομοκρατία,  εξίσου σημαντικά είναι τα θέματα της οικονομίας και η συνακόλουθη δυσφορία των λαών για το οικονομικό περιβάλλον καθώς και τα υψηλά επίπεδα μετανάστευσης. Έχουν αρχίσει να ανοίγουν τρύπες στο ίδιο το ύφασμα της ίδιας της ΕΕ – μέσω της ελληνικής κρίσης του 2015, του Brexit, καθώς και του αδιεξόδου μεταξύ των κυβερνήσεων Πολωνίας, Ουγγαρίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αυτή τη στιγμή, το ζήτημα που βρίσκεται στο επίκεντρο των γερμανικών πολιτικών είναι η πρόταση του Γάλλου προέδρου Emanuel Macron σχετικά με την επιτάχυνση της οικονομικής ολοκλήρωσης της Ευρώπης, την οποία σχεδόν όλοι στη Γερμανία επιθυμούν να απορρίψουν:

-Το CDU / CSU της Angela Merkel καθώς θα συνεπάγεται μεταφορά πόρων προς τις φτωχές χώρες της περιφέρειας

-Οι Σοσιαλδημοκράτες, διότι θα αποδυναμώσει την όποια κοινωνική προστασία των εργαζομένων έχει απομείνει

– Η άκρα δεξιά (AfD) επειδή η διαδικασία της ολοκλήρωσης  σημαίνει περισσότερη Ευρώπη.

Κάθε συζήτηση με γερμανούς πολιτικούς και ακτιβιστές μετά τις γερμανικές εκλογές περιστράφηκε γύρω από τους φόβους ότι τα εκατομμύρια των προσφάτων μεταναστευτικών ρευμάτων δεν θα ενσωματωθούν και ότι το αίτημα για περαιτέρω κοινωνική αλλαγή μεταξύ των ηλικιωμένων και των λιγότερο μορφωμένων Γερμανών ολοένα και αυξάνεται.

Μετά το Brexit, οι ώριμες δημοκρατίες της Ευρώπης πρέπει να φροντίσουν να πείσουν για το έργο τους, δίνοντας ένα θετικό αφήγημα στους ολοένα και πιο επικριτικούς πολίτες τους.

Ωστόσο, δεν μπορούν, επειδή η μόνη συνεπής πολιτική που έχει η Ευρώπη είναι περισσότερη παγκοσμιοποίηση και περισσότερη “αγορά”, πράγματα που απορρίπτουν οι λαοί.

Εν τω μεταξύ, η Ρωσία και η Κίνα δεν περιορίζονται πλέον σε περιφερειακό ρόλο. Έχουν αρχίσει να «ροκανίζουν» τη Δύση. Ένα νέο “μεγάλο παιχνίδι” παίζεται στην Ανατολική Μεσόγειο και η Δύση μόλις απέκτησε  στρατηγική.

Το προηγούμενο  Σαββατοκύριακο απεδείχθη  ότι ο κατηγορούμενος σύμβουλος του Τrum, Γιώργος Παπαδόπουλος, είχε επισκεφθεί την Αθήνα κατά το διάστημα της επίσκεψης του Προέδρου Πούτιν. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι συναντήθηκαν, αλλά δεν χρειάστηκε. Ο συνομιλητής του Παπαδόπουλου στην ελληνική κυβέρνηση είναι ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος, ο οποίος ηγείται ενός μικρού εθνικιστικού κόμματος στο συνασπισμό υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ  και είναι ένας από τους πιο πολιτικούς που βλέπουν θετικά το Κρεμλίνο, σε οποιαδήποτε κυβέρνηση του ΝΑΤΟ.

Τώρα, αφού η ΕΕ διέταξε τη μαζική ιδιωτικοποίηση ελληνικών περιουσιακών στοιχείων, κινητοποιήθηκαν κινεζικά κεφάλαια, αγοράζοντας ολόκληρο το λιμάνι των εμπορευματοκιβωτίων του Πειραιά και υπογράφοντας τον Αύγουστο επενδυτικές συμφωνίες ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ με την Ελλάδα. Όπως δήλωσε ο Κώστας Δουζίνας, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ηγείται της επιτροπής άμυνας του ελληνικού κοινοβουλίου: «Ενώ οι Ευρωπαίοι ενεργούν προς την Ελλάδα σαν μεσαιωνικές βδέλλες, οι Κινέζοι συνεχίζουν να επενδύουν».

Εάν οι Γερμανοί καταστρώνουν σχέδια έκτακτης ανάγκης για την κατάρρευση της Ευρώπης και τη διάσπαση της παγκόσμιας τάξης, τότε πιθανώς κάποιος στην Ακαδημία Αμυντικής Αριστείας του Ηνωμένου Βασιλείου, στο Shrivenham, κάνει το ίδιο. Θα ήταν καλύτερα, όμως, αν οι πολιτικοί άρχισαν να ασχολούνται με το βρετανικό εκλογικό σώμα με μια νηφάλια και μη κομματική εκτίμηση του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε.

Η Ρωσία του Πούτιν διεξάγει «υβριδικό» πόλεμο εναντίον των δυτικών δημοκρατιών. όχι μόνο μέσω επιθέσεων στον κυβερνοχώρο ή με την τοποθέτηση διαφημίσεων αξίας εκατομμυρίων λιρών για ψεύτικες ειδήσεις στο Facebook.. Χρηματοδοτεί επίσης λαϊκίστικα κόμματα και χρησιμοποιεί την επιρροή των μέσων μαζικής ενημέρωσης για να προάγει τη λύπη, τη διαφθορά και τη σκλήρυνση των αρχών στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες.

Με τη σειρά του, υπάρχει μια τάση μεταξύ των κεντρώων “αστών” πολιτικών να δηλώνουν πως κάθε κάθε αντίθεση στο status quo – πρόσφατα στο καταλανικό δημοψήφισμα – είναι εμπνευσμένο από το Κρεμλίνο.

Η υπόθεση -πίσωαπό την επαναλαμβανόμενη υπόσχεση του Ηνωμένου Βασιλείου για συνεργασία με την Ευρώπη στον τομέα της ασφάλειας μετά το Brexit-  είναι ότι οι μεγάλες χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και  Ισπανία )  θα παραμείνουν αφοσιωμένες στο ΝΑΤΟ, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Και ότι μια μεταρρυθμισμένη και αναζωογονημένη Ευρώπη θα προσφέρει αρκετές θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, ώστε να σπάσει η δυναμική του εθνικιστικού και του ξενοφοβικού στοιχείου.

Αλλά θα ήταν επίσης λογικό οι πολιτικοί να αρχίσουν να αντιλαμβόνονται ότι πλέον δεν υπάρχουν βεβαιότητες. Αν θέλουμε την τάξη, πρέπει να την δημιουργήσουμε – μέσω της δέσμευσης, της πολυμερούς προσέγγισης, προσαρμόζοντας τις δυνατότητες των δυνάμεων που αναδύονται και προωθώντας ανθεκτικούς δημοκρατικούς θεσμούς.

Αν αποτύχουμε να επιτύχουμε την τάξη, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κρίση, όταν οι ΗΠΑ δεν θα είναι πλέον αξιόπιστος σύμμαχο ούτε μια σταθερή δημοκρατία.

Ο νέος γραμματέας της άμυνας της Βρετανίας θα πρέπει να εξετάσει διεξοδικά το γερμανικό έγγραφο που διέρρευσε. Να κάνει νηφάλια ανάγνωση και να το συσχετίσει με τις περικοπές των αμυντικών δαπανών που του έχουν πει να κάνει.

Paul Mason, Guardian