Έτυχε αυτές τις μέρες να ξαναδώ μια μάλλον θαμμένη από τους κριτικούς ταινία. “Norman” αγγλιστί, no man ακούγεται, “ο κύριος Τίποτα” σε μια σπάνια τόσο επιτυχημένη μετάφραση ξένου τίτλου.

Ο Νόρμαν είναι ένας «μεσάζων», ένας σύμβουλος επιχειρήσεων, ένας σύμβουλος των συμβούλων επιχειρήσεων που προσπαθεί, συνήθως ανεπιτυχώς, να κλείσει διάφορες επιχειρηματικές συμφωνίες.

Ψοφάει για «δικτυώσεις», για επαφές με ανθρώπους σε κρίσιμα πόστα. Δεν έχει καταφέρει κάτι ιδιαίτερο μέχρι που θα βρει τον τρόπο για επαφή με έναν Ισραηλινό υπουργό, ο οποίος έπειτα από τρία χρόνια θα γίνει Πρωθυπουργός, ένας πολιτικός ηγέτης παγκόσμιας εμβέλειας που προωθεί την ειρήνη.

Ο Ρίτσαρντ Γκιρ δίνει τον καλύτερό του εαυτό σε έναν από τους καλύτερους ρόλους του.

Τσαλακώνεται, αφήνοντας πίσω και μακριά τον ρόλο του ζεν πρεμιέ. Και αυτό γίνεται συνειδητά, μιας και η μόνη γυναίκα την οποία κυνηγά και βρίσκει για δικτύωση και όχι για φλερτ, δηλώνει λεσβία. Πέφτει στις δαγκάνες της  αφελώς εκ πρώτης όψεως.

Εμπλεκόμενος με τον Πρωθυπουργό, θα πέσει στα δίχτυα της εξουσίας. Θα γίνει ένας φορτικός, ένα πιόνι, ένας «χρήσιμος ηλίθιος» που την κατάλληλη στιγμή θα τον βγάλουν παράφρονα και τρελό, ως άνθρωπο φαντασιόπληκτο, ως ένα άνθρωπο ο λόγος του οποίου δεν έχει καμία αξία. Έχει πέσει στη φάκα των Ισραηλινών Αρχών και η μαρτυρία του μπορεί να κοστίσει στον Πρωθυπουργό την καριέρα του.

Ένας γραφικός, ένας κύριος «τίποτα», που μόνο τον οίκτο μπορεί να προκαλέσει δεν μπορεί να βλάψει τον Πρωθυπουργό και όταν ο τελευταίος τον παίρνει τηλέφωνο –ενώ οι συνεργάτες του τον απέφευγαν όταν δεν τον κατσάδιαζαν- δείχνει συνεπαρμένος: «Δεν θα σε προδώσω ποτέ» καθησυχάζει τον Πρωθυπουργό, που μετά τη συνομιλία πετά το κινητό (το οποίο σημειωτέον δεν είναι smartphone) σε ένα σιντριβάνι (για το φόβο των Ιουδαίων).

Ενώ όλο το σύστημα έχει πειστεί πως ο τελικά αφελής, που «μεγαλοπιάστηκε», πρόσφερε την πλάτη του για να παίξει μπιλιάρδο ο “μεγάλος”, η ταινία έχει μια έξοχη ανατροπή.

Το «θύμα» είχε οδηγήσει μεθοδικά και βήμα-βήμα τα πράγματα στην κρίση. Και θα ποντάρει εκ του ασφαλούς στη μη πτώση του Πρωθυπουργού, στηρίζοντας και αγοράζοντας συγκεκριμένες εταιρείες (όχι αυτός βέβαια, “φίλοι” επιχειρηματίες), που συνδέονται άμεσα με τα κυβερνητικά πλάνα, τα οποία θα γκρεμίζονταν αν έπεφτε.

Θα βγάλει μια μεγάλη περιουσία. Το γεγονός πως διαθέτει ανώνυμα ένα τεράστιο ποσό για τη μη έξωση μιας Συναγωγής (στην οποία όλοι νόμιζαν πως τους δούλευε) δίνει έναν αχρείαστο μάλλον ηθικοπλαστικό χαρακτήρα στη δράση του.

Η ταινία είναι ένας ύμνος στην αφέλεια των πολιτικών, που αρέσκονται να λένε πως ξέρουν τα πάντα: ανθρώπους, χαρακτήρες, αντιδράσεις κάτω από διαφορετικές περιστάσεις. Που θεωρούν πως ελέγχουν και  κινούν τα νήματα, που γεννούν και χρησιμοποιούν «συστήματα» και καταστάσεις.

Η αίσθηση μεγαλείου που παθαίνουν τους κάνει ανήμπορους να δουν πως τελικά αυτοί είναι τα πιόνια: καλών ή κακών σκοπών, σοβαρών ή εντελώς λαμόγιων επιχειρηματιών, μικρή σημασία έχει.

Οι Πρωθυπουργοί, οι Πρόεδροι, οι άνθρωποι σε πολύ σημαντικές θέσεις είναι βασιλιάδες σε ένα διαφορετικό κάθε φορά σκάκι. Η προστασία τους επαφίεται στους άλλους. Πολλές φορές μένουν ακάλυπτοι σχεδιασμένα, έκθετοι σε ένα «απρόσμενο» ματ.

Ο γεννημένος στην Νέα Υόρκη Γιόζεφ Σένταρ, υπογράφει μια ταινία που θυμίζει πολύ την ελληνική πραγματικότητα.

Στο μέτρο που υπάρχουν ομοιότητες στις δομές (παρα)εξουσίας, οι συγκρίσεις μοιάζουν αναπόφευκτες.