Την Ημέρα της Ευρώπης γιορτάζουν σήμερα τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

Η 9η Μαΐου, η ημέρα επετείου της ιστορικής «Διακήρυξης Σουμάν», καθιερώθηκε ως η ημέρα εορτασμού της ειρήνης και της ενότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σε ομιλία του στο Παρίσι στις 9 Μαΐου 1950, ο Ρομπέρ Σουμάν, ο τότε Yπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, πρότεινε μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, η οποία θα απέτρεπε το ενδεχόμενο πολέμου μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών.

Βρισκόμαστε στο 1950, τα κράτη της Ευρώπης προσπαθούσαν ακόμη να επουλώσουν τις πληγές τους από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο οποίος είχε λήξει πέντε χρόνια πριν. Αποφασισμένες να αποτρέψουν την επανάληψη ενός τέτοιου φρικτού πολέμου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατέληξαν στο ότι η συν-διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα καταρχάς θα καθιστούσε στο μέλλον έναν πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας – όπως επί λέξει αναφέρεται στη διακήρυξη – «όχι μόνον αδιανόητο αλλά και υλικά αδύνατο».

Ο Ρ. Σουμάν πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας ‘Ανθρακα και Χάλυβα, τα ιδρυτικά μέλη της οποίας ήταν η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία και  η BENELUX (Βέλγιο,  Ολλανδία το Λουξεμβούργο).

Έτσι έγινε πράξη και  πραγματικότητα, μέσα από μια ιστορική υπέρβαση εθνικών ανταγωνισμών, ο πρώτος από μια σειρά υπερεθνικών ευρωπαϊκών θεσμών οι οποίοι μέσα από τη μετεξέλιξή τους οδήγησαν με την πάροδο του χρόνου  των γεωπολιτικών εξελίξεων, των τεχνολογικών επαναστάσεων και των οικονομικών συνθηκών στη σημερινή «Ευρωπαϊκή Ένωση».

Η Συνθήκη για την ίδρυση του οργάνου αυτού υπεγράφη έναν χρόνο μετά, ενώ η προσχώρηση στην ΕΚΑΧ ήταν ανοικτή και σε άλλες χώρες.

Ο Σουμάν πίστευε ότι η δημιουργία κοινών οικονομικών συμφερόντων θα βοηθούσε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και θα αποτελούσε το πρώτο αλλά εξαιρετικά σημαντικό βήμα για την ενοποίηση της Ευρώπης.

«Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη», είπε χαρακτηριστικά ο Ρ. Σουμάν στην ιστορική του ομιλία.

Για να γιορτάσουν την Ημέρα της Ευρώπης, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ανοίγουν κάθε χρόνο τις πόρτες τους στο κοινό, διοργανώνοντας σειρά εκδηλώσεων.