Η μνήμη είναι η σημαντικότερη και πιο σύνθετη εγκεφαλική διεργασία η οποία αλληλεπιδρά και εξαρτάται από την προσοχή και τις εκτελεστικές λειτουργίες. Στην καθημερινότητά μας χρησιμοποιούμε την μνήμη για να πραγματοποίησουμε μία σειρά δραστηριοτήτων, να συναναστραφούμε με τον κόσμο και να μάθουμε καινούριες πληροφορίες ή δεξιότητες.

Κατά κύριο λόγο όμως η μνήμη χαρακτηρίζει την προσωπικότητά μας και το ποιοι είμαστε. Οι άνθρωποι που «ξεχνούν» είτε λόγω κάποιας νευροεκφυλιστικής/νευρολογικής διαταραχής είτε άλλων παθήσεων που έχουν ως συνέπεια την νοητική δυσλειτουργία ζουν σε ενα κλίμα άγχους, σύγχυσης και συνεχούς αβεβαιότητας.

Πώς λειτουργεί όμως η μνήμη; Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες, η μαθημένη γνώση, οι δεξιότητες και τα βιώματά μας καταγράφονται, αποθηκεύονται, κωδικοποιούνται και τέλος ανακαλούνται κάθε φορά που τα χρειαζόμαστε. Διαφορετικές εγκεφαλικές περιοχές είναι υπεύθυνες για τις πιο απλές ή πιο περίπλοκες διεργασίες της.

Με το γήρας,  ή λόγω βλάβης ή κάκωσης, με το άγχος ή τις συναισθηματικές δυσκολίες η μνήμη μπορεί να εμφανίσει δυσλειτουργία.

Αν κάποιος εμφανίσει υποκειμενικά προβλήματα ή το περιβάλλον του όλο και συχνότερα παρατηρήσει αλλαγές τότε ενθαρρύνεται το άτομο να εξετάσει την μνήμη του.

Στις νεότερες ηλικίες οι μνημονικές ελλείψεις οφείλονται σε άγχος, κατάθλιψη, κατάχρηση ουσιών ή σε κάποια νευροεκφυλιστική διαταραχή όπως Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Συστήνεται εξέταση και κάποιας μορφής παρέμβαση ψυχοθεραπευτική ή νοητικής ενδυνάμωσης.

Σε μεγαλύτερες ηλικίες απαραίτητη είναι η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με εξάσκηση και ενδυνάμωση ειδικότερα αν υπάρχουν ενδείξεις για ανοϊκό σύνδρομο με γνωστότερη μορφή την Νόσο Alzheimer’s (ηλικίες 60+).

Πώς να κρατήσετε την μνήμη σας σε καλή κατάσταση: βασικό ρόλο παίζει η κοινωνικοποίηση και η συναισθηματική ισορροπία. Αν έχετε χρόνιο άγχος μπορεί να έχετε παρατηρήσει να «ξεχνάτε». Το παρατεταμένο στρες τόσο σε ένταση όσο και διάρκεια μπορεί να βλάψει τα κύτταρα του εγκεφάλου μακροπρόθεσμα ειδικά στον ιππόκαμπο. Σε περίπτωση που αισθάνεστε ότι το άγχος σας δεν είναι διαχειρίσιμο απευθυνθείτε στον γιατρό σας ή σε κάποιο ειδικό ψυχικής υγείας. Ξεκινήστε μία ήπια σωματική δραστηριότητα ή άσκηση (γιόγκα ή πιλάτες).

Η συχνή άσκηση ενεργοποιεί τις ενδορφίνες που σχετίζεται με την καλή διάθεση και ενισχύει την ομαλή αιμάτωση του εγκεφάλου αποφορτίζοντας και τονώντας τον οργανισμό. Οι διαταραχές ύπνου οδηγούν σε αδυναμία προσοχής άρα και διαταραχές μνήμης για αυτό προσέξτε τον.

Τέλος η ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή βοηθά στην λειτουργία των νευροδιαβιβαστών. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών δρουν ευεργετικά στην μνήμη καθώς και τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β12. Αποφύγετε τα πολλά λιπαρά και τις τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες που αυξάνουν τις πιθανότητες καρδιαγγειακών παθήσεων. Μειώστε ή κόψτε το κάπνισμα.

Τα άτομα μεταξύ 55-75 ετών πρέπει να υποβάλλονται σε εξέταση, ειδικά αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό νευρολογικής διαταραχής ή προσωπικό ιστορικό υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη, ισχαιμικού ή αιμορραγικού εγκεφαλικού, νευρολογικής πάθησης, κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης, ολικής αναισθησίας ή χημειοθεραπείας ώστε να γίνει έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

Θα πρέπει να εξετάσετε την μνήμη σας:

-Αν θεωρείτε πως ξεχνάτε ονόματα ή πρόσωπα ακόμα κι αν καθυστερείτε να τα θυμηθείτε.

-Αν έχετε δυσκολία σε μια συζήτηση γιατί δεν βρίσκετε εύκολα τις λέξεις.

-Αν δυσκολεύεστε να μάθετε καινούριες πληροφορίες.

-Αν δυσκολεύεστε να θυμηθείτε συζητήσεις ή γεγονότα.

-Αν έχετε προβλήματα προσανατολισμού χώρου και χρόνου

-Αν ξεχνάτε συστηματικά διάφορα προσωπικά σας αντικείμενα.

-Αν έχετε παρατηρήσει αλλαγές στις καθημερινές σας δραστηριότητες.