Για ακόμη μία φορά τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται λόγος για το άρθρο 16 και ειδικά για την παράγραφο 5:

«H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους»

Να δούμε και την παράγραφο 4 για μια συνολικότερη εικόνα της διάθεσης του Νομοθέτη:

«Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους».

Συνοψίζουμε μιας και το άρθρο αφορά τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Δωρεάν παιδεία για όλους. Κρατικά Πανεπιστήμια. Δεν πρέπει να λησμονούμε πως μεταπολεμικά οι δύο αυτές δικλείδες έδωσαν τη δυνατότητα σε παιδιά αγροτικών οικογενειών και της εργατικής τάξης, όχι απλά να σπουδάσουν, αλλά πολλές φορές και να μεγαλουργήσουν.

Και ναι, δεν υπάρχει αμφιβολία πως χωρίς κρατική ανώτατη εκπαίδευση, τα παιδιά αυτά δεν θα έχουν ούτε και σήμερα τη δυνατότητα να σπουδάσουν.

Όμως πρέπει να δούμε αν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες. Διότι το ΄50 και το ΄60 και το άσυλο είχε ένα εντελώς διαφορετικό νόημα από την ασυλία παρεμπορίου, στο οποίο εστιάζεται σήμερα.

Υπάρχουν και τα συχνά περιστατικά ανομίας, απότοκα της έλλειψης ελέγχου, αλλά η διαρκής επίκλησή τους ιδεολογικοποιεί περαιτέρω τη συζήτηση.

Η άρχουσα τάξη δεν είχε ούτε τότε, δεν έχει ούτε τώρα κανένα θέμα. Σπουδάζει τους γόνους της στα καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου και τους προορίζει για να διοικήσει τις επιχειρήσεις της, συχνά και το ίδιο το Κράτος, αμπαλάροντας και φέρνοντας πίσω στη χώρα, τις νέες τάσεις του φιλελευθερισμού, της σοσιαλδημοκρατίας, του κομμουνισμού, αναλόγως και των οικογενειακών παραδόσεων.

Παιδιά που εννοείται πως έχουν φοιτήσει σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια εξ απαλών ονύχων.

Η διατήρηση του «αξιακού άρθρου 16» λοιπόν,  χτυπά μόνο τη μεσαία τάξη. Που έχει τη δυνατότητα, «ματώνει» και στέλνει τα τέκνα της στο εξωτερικό, συχνά για μεταπτυχιακά, ακόμη και αμέσως μετά το Λύκειο.

Αν υπήρχαν μη κρατικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα, προφανώς και θα τα προτιμούσαν, γλιτώνοντας τα έξοδα διαμονής και μετακίνησης.

Η ίδρυση μη κρατικών Πανεπιστημίων δεν είναι ούτε απλή, ούτε εύκολη υπόθεση και πρέπει να γίνει με αυστηρά κριτήρια και προδιαγραφές.

Στις τωρινές συνθήκες που όλοι συμφωνούν με την ανάσχεση του brain drain, μήπως θα ήταν μια λύση που πρέπει να δοκιμαστεί;

Μήπως τα κρατικά Πανεπιστήμια, έχοντας πλέον ανταγωνισμό, γίνουν με τη σειρά τους καλύτερα;

Είναι βαθύ το θέμα και ασφαλώς έχει να κάνει και με τα επαγγελματικά δικαιώματα.

Σε μια πρώτη φάση ίσως θα ήταν σκόπιμο η ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση να περιοριστεί σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών και στην άμεση σύνδεση τους με την αγορά εργασίας.

Να δούμε και ποιοι θα είναι οι φορείς που θα θελήσουν να ασχοληθούν με την Ανώτατη Εκπαίδευση.

Έτσι όπως είναι το άρθρο 16 φαίνεται πως εξυπηρετεί συγκεκριμένες συντεχνίες.

Ίσες ευκαιρίες για όλους, θα πουν όλοι οι πολιτικοί, τώρα ειδικά που έρχονται κι εκλογές.

Αν το θέλουν πραγματικά να θεσμοθετήσουν μόνο κρατική εκπαίδευση από το Νηπιαγωγείο μέχρι τα διδακτορικά.

Αυτό δεν γίνεται, οπότε ας αφήσουμε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν.

Και με κρατικό έλεγχο, ας αξιολογήσουμε τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.

Κι ας δούμε τη συνολική προσφορά τους στην οικονομία μέσα στη δεκαετία.

Πάντως όπως είναι τώρα η κατάσταση στην Παιδεία έγινε Τέχνη το μονοπώλιο της γνώσης και Επιστήμη “η διατήρηση των κεκτημένων”.