Έχουν γραφεί χιλιάδες, εκατομμύρια λέξεις  (έτοιμες από καιρό) για τον Μίκη με στόχο να τον περικλείσουν, να τον χαρακτηρίσουν, να βρουν τι ήταν τελικά ο πιο διάσημος Έλληνας στο εξωτερικό.

Για έναν συνθέτη θα αρκούσε το συρτάκι του Ζορμπά, για μια παγκόσμια αναφορά η μουσική στο Σέρπικο, όμως ο Μίκης έγραφε ακατάπαυστα, συμφωνίες, μέχρι και μουσική για μπαλέτο, ενώ η μελοποίηση ποιημάτων του Ρίτσου, του Ελύτη, του Νερούντα θα γίνουν παγκόσμια κληρονομιά.

Επιτάφιος και Άξιον Εστί θα αποκτήσουν στα χέρια του άλλη υπόσταση, άλλη διάσταση και θα γίνουν φάροι στη μουσική παιδεία του ελληνικού λαού.

Το «Άξιον εστί» θα γίνει το πρώτο μεγάλο έργο του με χορωδία, το οποίο ο συνθέτης ονομάζει «λαϊκό ορατόριο – μετασυμφωνικό», που δηλώνει «όχι τόσο την χρονική απόσταση όσο την ποιοτική διαφορά ανάμεσα στη δυτική και την νεοελληνική μουσική τέχνη». Έμπνευσή του είναι η ποίηση του Ελύτη, αλλά και το δημοτικό τραγούδι, ενώ πολλά είναι τα καινοτόμα στοιχεία , όπως η ταυτόχρονη παρουσία αφενός του αφηγητή-ψάλτη και του λαϊκού τραγουδιστή και αφετέρου της κλασικής και της λαϊκής ορχήστρας.

Σύμβολο κατά του φασισμού, σύμβολο κατά της ελληνικής χούντας, από την οποία φυλακίστηκε, βασανίστηκε και εξορίστηκε πριν φύγει το 1970 για το αγαπημένο του Παρίσι, εκεί όπου ολοκληρώθηκε ως συνθέτης και μεγαλούργησε στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.

Και στα πολιτικά πράγματα θα είναι μια κατηγορία μόνος του. Οι δεξιοί ήταν πάντα καχύποπτοι με το αριστερό παρελθόν του, μέχρι που συμμετείχε στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη του 1990 ως Υπουργός Επικρατείας, υπό το φάσμα της πτώσης του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Η Αριστερά θα πάρει αποστάσεις από τον μοναδικό μουσικοσυνθέτη, ενώ θα βρει ακατανόητη και την αντίθεση του στην πρόσφατη συμφωνία των Πρεσπών.

Ο Μίκης όμως ήδη από τα είκοσι του χρόνια δείχνει να συνομιλεί μόνο με την Ιστορία, αγνοεί τις κομματικές ντιρεκτίβες, δε χωρά πουθενά: αναρωτιέται κανείς αν η πολιτική του δράση “ταΐζει” τη μουσική του έμπνευση ή το ανάποδο.

Το 2017 θα είναι η τελευταία μεγάλη χρονιά του: Η συναυλία που έδωσε στις 24 Μαΐου στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας η ιστορική ορχήστρα της πόλης, παίζοντας τρία συμφωνικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη (2η και 3η Συμφωνία και το «Οιδίπους Τύραννος») υπό τη διεύθυνση του Baldur Brönnimann, καθώς και η παράσταση – αφιέρωμα «ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΙΚΗ» στο Καλλιμάρμαρο στις 19 Ιουνίου. Για πρώτη φορά 1.000 χορωδοί από 30 πόλεις της Ελλάδας σχημάτισαν μία πελώρια χορωδία, η οποία με τη συνοδεία Συμφωνικής Μαντολινάτας απέδωσαν μερικά από τα αριστουργήματα του αξεπέραστου δημιουργού.

Θα φύγει πλήρης ημερών και πλήρης τιμών. Όπως του άξιζε, όπως του άρμοζε:

Βραβείο ειρήνης «Λένιν» της Σοβιετικής Ένωσης (1983), το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος που του απονεμήθηκε στις 24 Ιουλίου 1995 από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο , καθώς και το παράσημο του αξιωματικού της Λεγεώνας της Τιμής, ανώτατη διάκριση της Γαλλικής Δημοκρατίας (Μάρτιος 1996). Στις 27 Μαΐου 1996 το Πανεπιστήμιο Αθηνών τον αναγόρευσε «ομοθύμως» επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και τον Μάρτιο του 2000 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Τον Ιούλιο του 2002 τιμήθηκε με το γερμανικό μουσικό βραβείο «Έριχ Κόρνγκολντ» και τον Μάιο του 2005 με το διεθνές βραβείο μουσικής για το 2005 από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσικής και την UNESCO. Επίσης, τον Μάρτιο του 2007 τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, ενώ τον Μάιο του 2013 η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών τον εξέλεξε επίτιμο μέλος της και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους έγινε η επίσημη τελετή υποδοχής του.

Τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε τόση σημασία αν ο Μίκης δεν ήταν ένα βαθιά πολιτικό ον, που αφουγκραζόταν ευθέως το λαό και τον εκπροσωπούσε αυθεντικά.

Κατά της Χούντας των Συνταγματαρχών, αλλά στη συνέχεια και κατά των πολιτικών που έβαζαν νάρκες στο μέλλον αυτού του λαού: κατά της οκταετούς Αλλαγής, κατά των Μνημονίων, κατά οποιουδήποτε δεν προωθούσε μια χώρα ελεύθερη και ανεξάρτητη.

Ένας μεγάλος πατριώτης έφυγε, ο πιο διάσημος των Ελλήνων του εικοστού αιώνα.

Όπως έλεγε περιπαικτικά και με μεγαλειώδη αυτοσαρκασμό ο Μάνος Χατζηδάκις: η Ελλάδα έχει δύο μεγάλους συνθέτες: ο ένας είναι πούστης και ο άλλος κομμουνιστής!

Η Ρωμιοσύνη προσωποποιημένη: μια Ελλάδα μόνος του…