Η δυσλεξία ως μαθησιακό πρόβλημα της ανάγνωσης και της ορθογραφημένης γραφής, έχει χαρακτηριστεί ως η πιο συχνή νευροσυμπεριφοριστική δυσκολία .

Το ποσοστό εμφάνισής της ποικίλλει, ανάλογα με τις μελέτες και τα κριτήρια, με το μέσο όρο να αγγίζει το 10%, με τη συχνότητα να είναι μεγαλύτερη στα αγόρια.

Η δυσλεξία μπορεί να είναι επίκτητη, λόγω κάποιας εγκεφαλικής βλάβης, ή αναπτυξιακή που ενέχει και γενετικά στοιχεία.

Περίπου το 30% των γονιδίων μας επηρεάζει την ανάπτυξη και τη λειτουργία του εγκεφάλου και το 70% τα υπόλοιπα συστήματα του σώματός μας· τα γονίδια εμπλέκονται, ως έναν βαθμό, σε όλες τις συμπεριφορές του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένων και των μαθησιακών δυσκολιών.

Οι έρευνες δείχνουν ότι το 25%-65% των παιδιών που παρουσίασαν δυσλεξία είχαν έναν γονιό δυσλεκτικό.

Ο συντελεστής κληρονομικότητας της δυσλεξίας, από μελέτες οικογενειών, βρέθηκε να είναι 40%, δηλαδή η αιτιολογία της μαθησιακής δυσκολίας είναι κατά 40% γενετική και οφείλεται σε γονιδιακές παραλλαγές που φέρουν τα δυσλεκτικά άτομα και δεν έχουν τα φυσιολογικά, με την περιβαλλοντική παράμετρο να παραμένει ισχυρή.

Ο εν λόγω συντελεστής υπερβαίνει το 50% στις περιπτώσεις διδύμων δυσλεκτικών, διαφοροποιούμενος ανάλογα με την ικανότητα/ δεξιότητα που μελετάται.

Για παράδειγμα για την καλή ανάγνωση ο εν λόγω συντελεστής κυμαίνεται 21%-62%, για την αναγνώριση λέξεων 45%, για την ορθογραφική ικανότητα/ δεξιότητα, όπως και για τη φωνολογική αποκωδικοποίηση της σχέσης γράμματος- ήχου, ο συντελεστής κληρονομικότητας είναι επίσης υψηλός.

Παρά τις μελέτες με επίκεντρο  την ανάλυση οικογενειών και διδύμων, δεν ταυτοποιήθηκε κατά απόλυτο τρόπο κανένα γονίδιο, ούτε βρέθηκε κάποια μορφή μεντελικής κληρονομικότητας της δυσλεξίας.

Έχει όμως αποδειχθεί ότι πολλές αναπτυξιακές δυσκολίες και ειδικότερα η διαμόρφωση της δυσλεξίας είναι η αντανάκλαση των γονιδιακών επιδράσεων και αλληλεπιδράσεων μεταξύ τους και με το περιβάλλον. Στο γενετικό αυτό μέτωπο, με πολλές και επίπονες προσπάθειες, έχουν συσχετιστεί με τη δυσλεξία πολλές υποψήφιες γονιδιακές περιοχές που βρίσκονται στα χρωμοσώματα 1, 2, 3, 6, 7, 11, 15 και 18.

Πέραν των αναφερθέντων γονιδίων εμπλέκονται και άλλα· κατάσταση που υποδηλώνει ότι η δυσλεξία, εξαρτάται από πολλά γονίδια, και για το λόγο αυτό επηρεάζεται πολύ και από άλλους παράγοντες, όπως λ.χ. η νοημοσύνη μας και το ύψος μας.

Η συνθήκη αυτή σε συνάρτηση  με τον συνδυασμό των  παραλλαγών των γονιδίων που δείχνουν προδιάθεση, τα οποία φέρει κάθε δυσλεκτικό άτομο έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία διαφόρων τύπων δυσλεξίας· όπως και διαφορετικού βαθμό εκδήλωσής της.

Πολλά παιδιά πάντως κατάφεραν να νικήσουν αυτή τη δυσκολία, λόγω της ευπλαστότητας του εγκεφάλου και της σωστής αντιμετώπισης της δυσλεξίας από γονείς και δασκάλους.

Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας ότι οι εγκέφαλοι των δυσλεκτικών παιδιών είναι συνήθως ευφυέστεροι, δημιουργικότεροι και εφευρετικότεροι· παραδείγματα δυσλεκτικών που διέπρεψαν έχουμε πολλά, με πιο κλασικό τον Αινστάιν, τον Έντισον, τον Γκράχαμ Μπελ τον Χένρι Φορντ, τον Τζορτζ Ουάσιγκτον, αλλά και καλλιτέχνες όπως ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο Τζον Λένον, ο Τζιμ Κάρεϊ, η Σερ, η Τζένιφερ Άνιστον.

Ατελείωτη η λίστα των χαρισματικών ανθρώπων με δυσλεξία. Στη λίστα και ο Μοχάμεντ Άλι!

Η δυσλεξία μπορεί να θεωρηθεί και η «νόσος των χαρισματικών παιδιών», μια «παθολογία της ανωτερότητας» αν διαγνωστεί εγκαίρως και αντιμετωπιστεί επιτυχώς.

Η σωστή ενημέρωση των γονιών μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για να βοηθήσουν το «εύπλαστο» παιδί τους.

Αν αξιολογηθεί έγκαιρα και ανιχνευθεί μαθησιακή δυσκολία, ο ρόλος του λογοθεραπευτή είναι κρίσιμος  και μπορεί να δώσει τις κατευθύνσεις σε συνεργασία συνήθως με παιδοψυχολόγο και εργοθεραπευτή.