Ξεχασμένες μάχες που συνιστούν την τιτάνια, την επική επίθεση των ελληνικών Δυνάμεων στην Αλβανία, η οποία ήταν απόλυτα επιτυχημένη και εξασφάλισε τη στρατηγικής σημασίας Κλεισούρα, αλλά και τα υψώματα 717 & 731, στα οποία θα γραφούν τρομερές σελίδες ηρωισμού και κατά την εαρινή αντεπίθεση των Ιταλών.

Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή:

Αφού άντεξε με δόντια η προκάλυψη, ακολούθησαν οι θρυλικές επιτυχημένες επιθετικές επιχειρήσεις του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 1940, που σκόρπισαν κύματα ενθουσιασμού σε όλη τη χώρα.

Ο Ελληνικός Στρατός έχοντας πλέον διεισδύσει για τα καλά στο βορειοηπειρωτικό έδαφος σε βάθος που κυμαίνετο από 30-50 χιλιόμετρα, είχε κατορθώσει και κατείχε την γραμμή Χειμάρα-Μπολιένα-Τσερεβόντα-όρος Σουχαγκόρα-όρος Άμια-Πόγραδετς.

Το αλβανικό έπος μόλις είχε αρχίσει!

Βρισκόμαστε στις 6 Ιανουαρίου 1941.

Οι διαθέσιμες Ελληνικές δυνάμεις ανέρχονταν σε 14 Μεραρχίες : 13 Πεζικού και μία Μεραρχία Ιππικού. Από την άλλη πλευρά οι Ιταλοί παρέταξαν 15 Μεραρχίες Πεζικού, μια Τεθωρακισμένη όπως επίσης και αριθμό Ταγμάτων Αλβανών και Μελανοχιτώνων.

Στις 6 Ιανουαρίου 1941, το Β’ Σώμα Στρατού επιχείρησε στρατηγικής σημασίας επιχείρηση για την κατάληψη του συγκοινωνιακού κόμβου της Κλεισούρας.

Η επίθεση ξεκίνησε το πρωί της 8ης Ιανουαρίου 1941 και παρά την σθεναρή αντίσταση, μέχρι το απόγευμα τα υψώματα είχαν καταληφθεί ενώ ο εχθρός στο πεδίο της μάχης εγκατέλειψε πάνω από 300 νεκρούς.

Την 8η Ιανουαρίου και μετά από νέο δίωρο αγώνα, κατελήφθη από τις Ελληνικές δυνάμεις το ύψωμα Μάλι Τοπόγιανιτ και λίγο αργότερα τα υψώματα Μάλι Χιρότσε και Μπρέγκου Λίπες. Οι απώλειες των Ιταλών ξεπέρασαν τους οκτακόσιους (νεκρούς και τραυματίες), ενώ στα χέρια του ελληνικού στρατού βρέθηκαν ως λάφυρα, άφθονα πολεμικά υλικά.

Τα ξημερώματα της 9ης Ιανουαρίου ο Ελληνικός στρατός κατέλαβε το χωριό Σούκα και συνέλαβε περίπου 600 Ιταλούς αιχμαλώτους.

Το πρωί της ίδιας μέρας, κατελήφθησαν τα υψώματα βορείως της Κλεισούρας μέχρι το χωριό Τολιάρη και νοτίως μέχρι το χωριό Παναρίτι όπως επίσης και η ευρύτερη περιοχή του χωριού Τσέποβα.

Το 51ο Σύνταγμα Πεζικού (Έφεδρο Τρικάλων) είχε προεπιστρατευθεί και αποτέλεσε το Απόσπασμα Πίνδου με Διοικητή τον Συνταγματάρχη Πεζικού (έφεδρο εκ μονίμων) Δαβάκη Κωνσταντίνο.

Από τις 3 Νοεμβρίου, λόγω τραυματισμού του Συνταγματάρχη Δαβάκη, τη διοίκηση του 51ου Συντάγματος ανέλαβε ο Συνταγματάρχης Πεζικού Κετσέας Θεμιστοκλής, και έκτοτε ως «Απόσπασμα Κετσέα» συμμετείχε με τη μεραρχία του (Ι Μεραρχία) σε όλες τις επιχειρήσεις του Β΄ Σώματος Στρατού προς τον κόμβο της Κλεισούρας και τη βόρεια πλευρά της Τρεμπεσίνας.

Στις 8 Ιανουαρίου 1941 το 51ο Σύνταγμα έπαψε να υπάρχει ως μονάδα, ενώ τα τμήματά του εξακολουθούσαν να αποτελούν τον πυρήνα του Αποσπάσματος Κετσέα.

Μέχρι τις 19 Ιανουαρίου, το Απόσπασμα είχε προωθηθεί στην περιοχή Πάβαρι – Χάνι Μπαλαμπάν – Χάνι Βινοκάζιτ, βορειοανατολικά της Κλεισούρας.  Από την επομένη το Απόσπασμα συνέχισε την επιθετική του ενέργεια στην κατεύθυνση Σπι Καμαράτε – Μοναστέρο και στις 22 Ιανουαρίου κατέλαβε, μετά από τριήμερο σκληρό αγώνα, το Σπι Καμαράτε και τη γύρω περιοχή, όπου συνέλαβε 500 Ιταλούς αιχμαλώτους και κυρίευσε άφθονο πολεμικό υλικό.

Στις 23 Ιανουαρίου το Απόσπασμα Κετσέα, αφού ενισχύθηκε και με το ΙΙΙ/5 Τάγμα, συνέχισε την προχώρησή του με αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη του υψώματος 731 και του υψώματος 717 (Μπρέγκου Ραπίτ). Τα επιτιθέμενα τμήματα που προχωρούσαν ορμητικά, έφθασαν σε ορισμένα σημεία τις εχθρικές αντιστάσεις, όπου έγινε αγώνας «εκ του συστάδην» με χειροβομβίδες.

Το ΙΙΙ/5 Τάγμα κατέλαβε το απόγευμα της 23ης Ιανουαρίου το Μπρέγκου Ραπίτ (ύψ. 717).

Στις 24 Ιανουαρίου, οι Ιταλοί άρχισαν προπαρασκευή πυροβολικού και όλμων κατά του υψώματος 717, ενώ τη συνέχεια το ιταλικό πεζικό εκδήλωσε μαζική επίθεση. Οι αμυνόμενοι του Αποσπάσματος Κετσέα, με την υποστήριξη του φίλιου πυροβολικού, προέβαλαν πεισματώδη αντίσταση, παρά την αριθμητική υπεροχή του εχθρού. Τελικά αναγκάσθηκαν να συμπτυχθούν περίπου 200 μέτρα από την κορυφή του υψώματος.

Ο Διοικητής του Αποσπάσματος, παρακολουθώντας από το παρατηρητήριό του  τη σύμπτυξη, διέταξε την εκτέλεση δραστικής βολής πυροβολικού και όλμων κατά του υψώματος 717, το οποίο είχε ήδη καταλάβει ο εχθρός. Οι απώλειες που προκλήθηκαν από τα σφοδρά και εύστοχα πυρά στα ιταλικά τμήματα ήταν μεγάλες και είχαν ως αποτέλεσμα οι Ιταλοί να εγκαταλείψουν το ύψωμα.

Ενώ όμως διεξαγόταν ο αγώνας εναντίον του Μπρέγκου Ραπίτ (ύψωμα 717) το Ι/51 Τάγμα επιτέθηκε το πρωί  της 24ης Ιανουαρίου κατά του υψώματος 731 για να εκκαθαρίσει τις εκεί μεμονωμένες εχθρικές εστίες αντίστασης. Μετά από δύο ώρες, ολοκλήρωσε την κατάληψη του υψώματος και αιχμαλώτισε περίπου 60 Ιταλούς.

Κατά τον αγώνα με σκοπό την κατάληψη του υψώματος 731 και Μπρέγκου Ραπίτ οι απώλειες του Αποσπάσματος ανήλθαν σε 3 νεκρούς και 2 τραυματίες αξιωματικούς, 20 νεκρούς και 207 τραυματίες οπλίτες. Οι απώλειες των Ιταλών υπολογίζονταν σε περισσότερους από 500 νεκρούς και τραυματίες καθώς και 83 αιχμαλώτους.

Η κατάληψη της γραμμής Κιάφε Λούζιτ – ύψωμα 731 – Μοναστέρο – ύψωμα 717  υπήρξε αποφασιστικής σημασίας νικηφόρα επιχείρηση για τις ελληνικές δυνάμεις και αποτέλεσε σοβαρό πλήγμα για τους Ιταλούς.

Εξασφαλίστηκε η ευρεία κάλυψη της στρατηγικής σημασίας στενωπού της Κλεισούρας και ο έλεγχος της βαθιάς γραμμής της κοιλάδας του Ντεσνίτσα ποταμού.

Υπήρχαν πλέον ευνοϊκές συνθήκες για τη συνέχιση της προέλασης του Ελληνικού Στρατού προς Βεράτι.