Το σύνδρομο Asperger είναι μια νευρολογική αναπτυξιακή διαταραχή η οποία αναγνωρίστηκε επίσημα το 1994, όταν προστέθηκε στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο (DSM IV).

Χαρακτηρίζεται από ελλείψεις και δυσλειτουργίες σε διάφορους τομείς της ανάπτυξης και επηρεάζει το πώς το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο, την ικανότητα του να κατανοεί τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων καθώς και την ικανότητά του να αλληλεπιδρά και να επικοινωνεί με άλλα άτομα.

Χαρακτηριστικό της διαταραχής είναι η εμφάνιση στερεότυπης συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων. Εμμονή σε συγκεκριμένες ρουτίνες, ύπαρξη περιορισμένων ενδιαφερόντων με τα οποία το άτομο μπορεί να ασχολείται σχολαστικά και επαναλαμβανόμενα, αισθητηριακές δυσκολίες, κινητική αδεξιότητα καθώς και ιδιαιτερότητα στον τρόπο σκέψης.  Ο βαθμός στον οποίο εκδηλώνονται αυτά τα χαρακτηριστικά διαφέρει από άτομο σε άτομο, καθιστώντας τη διαταραχή από πολύ ελαφριά ως βαριάς μορφής.

Συχνά τα παιδιά με Asperger δυσκολεύονται, παρόλο που επιζητούν την κοινωνική συναναστροφή, να αναπτύξουν και να διατηρήσουν φιλίες με τους συνομήλικούς τους. Αυτό συμβαίνει γιατί αδυνατούν να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν τους άγραφους νόμους που διέπουν την κοινωνική συμπεριφορά και διίως τη σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας, καθώς και τα παιχνίδια.

Δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν τα λόγια, τις πράξεις και τα συναισθήματα των άλλων και, πολλές φορές  κοιτάζουν επίμονα το πρόσωπο του συνομιλητή τους, προσπαθώντας να συλλάβουν αυτά που τους διαφεύγουν. Η δυσκολία τους να αντιλαμβάνονται  της επικοινωνίας μπορεί να προκαλέσει άγχος στα άτομα με σύνδρομο Asperger, γιατί η συμπεριφορά των άλλων συχνά βιώνεται ως απρόβλεπτη.

Τα άτομα με σύνδρομο Asperger συνήθως δεν παρουσιάζουν σημαντική καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου. Ωστόσο, δυσκολεύονται να εκφραστούν συναισθηματικά και κοινωνικά. Συχνά, έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο λεξιλόγιο, δύσκολα όμως κατανοούν τα λογοπαίγνια, τις μεταφορές, τα αστεία και την ειρωνεία. καθώς αντιλαμβάνονται τα νοήματα πάντα κυριολεκτικά.

Μπορεί να μη γνωρίζουν πότε μπορούν να αρχίσουν ή να τελειώσουν μια συζήτηση, και δεν αντιλαμβάνονται πότε ο συνομιλητής τους έχει χάσει το ενδιαφέρον του, με αποτέλεσμα συχνά να μακρηγορούν και να μονολογούν σε θέματα που ενδιαφέρουν κυρίως τους ίδιους.

Συχνά επινοούν λέξεις, μιλούν με ασυνήθιστη, δυνατή, μη εκφραστική μονότονη φωνή ενώ ο λόγος τους μπορεί να είναι πιο ακριβής, τυπικός και σχολαστικός απο το συνηθισμένο. Η έκφραση του προσώπου τους μπορεί να είναι επίπεδη και οι χειρονομίες υπερβολικές, αδέξιες, ή μη συμβατές με το περιεχόμενο των λόγων τους. Αυτή η κοινωνικά «ακατάλληλη» συμπεριφορά μπορεί να συμβάλει στην μοναχικότητα των ατόμων αυτών.

Τα άτομα με Asperger έχουν συνήθως μέση ή και ανώτερη νοημοσύνη. Δεν παρουσιάζουν σημαντικές καθυστερήσεις ή αποκλίσεις στην εκμάθηση  της γλώσσας (γραμματική, σύνταξη κτλ.) όπως συμβαίνει συχνά με τα αυτιστικά άτομα.

Όμως έχουν πρόβλημα με την επικοινωνάι, με τις συνομιλίες, με την κοινωνική επαφή

Τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου ενδέχεται να επηρεάσουν την κοινωνική ή επαγγελματική ζωή του πάσχοντα, καθώς και τον συναισθηματικό του κόσμο καθώς αυτός θα αντιλαμβάνεται τη διαφορετικότητά του.

Ωστόσο, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και κάποια άτομα ενδέχεται να επηρεαστούν πολύ λιγότερο από άλλα.

Με την κατάλληλη υποστήριξη, όλα τα άτομα με συνδρόμου Asperger είναι ικανά να ζήσουν μια πιο λειτουργική, ολοκληρωμένη και ανεξάρτητη ζωή.

Το σύνδρομο Asperger επηρεάζει άτομα κάθε εθνικότητας, γεωγραφικής περιοχής, κοινωνικής τάξης, οικονομικής κατάστασης και θρησκεύματος. Οι άντρες φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς σε αυτό απ’ ότι οι γυναίκες, ενώ ο λόγος παραμένει αδιευκρίνιστος.

Τα ακριβή αίτια του συνδρόμου Asperger συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο έρευνας. Κλινικές μελέτες υποδεικνύουν ότι ένας συνδυασμός παραγόντων, τόσο γενετικών όσο και περιβαλλοντικών, μπορεί να ευθύνεται για τις αλλαγές στη νευροβιολογική εξέλιξη του εγκεφάλου που σχετίζονται με την εμφάνιση του συνδρόμου. Περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να δράσουν μεμονωμένα ή από κοινού τροποποιώντας ή αυξάνοντας την επίδραση της γενετικής προδιάθεσης περιλαμβάνουν τοξικά ανοίγματα, τερατογόνα, προβλήματα με την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό, και προγεννητικές λοιμώξεις.

Το σίγουρο είναι ότι το σύνδρομο δεν οφείλεται στην ανατροφή του ατόμου ή τις κοινωνικές του εμπειρίες.

Πηγή: Ειρήνη Χριστοφόρου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος (paidiatros.com)