Ο Φαίδων Γκιζίκης γεννήθηκε το 1917 στον Βόλο. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων το 1939 με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού του Πυροβολικού και έλαβε μέρος στον ελληνοϊταλικό (1940-1941) αλλά και στον Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1949).

Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967, χωρίς όμως μέχρι το 1973 να είναι ‘πρώτο βιολί. Τότε τοποθετήθηκε αρχηγός της Στρατιάς στη Λάρισα (Αύγουστος του 1973).

Αίφνης, ο  Φαίδων Γκιζίκης  αναβαθμίστηκε: Έλαβε ενεργό μέρος στην ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Ιωαννίδη στις 25 Νοεμβρίου 1973 και για τις υπηρεσίες αυτές διορίστηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας την ίδια κιόλας μέρα.

Έγινε παραλήπτης της ιστορικής επιστολής του Μακαρίου στις 2 Ιουλίου 1974, ενώ το πνεύμα στην Αθήνα συνοψιζόταν στο “πρέπει να τελειώνουμε με τον Μούσκο” (Μιχαήλ Μούσκος ήταν το κοσμικό όνομα του Μακάριου)

Ο Μακάριος στη εν λόγω επιστολή του προς τον Έλληνα ομόλογό του στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη κατηγόρησε την ελληνική κυβέρνηση για ανάμιξη στις εναντίον του συνωμοσίες και αξίωνε να ανακληθούν στην Ελλάδα 650 Ελλαδίτες αξιωματικοί, που υπηρετούσαν στην Εθνική Φρουρά της Κύπρου.

Στο ίσως πιο χαρακτηριστικό σημείο, επισήμαινε στον Γκιζίκη:

…Θλίβομαι κύριε πρόεδρε, διότι ευρέθην εις την ανάγκην να είπω πολλά δυσάρεστα δια να περιγράψω εις αδράς γραμμάς με γλώσσα ωμής ειλικρινείας την από μακρού εν Κύπρω υφιστάμενην κατάστασιν . Τούτο όμως επιβάλλει το εθνικόν συμφέρον , το οποίον έχω πάντοτε γνώμονα όλων των ενεργειών και δεν επιθυμώ διακοπήν της συνεργασίας μου μετά της ελληνικής κυβερνήσεως. Δέον, όμως, να ληφθεί υπόψιν, ότι δεν είμαι διορισμένος νομάρχης ή τοποτηρητής εν Κύπρω της ελληνικής κυβερνήσεως αλλά εκλεγμένος ηγέτης μεγάλου τμήματος του ελληνισμού και απαιτώ ανάλογον προς εμέ συμπεριφοράν του εθνικού κέντρου…

Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο (20 Ιουλίου 1974) και την κατάρρευση της κυβέρνησης Ανδρουτσόπουλου, ο Γκιζίκης, σε συνεννόηση με την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, κάλεσε σε διάσκεψη τους πολιτικούς αρχηγούς (23 Ιουλίου) και παρέδωσε εν λευκώ την εξουσία στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, όπως συμφωνήθηκε, τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου.

Μετά την ενέργειά του αυτή, ο Καραμανλής διατήρησε τον Γκιζίκη στην Προεδρία της Δημοκρατίας, με σκοπό την ομαλή μετάβαση της χώρας από τη δικτατορία στη δημοκρατία.

Μετά τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος της 8ης Δεκεμβρίου του 1974, που έλυσε οριστικά το πολιτειακό υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας, η Βουλή εξέλεξε ως προσωρινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον βουλευτή και πρώην δικαστικό Μιχαήλ Στασινόπουλο στις 17 Δεκεμβρίου.

Την ίδια ημέρα, ο στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης παραιτήθηκε και στη συνέχεια αποστρατεύτηκε, ολοκληρώνοντας τον ιστορικό του ρόλο, ο οποίος αναμφίβολα έχει πολλές αναγνώσεις: προβάλλεται η συμβολή του στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας και όχι ο κομβικός ρόλος του στο ολέθριο για τον Ελληνισμό και την Κύπρο πραξικόπημα μέσα στο πραξικόπημα, του Ιωαννίδη.

Ο Φαίδων Γκιζίκης πέθανε στην Αθήνα στις 26 Ιουλίου 1999, σε ηλικία 82 ετών.