Με αφορμή τα δημοσιεύματα που θέλουν τη μυστική αστυνομία της Ανατολικής Γερμανίας να διατηρούσε εκτενή αρχεία για τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς όταν ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος της νεολαίας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Δυτικής Γερμανίας στις δεκαετίες του 1970 και του ’80, άνοιξαν για ακόμη μία φορά τη συζήτηση για τα περιβόητα αρχεία της Στάζι.

Τα αρχεία που έλαβε σε γνώση της η Bild δείχνουν ότι η Στάζι παρακολουθούσε στενά τις επισκέψεις του Σολτς στην κομμουνιστική χώρα σε μια εποχή που ήταν αναπληρωτής αρχηγός των Νέων Σοσιαλιστών, περιγράφοντάς τον ως «έμπειρο πολιτικό επαγγελματία που έχει μεγάλη επιρροή στην οργάνωση».

Ο ίδιος ο Σολτς επιβεβαίωσε το δημοσίευμα.

Η Στάζι συγκέντρωνε τεράστιες ποσότητες πληροφοριών για πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας και άτομα με επιρροή στο εξωτερικό, τόσο μέσω των δικών της πρακτόρων όσο και με τη βοήθεια πληροφοριοδοτών.

Πολλά από τα αρχεία λέγεται πως καταστράφηκαν πριν από την επανένωση της Γερμανίας το 1990, αλλά μερικά έχουν διασωθεί και μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά οι άμεσα ενδιαφερόμενοι ή άλλοι για ερευνητικούς σκοπούς.

Η λογική λέει πως πολλά αρχεία χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν διασωθεί, όπως αυτό του καγκελαρίου, ενώ άλλα που έκαιγαν, είτε καταστράφηκαν, είτε μοσχοπουλήθηκαν.

Αυτό τουλάχιστον ισχύει στη θεωρία. Γιατί στην πράξη, μέρος των αρχείων της Στάζι βρίσκονται κλειδωμένα στα θησαυροφυλάκια της CIA στην Ουάσιγκτον, και τα υπόλοιπα που διασώθηκαν φυλάσσονται στο Βερολίνο. Και ουδείς γνωρίζει, αν, πότε και ποια κομμάτια του παζλ ενώθηκαν μέσα στις τρεις και πλέον δεκαετίες που μεσολάβησαν.

Πολλές φορές από το 1990 και μετά, αυτό που αρχικά φαινόταν ως ένα απλό αίνιγμα, έπαιρνε τη μορφή διπλωματικού εφιάλτη. Για την κάθε νέα κυβέρνηση της Γερμανίας, η Στάζι είναι ένα αγκάθι που το βρίσκει διαρκώς μπροστά της.

CIA και BND

Η CIA δεν είχε ποτέ σε μεγάλη υπόληψη την BND ¬ τη μυστική υπηρεσία της Δυτικής Γερμανίας ¬ τους πράκτορες της οποίας θεωρούσε χαβαλέδες και αναποτελεσματικούς:  δεν είχαν συλλάβει παρά ελάχιστους κατασκόπους της Στάζι, η οποία υπό τον Μάρκους Βολφ οργίαζε.

32 χρόνια μετά την πτώση του Τείχους, μόνο εικασίες γίνονται για το εύρος της διείσδυσης της Στάζι στη Δυτική Γερμανία.
Η παραίτηση του Δυτικογερμανού καγκελαρίου Βίλυ Μπραντ, το 1974, μετά την αποκάλυψη ότι ο στενός συνεργάτης του Γκίντερ Γκιγιόμ ήταν κατάσκοπος, θεωρείται ως η κορυφαία στιγμή της Στάζι.
Εντούτοις, οι φήμες όλα αυτά τα χρόνια οργιάζουν: είναι βέβαιο πως υπήρχε και δεύτερος ανώτατος σοσιαλδημοκράτης πολιτικός στο μισθολόγιο του Μάρκους Βολφ. Δεν θα ήταν δύσκολη η αποκάλυψή του. Όμως, αυτή δεν έγινε ποτέ.

Το 1999 το Βερολίνο ανακοίνωσε πως οι ειδικοί έσπασαν τον κωδικό της τράπεζας δεδομένων της Στάζι και διάβασαν περισσότερες από 10.000 δισκέτες από τα μυστικά των ηλεκτρονικών υπολογιστών της.
Οι Γερμανοί κατέστησαν σαφές ότι θα ήταν πρόθυμοι να μοιραστούν αυτό το χρυσωρυχείο με τους συμμάχους τους. Για να ολοκληρώσουν την επιτυχία τους και να μπορέσουν να αποκτήσουν πλήρη εικόνα της δραστηριότητας της Στάζι, οι Γερμανοί είχαν απόλυτη ανάγκη τον κατάλογο των πρακτόρων της Στάζι.

Και αυτό το πολύτιμο έγγραφο βρίσκεται σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες στα χέρια των Αμερικανών. Μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού Σοβιετικοί πράκτορες φέρονται να το πούλησαν στην CIA έναντι  1,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Το πολύτιμο ντοκουμέντο φυγαδεύτηκε κάτω από τη μύτη της BND.

Και στη συνέχεια αρνήθηκαν να το μοιραστούν. Ήταν (είναι;;;) άλλωστε ένα πολύτιμο όπλο για τα δικά τους διεθνή σιμουλτανέ και ουδείς μπορεί να ξέρει τι συμφωνίες έχουν γίνει για να μη δημοσιοποιηθούν ποτέ τα ονόματα των εκλεκτών του Μάρκους Βολφ.

Όλα τα στοιχεία συγκλίνουν στο ότι η Στάζι ήταν ένας «πληθωρικός» οργανισμός. Το 1989 είχε 91.016 «συνεργάτες πλήρους απασχόλησης», οι οποίοι αμείβονταν εξαιρετικά και συγκαταλέγονταν στην προνομιούχα τάξη της ΓΛΔ.

Δίπλα σε αυτούς έπρεπε να προστεθούν άλλοι 174.000 «συνεργάτες» που υπέγραφαν «δήλωση ανάληψης υποχρεώσεων», ασκούσαν κανονικά επαγγέλματα και λειτουργούσαν ως πληροφοριοδότες στους επαγγελματικούς χώρους.

Η Στάζι ήταν παντού: τελωνειακοί υπάλληλοι, σερβιτόροι, αεροσυνοδοί, ελεγκτές τρένων, αθλητές, μέλη ροκ συγκροτημάτων, φυλακισμένοι, μάρτυρες του Ιεχωβά.

Πολλοί από αυτούς συνέχισαν την επαγγελματική τους πορεία στην ενωμένη Γερμανία, πολλοί παραδεχόμενοι τη στενή σχέση που είχαν με τη Στάζι.

Ο επίσημος όμως κατάλογος των μεγαλοπρακτόρων της Στάζι, αυτών που έφεραν εις πέρας σημαντικές, κομβικές και με διεθνές ενδιαφέρον αποστολές, θα μείνει όπως όλα δείχνουν επτασφράγιστο μυστικό για πολλές δεκαετίες ακόμη.

Ίσως όλα τα ονόματα αποκαλυφθούν όταν κανείς κανείς από τους εκλεκτούς του Μάρκους Βολφ δεν θα βρίσκεται εν ζωή.