Ο αριθμός των εγκλημάτων κατά ζωής έχει γνωρίσει δραματική αύξηση τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Η συντριπτική πλειοψηφία των δραστών αποτρόπαιων ανθρωποκτονιών είναι κατά κανόνα άντρες.

Η δολοφονία της γνωστής ηθοποιού στην Αίγινα σόκαρε το Πανελλήνιο, δράστης φέρεται να είναι ο γιος της, ενώ η ίδια είχε πει πως φοβάται για τη ζωή της,

Τα εγκληματολογικά ερευνητικά δεδομένα καταρρίπτουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τον μύθο των «σχιζοφρενών δολοφόνων» που υπό την επιρροή παραληρηματικών ιδεών ή ψευδαισθήσεων λόγω μειωμένης ικανότητας άρσης των αναστολών χάνει τον έλεγχο των ενορμήσεων του ή καθοδηγούμενος από «φωνές» εκτελεί εντολές.

Επίσημη διάγνωση φέρεται να έχουν μόνο ο Θεόφιλος Σεχίδης για την πενταπλή (μαζική) δολοφονία στην Θάσσο (Παρανοϊκή Σχιζοφρένεια), ο Θανάσης Αρβανίτης για αυτήν στην Σαντορίνη (Μανιοκατάθλιψη- Διπολική Διαταραχή) και ο Χρήστος Μπαλαντίνας (Παραληρηματική Διαταραχή) στην υπόθεση της Παιδοψυχιάτρου από την Λαμία.

Συνεπώς από την σκοπιά της Ψυχιατρικής γίνεται λόγος για «Διαταραχές της Προσωπικότητας» που δεν σχετίζονται με μειωμένο καταλογισμό όπως αυτός περιγράφεται στο Άρθρο 34-36 του Ποινικού Κώδικα αλλά κίνητρα που παραπέμπουν σε απεγκλωβισμό από μακροχρόνια καταπίεση ή κακοποίηση, συναισθήματα απόγνωσης και ανάγκη για άσκηση/ανάκτηση ελέγχου.

Σε μία προσπάθεια κατανόησης τι μπορεί να οπλίσει τελικά το χέρι του «ανθρώπου της διπλανής πόρτας» θα αναφερθούν ενδεικτικά στοιχεία που σκιαγραφούν το προφίλ των εν δυνάμει δολοφόνων. Οι δράστες βάση και των υποθέσεων που περιγράφησαν παραπάνω, στρέφονται κυρίως κατά του οικείου περιβάλλοντός τους, καθιστώντας τους Μητροκτόνους, Πατροκτόνους ή Συζυγοκτόνους, καθώς και κατά όσων δεν αποδέχονται την κυριαρχία τους.

Η βία που ασκείται συχνά ξεπερνά τις ανάγκες της «φυσικής εξόντωσης» εκφράζοντας οργή και μη ελεγχόμενη επιθετικότητα ακόμα και χωρίς την χρήση ουσιών (Άρθρο 36 Π.Κ).

Οι κατηγορίες των ατόμων με Διαταραχές της Προσωπικότητας έχουν ως αίτιο των πράξεων τους τα συναισθήματα ματαίωσης, χαμηλής ανοχής στην απόρριψη και το στρες, συσσώρευση θυμού, την εγκατάλειψη, την παρορμητικότητα και την έλλειψη ικανοποίησης.

Η μόρφωση δεν αποτελεί ασφαλιστική δικλείδα για την εμφάνιση της βίας που ενεργοποιείται σταδιακά ως αντίδραση αντί της επίλυσης των προβλημάτων, οδηγώντας σε σποραδικά επεισόδια που δεν γίνονται πάντα αντιληπτά μέχρι την κορύφωση.

Ο «κλασσικός τύπος δράστη» είναι ιδιόρρυθμος, ασυνεπής και ασταθής συναισθηματικά με υποτυπώδη κοινωνικότητα. Είναι ψυχρός, κυνικός, απαθής, με μειωμένες δεξιότητες διαχείρισης στρεσσογόνων καταστάσεων.

Δε διαχωρίζεται από το μορφωτικό του επίπεδο ή το οικονομικό του στάτους αλλά από τις μεταπτώσεις στη διάθεση και την άκρατη ευαισθησία του που συχνά δε εκδηλώνεται.

Τα εγκλήματα που διαπράττει είναι βίαια με συνέπεια την αποκάλυψη της μη ισορροπημένης ψυχικής του κατάστασης.

Ο «ψυχοπαθητικός δολοφόνος» διαθέτει ενσυναίσθηση της συμπεριφοράς του. Παρουσιάζει έντονη παρορμητικότητα, έλλειψη προβλεπτικότητας και συναισθηματική ανωριμότητα. Βιώνει έντονη δυσαρέσκεια και δυσφορία, αισθάνεται ανικανοποίητος με αποτέλεσμα να χρησιμοποιεί την ακραία επιθετικότητα ή βία για να επιτύχει την αναμενόμενη διέγερση και ευχαρίστηση. Σκοτώνει κυρίως από μίσος άτομα του στενού του περιβάλλοντος ή όσους αντιστέκονται στην επιβολή της κυριαρχίας του.

Σε πολλές περιπτώσεις η ανάλογη κατηγορία περιλαμβάνει τους συζυγοκτόνους με ιστορικό Ενδοοικογενειακής Βίας, οι οποίοι «τιμωρούν» τα θύματα γιατί δεν «υπακούν» στις δικές τους επιθυμίες ή δεν ανέχονται τις «αντικοινωνικές πρακτικές και στάσεις» τους.

Ο «υπέρ-ελεγχόμενος εγκληματίας» είναι δραστήριος, δειλός και έχει συνήθως σταθερή εργασία. Δεν επιτρέπει στον εαυτό του να εκτονώνεται και συνήθως διαιωνίζει την καταπίεση χωρίς να μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα που την προκαλεί ή να αποφορτιστεί. Θεωρεί ότι πρέπει να υπομένει και να ανέχεται.

Φροντίζει να είναι συνεπής, αρεστός και να ευχαριστεί τους άλλους εις βάρους των αναγκών του, εφόσον ενδιαφέρεται υπερβολικά για την γνώμη των άλλων.

Η συνεχής προσπάθεια να πνίξει τα συναισθήματα δυσφορίας τον καθιστά επιρρεπή σε εκρηκτικές συμπεριφορές με απρόβλεπτα αποτελέσματα.