Η Κατάθλιψη είναι μία συχνή συναισθηματική διαταραχή. Η κλινική της μορφή όπως περιγράφεται στα διαγνωστικά εγχειρίδια της ψυχιατρικής  διαφέρει ασφαλώς σημαντικά από τον τρόπο που χρησιμοποιείται ο όρις στην καθημερινότητα.

Ο κίνδυνος να νοσήσει κάποιος στη διάρκεια της ζωής του είναι 10-25% για τις γυναίκες και 5-12% για τους άντρες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: έντονη θλίψη, ανησυχία, έλλειψη ευχαρίστησης και ενδιαφέροντος, αίσθημα κενού, αναξιότητας, ματαίωσης, απογοήτευσης, νοητική και σωματική κόπωση, ψυχοσωματικές ενοχλήσεις, διαταραχές του ύπνου και της όρεξης, απώλεια της λίμπιντο, ευερεθιστότητα και ευσυγκινισία, δυσκολία συγκέντρωσης, προβλήματα στην μνήμη και αυτοκτονικό ιδεασμό.

Αρχικά το άτομο δεν είναι σε θέση να καταλάβει τι συμβαίνει και για ποιο λόγο. Υπάρχει το αίσθημα της ανησυχίας και της αβεβαιότητας καθώς ο τρόπος σκέψης ή η συμπεριφορά του έχει αλλάξει. Ενώ για παράδειγμα μπορεί να νιώθει κόπωση, παράλληλα μπορεί να βρίσκεται σε ένταση. Το αίσθημα της κόπωσης δε σχετίζεται με την δραστηριότητα και δεν επιφέρει χαλάρωση και ύπνο. Οδηγεί περισσότερο σε πίεση, αρνητικές και απαισιόδοξες σκέψεις. είναι δυσανάλογο σε σχέση με την δραστηριότητα. Η δυσκολία στη συγκέντρωση καθώς και στη λήψη αποφάσεων έχουν ως αποτέλεσμα τις τύψεις καθώς το άτομο δεν και μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.

Πώς μπορεί όμως κάποιος να διαχωρίσει την κλινική μορφή της Κατάθλιψης από άλλες συναισθηματικές διαταραχές; Οι διαφορές αναφέρονται στην ένταση, τη διάρκεια, τη συχνότητα των συμπτωμάτων και τα αίτια εμφάνισης. Όταν κάποιος απευθύνεται λοιπόν σε ψυχολόγο ρωτώντας «έχω κατάθλιψη» πιθανόν εμφανίζει συναισθήματα άσχημης διάθεσης, έλλειψης κινήτρου, μοναξιάς και αδυναμίας που οφείλονται σε καταστάσεις που αναγκάζουν το μυαλό και το σώμα να στείλουν μήνυμα ότι κάτι χρειάζεται να αλλάξει παρά στην κλινική έννοια του όρου.

Σε πολλούς μπορεί να συμβεί να υπάρχει προσωρινά μία άσχημη διάθεση που κρατάει από λίγες ώρες ως μέρες και μετά έρχεται η ανακούφιση. Άλλες φορές πάλι η καλή διάθεση δεν μπορεί να επανέλθει εύκολα καθώς όλα πάνε στραβά και το άτομο νιώθει άχρηστο και θλιμμένο.

Αναρωτιέται για το νόημα αυτών που κάνει, τα βάζει με τον εαυτό του, αμφισβητεί τις σχέσεις και την δουλειά του. Oι περίοδοι αυτές αν και δυσάρεστες δεν παύουν να είναι κομμάτι της συναισθηματικής ζωής.

H ψυχική διάθεση δεν είναι μία ευθεία που προχωράει με τον ίδιο τρόπο, αλλά με συνεχείς διακυμάνσεις που εναλλάσσονται με πιο γρήγορο ή αργό ρυθμό, ώστε να διατηρείται η ισορροπία.

Όποια κι αν είναι η μορφή όμως χρειάζεται το άτομο να την αντιμετωπίσει καθώς επηρεάζει την σκέψη, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Σταδιακά αναπτύσσεται μία αρνητική εικόνα για τον εαυτό με αισθήματα ανεπάρκειας ενώ το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον εκλαμβάνεται ως απειλητικό και επικριτικό.

Ο τρόπος σκέψης είναι διαστρεβλωμένος και το άτομο εγκλωβίζεται σε έναν Φαύλο Κύκλο.

Τα αίτια εμφάνισης δεν είναι απολύτως γνωστά. Όπως και στις περισσότερες ψυχικές διαταραχές, έτσι και στην Κατάθλιψη, μία σειρά παραγόντων όπως η κληρονομικότητα ή/ και η βιολογική προδιάθεση αλληλεπιδρούν με δυσάρεστες καταστάσεις όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου, ένας χωρισμός, η ανεργία ή η μη επίτευξη κοινωνικών, προσωπικών στόχων, οι αλλαγές στο βιοτικό επίπεδο και οι άσχημες οικονομικές συνθήκες. Aν και οι περισσότεροι καταφέρνουν να τα ξεπεράσουν για μερικούς τα προαναφερθέντα ενδέχεται να αποτελέσουν την αιτία εμφάνισης κατάθλιψης. Ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να προκαλέσει αναταραχή στις βιοχημικές λειτουργίες του εγκεφάλου που σχετίζονται με τα συναισθήματα.

Η κατάθλιψη θεραπεύεται όταν το άτομο αναλαμβάνει να βοηθήσει με την καθοδήγηση του θεραπευτή τον εαυτό του. Το ερώτημα είναι «πώς κινητοποιείται κάποιος;». Η κούραση, η ματαίωση και η αδυναμία αποτελούν πάντα τα εμπόδια αναζήτησης θεραπείας.  Η αρχή μπορεί να γίνει με την αποδοχή του ότι η δυσάρεστη κατάσταση στην οποία έχει εγκλωβιστεί κάποιος μπορεί να αλλάξει μαθαίνοντας αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης αρνητικών καταστάσεων και εν συνεχεία με τη θέληση.

Η Κατάθλιψη δεν είναι πάντα ασθένεια αλλά μπορούμε να το προσεγγίσουμε στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ως το σύμπτωμα των επιλογών που δεν μας οδήγησαν στην εκπλήρωση των επιθυμιών μας.