Οι αποκαλούμενες και Νότιες Σποράδες ήταν το τελευταίο τμήμα  του ελληνικού κράτους που ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό.

Στις 7 Μαρτίου 1948, η Δωδεκάνησος με κάθε επισημότητα, έπειτα από 638 χρόνια σκλαβιάς, ήταν και πάλι ελληνική.

Τα νησιά βρισκόταν υπό τουρκική κυριαρχία από το 1522. Ήδη όμως από τον 14ο αιώνα βρίσκονταν υπό την κατοχή των Ιωαννιτών ιπποτών.

Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1911 η Ιταλία, προκειμένου να καταστήσει τ (τη σημερινή Λιβύη) αποικία της, κήρυξε τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία που είχε υπό την κυριαρχία της τα εδάφη της Τριπολίτιδας και της Κυρηναϊκής.

Οι Ιταλοί κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα στις 20 Μαΐου 1912, εκτός του Καστελορίζου, υπό την ηγεσίατου αντιστράτηγου Giovanni Ameglio. Η Ιταλία χρειαζόταν τα νησιά ως εφαλτήριο για να κυριαρχήσει στη Μεσόγειο.

Οι κάτοικοι των Δωδεκανήσων αντιδρούν έντονα στον Ιταλό κατακτητή και τον  Ιούνιο του 1912, αντιπρόσωποι από όλα τα Δωδεκάνησα οργανώνουν στη Πάτμο πανδωδεκανησιακό συνέδριο όπου κηρύσσουν τα νησιά αυτόνομη «Πολιτεία του Αιγαίου» κάνοντας το πρώτο βήμα για την ένωση με την Ελλάδα. Οι Ιταλοί συλλαμβάνουν όλους τους πρωτεργάτες.

Στη συνέχεια η Ιταλία προχωρεί σε συμφωνία με την Τουρκία για να της ξαναδώσει τα νησιά και αυτή με τη σειρά της αναγνωρίζει την ιταλική κυριαρχία στην Λιβύη. Τον Οκτώβριο του 1912 ξεσπά ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος όπου η Τουρκία αντιμετωπίζει τον συνασπισμό των Βαλκανικών χωρών και ηττάται. Μετά και το τέλος του Β΄ Βαλκανικού πολέμου, η Ελλάδα αν και διπλασιάζεται σε έκταση δεν κατορθώνει να προσαρτήσει τα Δωδεκάνησα στα οποία τοποθετείται ως διεθνής τοποτηρητής η Ιταλία .

Το καλοκαίρι του 1914 ξεσπά ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος και η Ιταλία υπογράφει μυστική συμφωνία με τις δυνάμεις της Αντάντ , προκειμένου να συνδράμει στη Συμμαχία με αντάλλαγμα την παραχώρηση των νησιών.

Μετά τη λήξη του πολέμου, το 1919 οι νικητές οργανώνουν τη Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων. Στις 16 Ιουλίου 1919 υπογράφεται στο Παρίσι η συμφωνία Tittoni-Βενιζέλου που λέει τα εξής: η Ιταλία παραχωρεί στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός από τη Ρόδο, που θα παραμείνει για 5 χρόνια ακόμα υπό ιταλική κυριαρχία, μέχρι να αποφασίσουν με δημοψήφισμα οι κάτοικοί της.

Έχει την ιστορική αξία του να λεχθεί πως με την ίδια Συνθήκη η Ιταλία, εκτός από τα Δωδεκάνησα, παραχωρούσε στην Ελλάδα και τη Βόρειο Ήπειρο!

Μετά την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών, το 1920, η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας κάθε δικαιώματος και τίτλου επί των Δωδεκανήσων ενώ με τη συμφωνία Bonino-Βενιζέλου επικυρώνεται, σχεδόν, η προηγούμενη συμφωνία Tittoni-Βενιζέλου, με τη διαφορά ότι το δημοψήφισμα για τη Ρόδο θα διενεργούνταν μετά από 15 χρόνια.

Όμως η εμπλοκή της Ελλάδας στο μικρασιατικό μέτωπο, ο ανταγωνισμός Ελλάδας και Ιταλίας για την επικράτηση στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία και η επακόλουθη Μικρασιατική Καταστροφή οδήγησε την Ιταλία στην αθέτηση των συμφωνιών.

Με τη Συνθήκη της Λωζάνης, 24 Ιουλίου 1923, η Τουρκία παραχωρεί στην Ιταλία τα Δωδεκάνησα, κι έτσι επεκτείνεται χρονικά η ιταλική κατοχή.

Λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, το 1936 έρχεται στα Δωδεκάνησα νέος διοικητής, ο De Vecchi,  που ξεκινάει μια προσπάθεια βίαιου αφελληνισμού των νησιών.

Καταργούνται τα ελληνικά σχολεία και απολύονται οι Έλληνες δάσκαλοι. Επιβάλλονται τα ιταλικά σαν γλώσσα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και εισάγεται το εκπαιδευτικό σύστημα της Ιταλίας. Πολλοί Δωδεκανήσιοι, στα μαύρα εκείνα χρόνια, εγκαταλείπουν  την πατρίδα τους , κι έτσι ο πληθυσμός των νησιών από 143.080 που ανερχόταν το 1912, μειώθηκε στις 100.180. Ε

Ο Μουσολίνι σχεδιάζει την εγκατάσταση 100.000 Ιταλών στα νησιά, για να παρακάμψει το ελληνικό στοιχείο, σχέδιο που όμως δεν υλοποιείται.

Παράλληλα το εθνικό φρόνημα των κατοίκων των νησιών δεν κλονίζεται στο ελάχιστο, αλλά γιγαντώνεται.

Το 1943, με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας, τα νησιά  τα καταλαμβάνουν οι Γερμανοί που τα παρέδωσαν στους Άγγλους το 1945 με το τέλος του πολέμου. Η βρετανική στρατιωτική διοίκηση κράτησε δυο χρόνια.

Στις 15 Μαΐου 1945, ο Αντιβασιλέας-Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Δαμασκηνός, πριν ακόμη εκδηλωθούν επίσημα οι αποφάσεις των νικητών του Πολέμου για την παραχώρηση του δωδεκανησιακού συμπλέγματος, κηρύσσει στη Ρόδο τον «αρραβώνα»  της Δωδεκανήσου με τη μητέρα-Πατρίδα.

 Στις  27 Ιουνίου το 1946 στη διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των νικητών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο Παρίσι, αποφασίζεται η παραχώρηση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα. Στις 10 Φεβρουαρίου  1947, η Ιταλία επικύρωσε την υπογραφή  της συνθήκης  στο Παρίσι.

 Στις 31 Μαρτίου του 1947 τα νησιά παραδόθηκαν στον εκπρόσωπο της Ελλάδας αντιναύρχο Περικλή Ιωαννίδη. Το 1948 έγινε η επίσημη προσάρτηση στις 9 Ιανουαρίου και συστήθηκε η Γενική Διοίκηση Δωδεκανήσου, με πρώτο διοικητή τον γιατρό Νικόλαο Μαυρή.

Στις 7  Μαρτίου1948, γίνεται η  πανηγυρική  απελευθέρωση των νησιών. Στο λιμάνι καταπλέει το αγγλικό αντιτορπιλλικό «Σέβιοτ» και το αμερικανικό «Χάνσον».

Ο βασιλιάς Παύλος με τη βασίλισσα Φρειδερίκη φθάνουν στη Ρόδο με το ελληνικό αντιτορπιλικό «Θεμιστοκλής» για να παραστούν στους εορτασμούς. Εξέχουσα θέση ανάμεσα στους παρευρισκόμενους είχαν δώδεκα νεαρές γυναίκες, ντυμένες με τοπικές παραδοσιακές φορεσιές  και μία ταινία με το όνομα καθενός νησιού περασμένη στο σώμα τους, οι οποίες κρατούσαν καλάθια με ροδοπέταλα, για να ράνουν με αυτά τους βασιλείς. Ο ερχομός των βασιλέων και των πριγκίπων  χαιρετίζεται με κανονιοβολισμούς, κωδωνοκρουσίες εκκλησιών και  συριγμούς σειρήνων όλων των πλοίων. Ο λαός μόλις οι βασιλείς αποβιβάζονται ζητωκραυγάζει και  χειροκροτά μέσα σε παραλήρημα ενθουσιασμού.

Ο δήμαρχος της Ρόδου Γαβριήλ Χαρίτος τους παραδίδει το χρυσό κλειδί των πόλεων λέγοντας τα εξής: «Το προαιώνιον όνειρον των Δωδεκανησίων πραγματοποιείται σήμερον και ολοκληρούται το εθνικόν έργον των. Με την συντελουμένην σήμερον ενσωμάτωσιν της πολυπαθούς Δωδεκανήσου εις την Μητέρα Ελλάδα τερματίζεται μία οδυνηρά περίοδος της ελληνικής ιστορίας και αρχίζει μία περίοδος νέα και πλήρης ελπίδων. Οι Δωδεκανήσιοι έχουν πλέον πλήρη επίγνωσιν της αποστολής των και γνωρίζουν ότι διά της ενώσεως θα συμβάλουν απ’ ευθείας εις την ευημερίαν, την πρόοδον και την ακμήν της Ελλάδος. Η δε συμβολή των αυτή θα είναι πιο πολυτιμοτάτη διά την εθνικήν πνευματικήν ανάπτυξιν και το μεγαλείον του Έθνους μας. Μεγαλειότατοι! Υπό το κράτος της πλέον ισχυράς συγκινήσεως διά την εξαιρετικήν εύνοιαν την οποίαν η τύχη επεφύλασσεν εις εμέ, παραδίδω εις Υμάς, τους ανταξίους συνεχιστάς της αίγλης των Βασιλέων του Βυζαντίου και του αειμνήστου αδελφού σας Γεωργίου του Β΄ του οποίου το πνεύμα θα σας είναι πιστός συμπαραστάτης, τας κλείδας της πόλεως της Ρόδου και των άλλων Δωδεκανήσων, με την διάπυρον ευχήν όπως συνεχίσετε την ένδοξον πορείαν Σας».

Μετά την συγκινητική ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου της Ελλάδος, ο Υπουργός Εσωτερικών, Π. Μαυρομιχάλης,  διαβάζει το βασιλικό διάταγμα: «Με τον υπ’ αριθμ. 518 νόμο της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων ορίζεται: Αι νήσοι της Δωδεκανήσου Ρόδος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Κάσος, Σύμη, Κως, Λέρος, Τήλος και Καστελλόριζον, ως και αι παρακείμεναι νησίδες, προσαρτώνται εις το Ελληνικόν Κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947. Ο παρών νόμος, ψηφισθείς υπό της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής και παρ’ ημών σήμερα κυρωθείς, δημοσιευθήτω δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως και εκτελεσθήτω ως νόμος του κράτους. Εν Αθήναις τη 3η Ιανουαρίου 1948 , Παύλος Α, Βασιλεύς των Ελλήνων».

Ως και αι παρακείμεναι νησίδες λοιπόν και άρα κάθε αξίωση επί οποιασδήποτε νησίδας της Τουρκίας επί των Ιμίων και όχι μόνο δε στηρίζεται πουθενά, είναι έωλη.