Συναντήσεις Μπάιντεν-Ερντογάν και Κυριάκου Μητσοτάκη-Ταγίπ

Γράφει ο ειδικός Συνεργάτης

Aσφαλώς τα “μικρά” θα “κριθούν” από τα “μεγάλα”. Οι S-400 (όση σημασία κι αν έχουν για διάφορους λόγους) ΔΕΝ είναι το κεντρικό θέμα, το οποίο  είναι ότι η Άγκυρα του Ταγίπ (και των όποιων επιγόνων) βρίσκεται ΕΚΤΟΣ ανεκτού αμερικανικού περιφερειακού πλαισίου.

Η τουρκική πρακτική που κάποτε ήταν εξαίρεση και απαιτούσε εκ των προτέρων αμερικανική “συναίνεση” (όπως π.χ. στο ιρακινό Κουρδιστάν) επί Ταγίπ τα όρια αυτά ξεπεράστηκαν. Το κομβικό σημείο καμπής ήταν η τουρκική ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού. Εδώ η Τουρκία ξεπέρασε τα όρια που είχαν τεθεί από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ. Και το αμερικανικό μήνυμα ήταν σαφές: Δεν μπορείτε για δικούς σας λόγους να αποσταθεροποιείτε τις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις!

Ο Ταγίπ έλαβε το μήνυμα με τον πλέον σκληρό τρόπο: αφενός τα ρωσικά (έξυπνα) οικονομικά αντίποινα σε βάρος της Τουρκίας και αφετέρου στην συριακή κρίση με εντατική ρωσο-συριακή (και ιρανική αλλά για άλλους λόγους – που το Ισραήλ αντιμετώπισε με ρωσική ανοχή που δείχνει “βίους παράλληλους Μόσχας & Τεχεράνης ) κλιμάκωση.

Υποχρεώθηκε σε εξευτελιστική υποχώρηση με αίτηση συγνώμης στην Μόσχα, που επιχείρησε να “χρυσώσει” με μια συμφωνία ρωσο-τουρκικής (και με το Ιράν περιφερειακής) προσέγγισης στην συριακή κρίση που αναγνώριζε την de facto ρωσική υπεροχή στην Συρία έναντι μια ήπιας ρωσικής ανοχής στον επιδιωκόμενο τουρκικό ρόλο, κυρίως έναντι του κουρδικού που η Μόσχα διαπίστωνε ότι βρισκόταν σε “αμερικανική τροχιά” (δεν είχε συμβεί ακόμη το “άδειασμα” του Τραμπ στους Κούρδους- μια ακόμη “εκτός συμμαχικού πλαισίου” τουρκική πολιτική, ελέω Τραμπ φυσικά.

Προφανώς και πρέπει να διερευνηθούν οι ρωσικές επιλογές και ανοχές έναντι του Ταγίπ – αλλά αυτό είναι μια άλλη περίπτωση προς εξέταση (καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα πεδίων, όπως οι αμερικανο-ρωσικές σχέσεις, η Συρία, το Λιβυκό, το Αζερμπαϊτζάν, την Ουκρανία, κ.α.). Ο Ταγίπ, όπως δεν περιορίστηκε στην ρωσο-τουρκική “λυκοφιλία” αλλά πέρασε με “πιρουέτες” ελέω Τραμπ και σε μια σειρά άλλα αμερικανικού ενδιαφέροντος θέματα (Παλαιστίνη, Ισραήλ, Αίγυπτος, Εμιράτα Κόλπου, Κέρας Αφρικής…) προκαλώντας εντονότερη αμερικανική δυσφορία, αλλά και άλλων όπως Γαλλία, Αίγυπτος, UAE, Σαουδική Αραβία.

Η αμετροέπεια αυτή του κόστισε τοπικές αντι-συσπειρώσεις υπό αμερικανική ενθάρρυνση και βεβαίως οικονομική αιμορραγία που το Κατάρ και διάφοροι άλλοι αδυνατούν ολοένα και περισσότερο να στηρίξουν υλικά. Επομένως, η όποια αμερικανο-τουρκική “διαπραγμάτευση” αφορά την ΟΥΣΙΑ των αμερικανικών ορίων στην Τουρκία (με ή χωρίς Ταγίπ) και ότι μπορεί να ζητά (ως “ικέτης”) ο Ταγίπ είναι απλά “πίστωση χρόνου” να μεθοδεύσει (εσωτερικά) την “ολική επαναφορά” και την αμερικανική ανοχή η ενθάρρυνση τρίτων σε κατάλληλους διπλωματικούς ελιγμούς για τον σκοπό αυτό.

Το ζητούμενο είναι αν θα του δώσουν οι ΗΠΑ μια “2η ευκαιρία” και αν ο Ερντογάν  υποκλιθεί στην αμετροέπεια του: είτε θα πάει στα “άκρα” είτε θα νομίσει ότι μπορεί να “κοροϊδέψει” τον Μπάιντεν με “ανατολίτικο” παζάρι για να δώσουν οι ΗΠΑ το “πράσινο φως”.